– Przekazane uroczyście na Zamku Królewskim w Warszawie archiwum wydawnictwa Editions-Spotkania to jedno z najważniejszych emigracyjnych archiwów, jakie znajdują się w zasobie Archiwum Akt Nowych. Dzisiaj obchodziliśmy święto, bo na pewno świętem jest włączenie do zbiorów państwowych tak cennego i ważnego archiwum – podkreślał w rozmowie z PAP Mariusz Olczak, dyrektor Archiwum Akt Nowych.
Z Francji do Polski
Jak przypomniał Mariusz Olczak, przekazane zbiory powstawały "w dalekiej Francji w latach 70. i 80. przy okazji działalności Editions-Spotkania i kierującego nim Piotra Jeglińskiego, co ważne, wywodzącego się z rodziny o tradycjach legionowych i akowskich".
W skład archiwum Editions-Spotkania wchodzą: prasa drugiego obiegu, memoriały i listy otwarte do władz PRL, listy internowanych, listy więźniów politycznych PRL oraz miniaturowe publikacje Editions przemycane do Polski. Znajdują się tu również fałszywe dowody osobiste przygotowywane we Francji, plakaty, ulotki, naklejki, korespondencja i inne dokumenty związane z działalnością konspiracyjną.
Zbiór uzupełniają materiały przesyłane do wydawnictwa w latach 80. – w tym szereg, jak podkreślał Mariusz Olczak, niezwykle interesujących tekstów i szkiców – a także fotografie i ikonografia.
Wydawnictwo w konspiracji
Świadkami uroczystości przekazania archiwum Editions-Spotkania byli działacze, którzy z Francji, Belgii i Niemiec przewozili materiały przygotowywane przez wydawnictwo. - Byli to byli członkowie Solidarności, Solidarności Walczącej, Konfederacji Polski Niepodległej, Polskiej Partii Niepodległościowej, Bazy i innych. Wielu działaczy kolportowało te materiały, byli też tacy, którzy ryzykowali, aby je przewieźć przez granicę PRL. Dla wszystkich pamiętających lata 80. małe ulotki, książeczki i naklejki stanowiły stały element podziemnego rynku wydawniczego. Do uczestników środowych uroczystości list skierował premier Mateusz Morawiecki – dodał Mariusz Olczak.
***
Czytaj także:
***
Działalność Editions–Spotkania
Editions-Spotkania – założone w 1978 roku w Paryżu przez Piotra Jeglińskiego – ma w swoim dorobku ponad 100 tytułów książek. Wydawnictwo zajmowało się w latach 80. drukiem oraz przerzucaniem do Polski książek objętych przez PRL cenzurą, m.in. opracowań historycznych i wspomnień opisujących historię Polski w okresie II wojny światowej i dotyczących losów Polaków na Wschodzie.
Jak podkreślali przedstawiciele Archiwum Akt Nowych, nakłady wydawanych przez Editions-Spotkania książek, sięgające średnio 10 tys., "poważnie wpływały na podniesienie świadomości historycznej i tożsamościowej młodego pokolenia ówczesnych Polaków".
W okresie stanu wojennego i lat 80. wydawnictwo organizowało również liczne akcje mające przypominać o sytuacji w Polsce oraz wspierać działaczy Solidarności (m.in. akcja przykucia się polskich działaczy do pociągu relacji Paryż-Moskwa, zawieszenie flagi Polski na Wieży Eiffla czy przerzucenie do kraju przy użyciu balonów ulotek zawierających instrukcje drukarskie dla polskiego podziemia).
Od 1990 roku wydawnictwo Editions–Spotkania działa w Polsce, pozostając wierne tematyce historycznej ze szczególnym uwzględnieniem najnowszych dziejów Polski oraz losów Polaków na Wschodzie.
PAP/jp
