architekturaKanał Elbląski
Statek przemieszczający się po trawie? Tak, to możliwe i to w Polsce. Poznaj historię unikalnego systemu wodnego na Mazurach, który funkcjonuje od przeszło 250 lat.
18 października 1844 rozpoczęła się budowa Kanału Elbląskiego, najdłuższego kanału żeglownego w Polsce. Jego całkowita długość z odgałęzieniami wynosi 151,7 km.
Statkiem do Elbląga
W XIX wieku na pruskich Mazurach rozwijał się drobny przemysł. Aby można było w pełni wykorzystać bogate w zasoby naturalne tereny konieczna była budowa sieci komunikacyjnej między Prusami a Bałtykiem.
Elbląg już wcześniej, do końca XVI wieku, przyjmował w swoim porcie nawet statki pełnomorskie. – W tym okresie Elbląg miał ogromne znaczenie, gdyż był właściwie stolicą prowincji pruskiej i jednocześnie głównym porte morskim ziem krzyżackich – mówiła kustosz elbląskiego muzeum Lidia Abramowicz w audycji „Krajobrazy historyczne”.
Miasto zawsze posiadało rozwinięte kontakty z państwami Skandynawskimi, Francją i Anglią. W handlu Bałtyckim zajmowało czołowe miejsce.
Różnica poziomów
Budowniczym kanału stała na przeszkodzie natura – jak pokonać różnicę poziomów między Elblągiem a Ostródą wynoszącą 100 m? Projektem zajął się na polecenie Fryderyka Wilhelma II inżynier Georg Jacob Steenke.
Przy budowie kanału wykorzystał jeziora leżące na różnych wysokościach pomiędzy Ostródą a Zalewem Wiślanym. Steenke wprowadził system pochylni – w Buczyńcu, Kątach, Oleśnicy, Jeleniu i Całunach oraz zaprojektował śluzy w Miłomłynie i Zielonej. W ten sposób dokonał rzeczy pozornie niemożliwej. Do dziś drogą wodną można dostać się z Iławy aż nad Bałtyk.
Ewenementem na skalę światową są pochylnie, które są szynowymi wyciagnikami napędzanymi siłą przepływu wody. Dzięki tym urządzeniom statki mogą przemieszczać się po suchych etapach trasy.
Znaczenie
Budowa kanału przysłużyła się do rozwoju gospodarczego regionu. Do portów w Elblągu i Gdańsku przewożono głównie płody rolne i drewno. Potem, kiedy rozwinęła się kolej, a następnie transport samochodowy zmalało znaczenie komunikacyjne trasy.
Dziś kanał służy raczej turystyce małych statków pasażerskich. Ze względu na swoje walory przyrodnicze i kulturowe teren został objęty ochroną prawną w formie Obszaru Chronionego Krajobrazu Kanału Elbląskiego. Do końca 2014 roku trwać będzie rewitalizacja Kanału Elbląskiego.
mb
18 października 1844 roku rozpoczęła się budowa Kanału Elbląskiego, najdłuższego kanału żeglownego w Polsce. Jego całkowita długość z odgałęzieniami wynosi 151,7 km.
Statkiem do Elbląga
W XIX wieku na pruskich Mazurach rozwijał się drobny przemysł. Aby można było w pełni wykorzystać bogate w zasoby naturalne tereny, konieczna była budowa sieci komunikacyjnej między Prusami a Bałtykiem.
Elbląg już wcześniej, do końca XVI wieku, przyjmował w swoim porcie nawet statki pełnomorskie. – W tym okresie Elbląg miał ogromne znaczenie, gdyż był właściwie stolicą prowincji pruskiej i jednocześnie głównym porte morskim ziem krzyżackich – mówiła kustosz elbląskiego muzeum Lidia Abramowicz w audycji "Krajobrazy historyczne".
25:16 Kanał Elbląski.mp3 O historii Elbląga mówią: Lidia Abramowicz, kustosz elbląskiego muzeum, pułkownik Marian Bąk i Teodor Kacała, audycja A. Sobeckiej "Krajobrazy historyczne". (PR, 10.03.1985)
Miasto zawsze miało rozwinięte kontakty z państwami Skandynawskimi, Francją i Anglią. W handlu Bałtyckim zajmowało czołowe miejsce.
Różnica poziomów
Budowniczym kanału stała na przeszkodzie natura – jak pokonać różnicę poziomów między Elblągiem a Ostródą wynoszącą 100 m? Projektem zajął się na polecenie Fryderyka Wilhelma II inżynier Georg Jacob Steenke. Przy budowie kanału wykorzystał jeziora leżące na różnych wysokościach pomiędzy Ostródą a Zalewem Wiślanym.
Steenke wprowadził system pochylni – w Buczyńcu, Kątach, Oleśnicy, Jeleniu i Całunach oraz zaprojektował śluzy w Miłomłynie i Zielonej. W ten sposób dokonał rzeczy pozornie niemożliwej. Do dziś drogą wodną można dostać się z Iławy aż do morza.
Ewenementem na skalę światową są pochylnie, które są szynowymi wyciagnikami napędzanymi siłą przepływu wody. Dzięki tym urządzeniom statki mogą przemieszczać się po suchych etapach trasy.
Pomnik historii
Budowa kanału przysłużyła się do rozwoju gospodarczego regionu. Do portów w Elblągu i Gdańsku przewożono głównie płody rolne i drewno. Później, kiedy rozwinęła się kolej, a następnie transport samochodowy zmalało znaczenie komunikacyjne trasy.
Dziś kanał służy raczej turystyce i na pięknie położonej trasie kursują małe statki pasażerskie. Ze względu na swoje walory przyrodnicze i kulturowe teren został objęty ochroną prawną w formie Obszaru Chronionego Krajobrazu Kanału Elbląskiego. Do końca 2014 roku trwać będzie rewitalizacja Kanału Elbląskiego.
mb
