"Czerwone maki". Powstaje film poświęcony bitwie o Monte Cassino [ZOBACZ ZDJĘCIA]

To pierwsza polska fabularna produkcja przedstawiająca najbardziej zaciętą bitwę II wojny światowej na Zachodzie Europy. Za kamerą stanął specjalista od kina wojennego i historycznego Krzysztof Łukaszewicz, który na koncie ma już takie produkcje, jak "Orlęta: Grodno ’39", "Karbala" i "Generał Nil"

Kadr z filmu "Czerwone maki"

Foto: mat. promocyjne/Olaf Tryzna

Jak zapewniają producenci, "dynamiczne i nowocześnie realizowane" "Czerwone maki" inspirowane są produkcjami kina batalistycznego ukazującymi realia II wojny światowej (np. "Najdłuższy dzień" (1962), "O jeden most za daleko" (1977), "Szeregowiec Ryan" (1998), "Dunkierka" (2017)). Podobnie jak w dziełach światowych reżyserów – historyczne wydarzenia zostały tu pokazane przez pryzmat losów pojedynczych bohaterów.

Nicolas Przygoda jako Jędrek. Fot.: mat. promocyjne/Olaf Tryzna

Historię bitwy oglądamy oczami Jędrka (Nicolas Przygoda) – młodego chłopaka, który przeszedł przez łagrowe piekło i opuścił Rosję wraz z Armią Andersa jako jedna z tysięcy sierot. Czas niewoli zmienił go z chłopca z dobrej rodziny w kombinatora i drobnego złodziejaszka, który zrobi wszystko, aby przetrwać. Zetknięcie się z żołnierzami II Korpusu oraz budząca się miłość do sanitariuszki Poli  (Magdalena Żak) sprawią jednak, że Jędrek przejdzie głęboką przemianę. Wkrótce na froncie ma dojść do decydującego ataku na broniony przez niemieckie oddziały klasztor położony na wzgórzach Monte Cassino – ta spektakularna bitwa zadecyduje o życiu wielu żołnierzy i dalszym ataku armii aliantów we Włoszech oraz zmieni na zawsze życie Jędrka.

Poza Jędrkiem i Polą bohaterami filmu są także korespondent wojenny (Leszek Lichota), który staje się mentorem zbuntowanego nastolatka, oraz brat Jędrka Stanisław (Szymon Piotr Warszawski), oficer wojsk pancernych, którego oddział odgrywa kluczową rolę podczas szturmu. Na ekranie zobaczymy także postaci historyczne – w rolę legendarnego generała Andersa wcielił się Michał Żurawski, a brytyjskiego generała Olivera Leese zagrał Mark Kitto. W filmie występują także: Bartłomiej Topa, Łukasz Garlicki, Andrzej Mastalerz, Mateusz Banasiuk, Radosław Pazura i inni.

Leszek Lichota (pierwszy z lewej) jako korespondent wojenny, Michał Żurawski jako gen. Władysław Anders (w centrum). Fot.: mat.prasowe/Olaf Tryzna

Mimo że bitwa pod Monte Cassino była jednym z kluczowych wydarzeń kampanii włoskiej oraz która otworzyła aliantom drogę na Rzym, jest ona praktycznie nieznana poza Polską. Dzięki "Czerwonym makom" bohaterstwo polskich żołnierzy, którzy zdobyli Monte Cassino, zyskuje nareszcie właściwe upamiętnienie.

Film jest dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz współfinansowany przez Polski Instytut Sztuki Filmowej. Realizacja filmu przebiega przy wsparciu Polskiej Fundacji Narodowej, Ministerstwa Obrony Narodowej oraz Sztabu Generalnego Wojska Polskiego.

Scena z filmu "Czerwone maki". Fot.: mat.prasowe/Olaf Tryzna

Monte Cassino - najbardziej zacięta bitwa II wojny światowej na Zachodzie 

Do bitwy o Monte Cassino można porównać tylko rzezie pod Verdun i Ypres z czasów I wojny światowej czy najcięższe walki II wojny światowej na froncie wschodnim. Była to najkrwawsza walka zachodnich aliantów z niemieckim Wehrmachtem. Po stronie niemieckiej wielu porównywało ją ze Stalingradem.

Po zdobyciu Sycylii w 1943 roku, przejściu Włoch na stronę aliantów i lądowaniu tych ostatnich w Kalabrii i pod Salerno wojska aliantów, po raz pierwszy od trzech lat, stanęły naprzeciwko armii niemieckiej na kontynencie europejskim. Oddziały Wehrmachtu skutecznie broniły się i stopniowo cofały się na północ. Masyw Cassino był naturalnym stanowiskiem obronnym na drodze do Rzymu, którego upadek oznaczałby utratę środkowych Włoch.

Pierwsze uderzenie alianckie na Cassino, prowadzone przez oddziały brytyjskie, amerykańskie i francuskie, rozpoczęło się 17 stycznia 1944. Zostało krwawo odparte. Równie niewielkie powodzenie przyniosła próba obejścia obrony niemieckiej poprzez desant pod Anzio, za linią Gustawa.

Drugie uderzenie rozpoczęło się w połowie lutego - prowadzić je miały oddziały nowozelandzkie, indyjskie, brytyjskie i francuskie. 15 lutego 1944 klasztor Monte Cassino został zniszczony zmasowanym nalotem ciężkich bombowców. 

Czwarta, decydująca bitwa, której rozpoczęcie zaplanowano na noc z 11 na 12 maja 1944 miała odmienny charakter. Przede wszystkim tym razem zaplanowano uderzenie na całym lewym skrzydle włoskiego frontu, od masywu Monte Cassino po wybrzeże Morza Tyrreńskiego. Od prawej miały nacierać oddziały amerykańskie, następnie Francuski Korpus Ekspedycyjny, potem oddziały indyjskie i brytyjskie, wreszcie II Korpus Polski, który nacierał na najtrudniejszym odcinku - jego zadaniem było uderzenie od północy na grzbiet górski łączący pozycje niemieckie z klasztorem Monte Cassino.

18 maja 1944 roku, żołnierze II Korpusu pod dowództwem gen. Władysława Andersa zatknęli biało-czerwoną flagę na ruinach klasztoru Monte Cassino.

Produkcja: Wytwórnia Filmów Dokumentalnych i Fabularnych

Scenariusz i reżyseria: Krzysztof Łukaszewicz („Karbala”, „Orlęta. Grodno ‘39”, „Lincz”, „Generał Nil”)

Zdjęcia: Arkadiusz Tomiak („Legiony”, „Karbala”)

Scenografia: Marek Warszewski („Wielka woda”, „Miasto ‘44”)

Kostiumy: Agnieszka Sobiecka („Orlęta. Grodno ‘39”)

Charakteryzacja: Karolina Kordas („Akademia Pana Kleksa”)

Kierownik produkcji: Andrzej Besztak („Karbala”)

Obsada: Nicolas Przygoda („Filip”, „Atak paniki”), Michał Żurawski („Miasto ‘44”, „Król”, „Karbala”), Bartłomiej Topa („Karbala”, „Drogówka”, „Wataha”), Leszek Lichota („Wielka woda”, „Orlęta. Grodno ‘39”, „Karbala”, „Znachor”), Magdalena Żak („Najlepszy”, „Powidoki”), Szymon Piotr Warszawski („Sukienka”, „Najlepszy”, „Bogowie”), Mark Kitto („The War Below”, „Wolf”), Łukasz Garlicki („Wielka woda”, „Piłsudski”), Andrzej Mastalerz („Orlęta. Grodno’39”, „Kamienie na szaniec”), Mateusz Banasiuk („Furioza”, „1920. Bitwa Warszawska”), Radosław Pazura („Mały Jakub”, „Popiełuszko. Wolność jest w nas”).

mat.prasowe/bm