Ameryka
- Mieszkam w Kalifornii już dwadzieścia lat. Ciągłe oglądanie tych krajobrazów przeniknęło do moich wierszy. Jednocześnie krajobrazy Litwy są bardzo żywe. Nastąpiła u mnie jakaś interesująca fuzja tych dwóch części naszej planety.
03:49 Ameryka.mp3 Czesław Miłosz w rozmowie z Anną Frajlich (RWE, 1980)
Biblia
- Nowe polskie przekłady Pisma nie są, moim zdaniem, dobre. Tłumaczyłem zatem Biblię i szukałem nowego języka. Wcześniej czytałem "Psałterz Puławski" czy Biblię Leopolity. Słyszałem, że to język archaiczny, a tymczasem to cudowna polszczyzna.
04:27 Biblia.mp3 Czesław Miłosz w rozmowie z Anną Frajlich (RWE, 1980)
Czechowicz
- Był poetą katastrofizmu i zbliżającej się apokalipsy. Miał przeczucie rychłej śmierci i rychłej wojny, jednocześnie był świadomy, że poezja nie może niczego odwrócić. Ona istnieje w strefie bezbronności.
06:47 Czechowicz.mp3 Z Czesławem Miłoszem rozmawiają Joanna i Jerzy Illgowie (PR)
***
Czytaj także:
***
Dzieciństwo
Dzieciństwo jest okresem formacyjnym, zasadniczym, powiedziałbym nawet: sakramentalnym. Szczęśliwe wydarzenia w dzieciństwie pomagają nam w życiu późniejszym. Moje było dość urozmaicone ze względu na I wojnę światową i rewolucję, którą przeżyłem w Rosji. Ale szczęśliwe momenty też były: kiedy w Szetejniach - sam jeden, bo mój brat był bardzo mały - sobie tam hasałem. To było bardzo szczęśliwe.
00:49 dzieciństwo.mp3 Czesław Miłosz podczas spotkania w Paryżu (RWE, 1997)
Emigracja
- Nie jest łatwo żyć na wygnaniu, bo wygnanie to samotność. Wiem dobrze, czym ono jest, i jeśli mnie nie zniszczyło, to nie jest dostateczny powód, żeby nie ostrzegać innych. Ameryka jest zupełnie inna niż jej naiwny obraz, wyidealizowany wskutek odległości.
05:17 Emigracja.mp3 Apel Czesława Miłosza wyemitowany na antenie Sekcji Polskiej RWE w 1983 roku
Herbert
- Na początku ze Zbigniewem Herbertem była bardzo serdeczna przyjaźń, ale skończyła się. Zadzwoniłem do niego na krótko przed jego śmiercią, powiedziałem: "Jesteś moim wielkim zawodem miłosnym". Był bardzo wzruszony.
02:03 Herbert.mp3 Z Czesławem Miłoszem rozmawia Jerzy Illg (PR, 2001)
***
Czytaj także:
***
Iwaszkiewicz
- Moje przywiązanie do Iwaszkiewicza datuje się z okresu, kiedy jeszcze byłem w szkole średniej. Przyjechał na wieczór poetycki do Wilna. Nie ośmielałem się do niego zbliżyć, tylko że publiczność składała się z 5-6 osób, co przeżyłem jako klęskę mojego ulubionego poety.
05:47 Iwaszkiewicz.mp3 Z Czesławem Miłoszem rozmawia Jerzy Illg (PR, 2001)
"Kultura"
- "Kultura" reagowała na wszystkie zjawiska zachodnie, ale we Francji jakakolwiek krytyka komunizmu była odrzucana. Pierwsze tłumaczenia Orwella były "Kultury", a o tym pisarzu nie wolno było wtedy wspominać, był owocem zakazanym.
02:10 Kultura.mp3 Czesław Miłosz w kuluarach paryskiej konferencji ku czci miesięcznika "Kultura" i Jerzego Giedroycia (RWE, 1999)
Nobel
- Każdy ze słuchaczy łączy moją Nagrodę Nobla z wyborem papieża i utworzeniem niezależnych związków zawodowych. Tak, ta nagroda uzyskała wymiar symboliczny przez tę dziwną zbieżność w czasie, mimo że byłem kandydatem od paru lat.
01:44 Nobel.mp3 Czesław Miłosz w rozmowie z Anną Frajlich (RWE, 1980)
***
Czytaj także:
***
Pamięć (i poezja)
- Poezja pisana przeze mnie, gdy miałem 20 lat, jest w dużym stopniu dziełem kogoś innego, podobnie, gdy miałem lat 30. Tamte rzeczy, które napisałem poprzednio, to są utwory, od których człowiek już się oddzielił. Na pewno jest jakiś sekret w tym, że jesteśmy tą samą jednostką od kolebki aż po śmierć.
02:26 Pamięć.mp3 Z Czesławem Miłoszem rozmawia Hanna Balicka (PR)
Radio
- W radiu (wileńskim – przyp. red.) siedzieliśmy w biurze planowania, robiliśmy siatki z informacjami, gdzie i ile umieścić danego materiału. Straszliwe nudne zajęcie. A nasza dyrektorka Halina Sosnowska toczyła wojny ze zmieniającym się kierunkiem Polskiego Radia, toczyła batalię przeciwko pogłębiającemu się nacjonalizmowi.
02:15 Radio.mp3 Z Czesławem Miłoszem rozmawiają Joanna i Jerzy Illgowie (PR)
Różewicz
- On zdaje się mieć pewne złudzenia, tzn. przypisuje zło człowiekowi przeciwstawionemu naturze, która jest dobra. A ja nie mam wysokiego mniemania o naturze. Mój pesymizm jest głębszy niż Różewicza.
02:59 Różewicz.mp3 Z Czesławem Miłoszem rozmawia Jerzy Illg (PR, 2001)
***
Czytaj także:
***
Świrszczyńska
- Znałem ją przed wojną i w czasie okupacji. Jej wiersze feministyczne są w obronie losu kobiety takiego jak w Polsce, w społeczeństwie bardzo paternalistycznym. A jej książka wierszy o Powstaniu Warszawskim powinna być postawiona na równi z "Pamiętnikiem" Białoszewskiego.
06:04 Świrszczyńska.mp3 Z Czesławem Miłoszem rozmawia Jerzy Illg (PR, 2001)
Witkacy
- Istniał u Witkacego głęboki fatalizm. Patrzył na cywilizację europejską jak na cywilizację już w dekadencji. Cała jego teoria sztuki nowoczesnej opierała się na tym, że twórcy przeszłości mieli harmonijny obraz świata. W XX wieku jednak nie można, jak twierdził, tworzyć takiej sztuki.
03:39 Witkacy.mp3 Z Czesławem Miłoszem rozmawia Jacek Kalabiński (RWE)
Życie
- Moje życie osobiste było bardzo trudne często i tragiczne. Mam poczucie radykalnej różnicy między tym, jak przeżywam moje życie, a zewnętrzną sławą. Czy chciałbym przeżyć je inaczej? Prawdopodobnie, ale mleko rozlane, trzeba to życie zaakceptować.
01:54 Życie.mp3 Z Czesławem Miłoszem rozmawia Hanna Balicka (PR)
jp
