Sztuczna inteligencja błyskawicznie tłumaczy tabliczki pisma klinowego sprzed 5000 lat

Zespół archeologów i informatyków z Izraela stworzył oparty na sztucznej inteligencji (SI) program tłumaczący starożytne pismo klinowe. Dzięki temu jest możliwe natychmiastowe przetłumaczenie na język angielski dziesiątek tysięcy zdigitalizowanych już tabliczek. 

Tabliczka klinowa

Foto: Muzeum Narodowe w Warszawie/dp; Shutterstock

Biblioteki, muzea i uniwersytety na całym świecie posiadają ponad pół miliona glinianych tabliczek zapisanych pismem klinowym. Jednak ogromna liczba tekstów i niewielka liczba osób posługujących się językiem akadyjskim - którym nikt nie mówił ani nie pisał od 2000 lat - oznacza, że przetłumaczono tylko niewielki ułamek tych tekstów - pisze "Times of Israel".

- Niesamowite jest to, że nie muszę w ogóle rozumieć akadyjskiego, aby przetłumaczyć [tabliczkę] i dowiedzieć się, co kryje się za pismem klinowym - powiedział Gai Gutherz, informatyk, członek zespołu z Uniwersytetu w Tel Awiwie, który opracował program. - Mogę po prostu użyć algorytmu, aby zrozumieć i odkryć, co przeszłość ma do powiedzenia - dodał naukowiec.

Czytaj także:

• Już niedługo będzie można napić się piwa z drożdży sprzed 3000 lat. Podobne mógł pić biblijny król Dawid
• Sztuczna inteligencja odnalazła nieznane dzieło twórcy hiszpańskiego dramatu narodowego
• Izrael. Odczytano najstarsze znane zdanie w starożytnym języku. To zaklęcie przeciw wszom

Skuteczność SI 

Gutherz zauważył, że tłumaczenia SI wypadły lepiej niż oczekiwano, choć program jest wciąż na wczesnym etapie i daleko mu do precyzji.

Sztuczna inteligencja miała wyższy poziom dokładności w przypadku tekstów formalnych, takich jak dekrety królewskie lub wróżby, które są zgodne z pewnym wzorcem. Bardziej literackie i poetyckie teksty - listy od kapłanów lub traktaty - miały częściej "halucynacje" - to termin SI oznaczający, że maszyna wygenerowała wynik całkowicie niezwiązany z dostarczonym tekstem.

Kto posługiwał się językiem akadyjskim?

Język akadyjski był używany w Mezopotamii i na Bliskim Wschodzie od około 3000 r. p.n.e. do 100 r. n.e. Była to ówczesna lingua franca, umożliwiająca komunikację ludziom z różnych krajów.

Język ten należał do grupy języków semickich, a jego nazwa pochodzi od miasta Akad będącego stolicą imperium akadyjskiego. Państwo stworzone przez Sargona Wielkiego istniało w latach 2334–2193 p.n.e i obejmowało niemal cały obszar tzw. Żyznego Półksiężyca rozciągający się od ujścia Tygrysu i Eufratu aż po Palestynę i Egipt. 

PAP/bm