Badacze z University Collage London przeanalizowali drobinki tlenku żelaza znajdujące się w cegłach wyprodukowanych w starożytnej Mezopotamii. Żelazo jest jednym z minerałów, które reagują na okresowe zmiany w polu magnetycznym Ziemi. Zespół naukowców przeanalizował sygnaturę magnetyczną w ziarnach minerałów tlenku żelaza osadzonych w 32 glinianych cegłach pochodzących ze stanowisk archeologicznych w Mezopotamii.
Czym jest metoda archeomagnetyczna?
Starożytne cegły opatrywano imionami władców, którzy panowali w czasie, gdy były one wytwarzane. Długość panowania poszczególnych władców mezopotamskich jest znana z innych źródeł. Dzięki temu udało się dokonać datowania anomalii w polu magnetycznym Ziemi. Z drugiej strony: badanie pozwoli oszacować z większą dokładnością lata panowania władców.
- Często polegamy na metodach datowania, takich jak datowanie radiowęglowe, aby uzyskać poczucie chronologii w starożytnej Mezopotamii. Jednak niektóre z najczęstszych pozostałości kulturowych, takie jak cegły i ceramika, nie mogą być łatwo datowane, ponieważ nie zawierają materiału organicznego. Nasza praca pozwala stworzyć nową metodę datowania starożytnych artefaktów - ocenił współautor badania prof. Mark Altaweel.
Aby zmierzyć ziarna tlenku żelaza, zespół ostrożnie odłupał małe fragmenty z połamanych powierzchni cegieł i użył magnetometru do precyzyjnego pomiaru fragmentów.
Czytaj także:
Potwierdzili starożytną anomalię
Dzięki badaniu naukowcy byli w stanie potwierdzić istnienie "lewantyńskiej anomalii geomagnetycznej epoki żelaza". Tak nazywany jest okres, w którym ziemskie pole magnetyczne było niezwykle silne wokół współczesnego Iraku. Trwał on w przedziale od 1050 r. p.n.e. do 550 r. p.n.e.. Do dziś nie wiadomo, co wywołało to zjawisko. Dowody anomalii odkryto w odległych od Bliskiego Wschodu obszarach jak Chiny, Bułgaria i Azory, ale dane z samego obszaru Mezopotamii były skąpe.
Zespół odkrył również, że w pięciu próbkach pobranych z cegieł powstałych za panowania Nabuchodonozora II (604-562 p.n.e.) istnieją ślady sugerujące intensywne zmiany pola magnetycznego Ziemi, które zachodziły w bardzo krótkim czasie.
- Dobrze datowane pozostałości archeologiczne bogatych kultur Mezopotamii, zwłaszcza cegły z wyrytymi imionami konkretnych królów, dają bezprecedensową możliwość badania zmian w natężeniu pola w wysokiej rozdzielczości czasowej, śledząc zmiany, które zaszły w ciągu kilkudziesięciu lat lub nawet krócej - mówi Lisa Tauxe z Scripps Institution of Oceanography w USA.
Czym jest pole magnetyczne Ziemi?
Pole magnetyczne Ziemi to przestrzeń okalająca naszą planetę, w której zachodzi oddziaływanie na ładunki elektryczne. W ten sposób wytwarza się naturalna bariera, chroniąca glob przed szkodliwymi dla organizmów żywych promieniowaniem kosmicznym i wiatrem słonecznym. Pole magnetyczne wywoływane jest przez ruch stopionych mas żelaza znajdujących się w jądrze planety.
Wyniki badań opublikowano w czasopiśmie "Proceedings of the National Academy of Sciences" (PNAS).
EurekAlert!/PNAS/bm
