Historia

Powstanie Warszawskie. 10 września 1944. "Stalin chciał, żeby powstanie się poddało"

Ostatnia aktualizacja: 10.09.2020 06:00
Czterdziesty pierwszy dzień powstania, niedziela. Trwa zaciekły bój o Śródmieście-Północ. Niemcy atakują rejon Nowego Światu, placu Napoleona i ulicy Brackiej. Na Chmielnej, Wareckiej i Świętokrzyskiej toczą się walki o każdy dom.
Ppor. Henryk Ożarek ps. Henio (po lewej) i Tadeusz Przybyszewski ps. Roma (po prawej) z kompanii Anna Batalionu Gustaw w rejonie ulicy Kredytowej-Królewskiej. Henio trzyma pistolet Vis a Roma strzela z Pistoletu maszynowego Błyskawica
Ppor. Henryk Ożarek ps. Henio (po lewej) i Tadeusz Przybyszewski ps. Roma (po prawej) z kompanii "Anna" Batalionu "Gustaw" w rejonie ulicy Kredytowej-Królewskiej. "Henio" trzyma pistolet "Vis" a "Roma" strzela z Pistoletu maszynowego "Błyskawica"Foto: Wiesław Chrzanowski/Wikipedia/domena publiczna

Posłuchaj
02:08 10 wrzesnia Edward Serednicki ps. Pol opowiada o walce z niemieckimi czołgami w Alejach Jerozolimskich. (Archiwum PR)

 

Wobec natarcia nieprzyjaciela, siły powstańcze zmuszone są wycofać się na linię Wroniej. Skutecznie broni się Dworzec Pocztowy, który pozostanie w rękach powstańców do upadku zrywu.


Posłuchaj
02:17 A46786 10.09 Powstancze kalendarium_1319695_1.mp3 - Walki trwały już pięć tygodni, pomoc z Zachodu nie nadchodziła, a Stalin chciał, żeby powstanie się poddało - mówi historyk Zbigniew Osiński. (PR, 2014)

 

Gen. Tadeusz Bór-Komorowski wysyła do jednego z dowodzących siłami niemieckimi gen. Rohra pismo z żądaniami i postulatami dotyczącymi ewentualnej kapitulacji: przyznania praw kombatanckich powstańcom, wyjaśnienia losu ludności cywilnej Warszawy, wyjaśnienia stosunku władz niemieckich do dowódców wojskowych i cywilnych Powstania. Rohr udziela zadowalającej odpowiedzi i żąda kapitulacji tego samego dnia. Dowódcy AK zdecydowali się na dalszą grę na zwłokę.


Posłuchaj
14:57 Dni Walczącej Stolicy, 10.09.mp3 Niemcy po raz kolejny proponują kapitulację. Dowódcy powstania nie zgadzają się. Cykl "Dni Walczącej Stolicy" Władysława Bartoszewskiego. (RWE, 1984)

 

Odgłosy dział na wschodzie i samoloty radzieckie, które toczyły nad Warszawą pojedynki z lotnictwem niemieckim, zwiastują rychłe nadejście Armii Czerwonej.

Rozpoczyna się dewastacja zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej. Najcenniejsze zbiory ładowane są w skrzynie i przeznaczone na wywózkę do Rzeszy. Pozostałe woluminy są barbarzyńsko niszczone przez żołdactwo nieprzyjaciela: trafiają na barykady, są palone. "Inne książki kryminaliści rozkładali i paskudzili na nie" - pisał we wspomnieniach prof. Bohdan Korzeniewski.


Czytaj także

Powstanie Warszawskie. 8 września 1944. "Ogień był piekielny, ulice zasłane trupami"

Ostatnia aktualizacja: 08.09.2024 05:45
Trzydziesty dziewiąty dzień powstania, piątek. Oddziały niemieckie usiłują się wedrzeć do Śródmieścia. Walki toczą się głównie od strony Nowego Światu i Królewskiej, o domy przy ulicach Świętokrzyskiej, Czackiego, Traugutta, Chmielnej i Wareckiej. Powstańcy wycofują się z budynków Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Komendy Policji przy Krakowskim Przedmieściu.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Powstanie Warszawskie. 9 września 1944. "Wytrzymałość żołnierzy u kresu możliwości"

Ostatnia aktualizacja: 09.09.2024 05:45
Czterdziesty dzień powstania, sobota. O godz. 9 rano zamilkły strzał. Na dwie godziny ogłoszono zawieszenie broni. W tym czasie na wezwanie Czerwonego Krzyża stolicę opuszczają cywile - w ciągu dwóch dni blisko 8 tysięcy osób.
rozwiń zwiń