Historia

Powstanie Warszawskie. 9 września 1944. "Wytrzymałość żołnierzy u kresu możliwości"

Ostatnia aktualizacja: 09.09.2024 05:45
Czterdziesty dzień powstania, sobota. O godz. 9 rano zamilkły strzał. Na dwie godziny ogłoszono zawieszenie broni. W tym czasie na wezwanie Czerwonego Krzyża stolicę opuszczają cywile - w ciągu dwóch dni blisko 8 tysięcy osób.
Cywilni mieszkańcy stolicy opuszczają miasto. W drodze do obozu przejściowego w Pruszkowie.
Cywilni mieszkańcy stolicy opuszczają miasto. W drodze do obozu przejściowego w Pruszkowie. Foto: Bundesarchiv/Wikipedia/domena publiczna

Posłuchaj
01:32 Maria Stypulkowska Chojecka - Ciągle wspominam sytuacje całkowitej bezsilności, kiedy nie dało się komuś pomóc - mówiła Maria Stypułkowska - Chojecka ps. Kama. (PR, 2014)

 

Od rana trwa kolejne natarcie na Śródmieście-Północ. Ciężkie walki toczą się w rejonie ul. Brackiej, Nowego Światu, Chmielnej. Kolejny raz szturm nieprzyjaciela naciera na linii Królewskiej-Grzybowskiej-Towarowej. Krytycznie sytuację ocenia gen. Tadeusz Bór-Komorowski: "Sytuacja na Śródmieściu-Północ ulega pogorszeniu. Wytrzymałość żołnierza u kresu możliwości. Obrona miękka - dezercja. Beznadziejne położenie. Tracimy dużo terenu (...). W razie pęknięcia obrony Śródmieścia-Północ może nastąpić rzeź ludności i żołnierzy". 

Trwa ostrzał artyleryjski południowego Śródmieścia i Czerniakowa. Tutaj, z brzegu Wisły widać płonącą Pragę, którą podpaliły wycofujące się przed Armią Czerwoną oddziały niemieckie i bomby sowieckich samolotów.


Posłuchaj
02:16 A46707 9.09 Powstancze kalendarium_1319232_1.mp3 - To dla wszystkich były niezwykle trudne chwile - wspomina wyjście z miasta swojej rodziny Zdzisław Sobociński ps. Wojciech. (PR, 2014)

 

Tymczasem na Górnym Mokotowie oddziały "Baszty" dokonują ofensywy, dzięki której udaje się opanować tereny między al. Niepodległości, ul. Narbutta i Fałata, a także obszar zamknięty ulicami Pilicka - Wężyka - Wielicka.


Posłuchaj
15:47 Dni Walczącej Stolicy, 9.09.mp3 Na wniosek Polskiego Czerwonego Krzyża Niemcy zgadzają się na ewakuację ludności cywilnej. Cykl "Dni Walczącej Stolicy" Władysława Bartoszewskiego. (RWE, 1984)

 

Tego dnia mają miejsce rozmowy między przedstawicielami dowództwa powstańczego, podpułkownikiem Franciszkiem Hermanem i porucznikiem Alfredem Korczyńskim a reprezentującym Niemcy gen. Heinzem Rohrem. Strona polska negocjuje dalszą ewakuację ludności cywilnej, a także rannych żołnierzy oraz wydanie niemieckich jeńców. Rohr proponuje rozpoczęcie rozmów kapitulacyjnych przy założeniu traktowania powstańców jako jeńców wojennych. 

im


Czytaj także

Powstanie Warszawskie. "Cała ulica płonęła, to było kłębowisko płomieni"

Ostatnia aktualizacja: 04.09.2024 05:45
4 września 1944 roku. Trzydziesty piąty dzień powstania, poniedziałek. W zbombardowanym budynku PKO ciężkie rany odnoszą szef Sztabu Komendy Głównej Armii Krajowej gen. Tadeusz Pełczyński ps. Grzegorz oraz jego zastępca Kazimierz Pluta-Czachowski ps. Kuczaba. Zbombardowana elektrownia na Powiślu staje się gruzowiskiem.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Powstanie Warszawskie. 5 września 1944. Niemcy kontynuują huraganowy ogień artyleryjski na miasto

Ostatnia aktualizacja: 05.09.2024 05:45
Trzydziesty szósty dzień powstania, wtorek. Pod naporem ataku niemieckiego powstańcy opuszczają budynek elektrowni na Powiślu. Udaje się utrzymać ruiny budynku Komendy Policji i kościoła Świętego Krzyża przy Nowym Świecie. Sztab Komendy Okręgu Warszawa AK przenosi się do kina Palladium przy ul. Złotej.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Powstanie Warszawskie. 6 września 1944. Świadomość nieuniknionej klęski jest powszechna

Ostatnia aktualizacja: 06.09.2024 05:48
Trzydziesty siódmy dzień powstania, środa. Niemcy przypuszczają generalny szturm na Powiśle. Po zaciętych walkach powstańcy stopniowo przesuwają się w stronę Śródmieścia. Wieczorem Powiśle jest już całkowicie zajęte przez wroga. Linią frontu staje się Nowy Świat.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Powstanie Warszawskie. "To był dzień najbardziej dla mnie tragiczny, zginęli wszyscy moi przyjaciele"

Ostatnia aktualizacja: 07.09.2022 05:40
7 września 1944. Trzydziesty ósmy dzień powstania. Po zajęciu Powiśla oddziały niemieckie ruszają na północną część Śródmieścia, nacierają na Nowy Świat, a z Ogrodu Saskiego i placu Za Żelazną Bramą na plac Grzybowski. Od strony Dworca Głównego atakują Chmielną, a z placu Zawiszy ulicę Towarową. Jednocześnie niemieckie lotnictwo bombarduje ten teren.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Powstanie Warszawskie. 8 września 1944. "Ogień był piekielny, ulice zasłane trupami"

Ostatnia aktualizacja: 08.09.2024 05:45
Trzydziesty dziewiąty dzień powstania, piątek. Oddziały niemieckie usiłują się wedrzeć do Śródmieścia. Walki toczą się głównie od strony Nowego Światu i Królewskiej, o domy przy ulicach Świętokrzyskiej, Czackiego, Traugutta, Chmielnej i Wareckiej. Powstańcy wycofują się z budynków Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Komendy Policji przy Krakowskim Przedmieściu.
rozwiń zwiń