87 lat temu urodził się Wiesław Ochman, międzynarodowej sławy śpiewak operowy, wybitny tenor, który występował na deskach najważniejszych oper świata.
- Mówię młodym ludziom, że to nie jest ważne, które przedstawienie grasz. Liczy się nie tylko premiera. Każde przedstawienie trzeba śpiewać jak premierowe, za każdym razem mamy inną publiczność, która chce mieć równie wysoki poziom - mówił w audycji z cyklu "Zapiski ze współczesności" artysta.
Tenor z Pragi
Wiesław Ochman przyszedł na świat 6 lutego 1937 roku na warszawskiej Pradze, gdzie spędził dzieciństwo, w tym trudny okres niemieckiej okupacji.
- Wtedy na ulicy Ząbkowskiej wszyscy mieliśmy po równo, czyli nic. Jeśli chodzi o zabawki, to mieliśmy jeden rower bez pedałów i jedną łyżwę, później mój tato zrobił nam sanki - mówił w audycji Polskiego Radia artysta.
Jako 6-latek rozpoczął naukę na tajnych kompletach organizowanych w podziemiach Bazyliki przy ul. Kawęczyńskiej. Jak wspominał w radiowej audycji, ze względu na wczesną porę zajęć, "ze zmęczenia i z niewyspania kładł się w ławce i spał".
- Nauczycielka po roku nauki wezwała moją mamę i powiedziała: "Mnie się wydaje, że z niego nic nie będzie. On nie ma ciągu do nauki" - mówił Wiesław Ochman.
15:26 2022_02_07 12_44_41_PR2_Zapiski_ze_wspolczesnosci.mp3 Wiesław Ochman o dzieciństwie i latach młodości. Audycja "Zapiski ze współczesności" (PR, 7.02.2022)
"Moim pragnieniem było rysowanie"
Wkrótce jednak pojawił się "ciąg" do nauki, ze szczególnym uwzględnieniem sztuk plastycznych. Fascynację budził w małym Wiesławie album z reprodukcjami postaci namalowanych przez Jana Matejkę, który miał w domu.
- Od młodości moim pragnieniem było rysowanie, malowanie - wspominał artysta. - Najpiękniejsze zabawki, jakie dostawałem to kredki, ołówki.
W wieku 13 lat Wiesław Ochman został wysłany przez rodziców do technikum plastycznego w Bolkowie na Dolnym Śląsku. Po ukończeniu szkoły planował udać się na Akademię Sztuk Pięknych, ale namówiony przez swoich kolegów, rozpoczął naukę na wydziale ceramicznym Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Studia ukończył z tytułem inżyniera magistra.
Mimo to, artysta zamiłowanie do malarstwa przejawia do dzisiaj. W późniejszych latach organizował charytatywne aukcje obrazów, a także przyjaźnił się z wybitnymi malarzami, takimi jak Jerzy Duda-Gracz czy Zdzisław Beksiński.
"Przyszły Kiepura?"
Po przeprowadzce do Krakowa Wiesław Ochman rozpoczął naukę śpiewu w szkole muzycznej. Ze względu na studia na AGH nie mógł uczestniczyć w normalnym trybie zajęć, w związku z tym miał uczęszczać jedynie na indywidualne lekcje u prof. Gustawa Serafina. Mało brakowało, a kariera światowej sławy tenora zakończyłaby się jeszcze przed jej rozpoczęciem.
15:24 2022_02_08 12_45_14_PR2_Zapiski_ze_wspolczesnosci.mp3 Wiesław Ochman o początkach nauki muzyki i śpiewu oraz o pierwszych krokach na scenie. Audycja "Zapiski ze współczesności" (PR, 8.02.2022)
- Gdy stanąłem pod drzwiami, usłyszałem śpiewaka. To był tenor, który tak wywijał do góry i w dół, i do góry, i w dół, że mówię: "O nie, ja tu nie mam, czego szukać". I wróciłem do akademika - wspominał artysta.
Po kolejnej absencji profesor Gustaw Serafin odnalazł ucznia w akademiku i zaprowadził go na lekcję.
- Zaśpiewałem "Santa Lucia", profesor powiedział: "ma pan bardzo dobry materiał głosowy". I tak zaczęła się ta nauka - słyszmy w audycji.
Wiesław Ochman dołączył do Zespołu Pieśni i Tańca Akademii Górniczo-Hutniczej, pojawiły się pierwsze sukcesy. Po kolejnym wygranym konkursie w prasie ukazał się artykuł ze zdjęciem młodego artysty i tytułem: "Czyżby przyszły Kiepura?".
- Pomyślałem sobie, że sprawa zrobiła się bardzo poważna. Zacząłem trochę intensywniej chodzić do profesora, bo jeżeli się okazało, że ten głos coś znaczy, to wziąłem się rzetelnie za jego szkolenie - przyznał.
Międzynarodowa kariera
W 1960 roku Wiesław Ochman otrzymał angaż w Operze Śląskiej w Bytomiu, gdzie występował przez trzy sezony. Zadebiutował rolą Muezina w sztuca "Casanova" autorstwa Ludomira Różyckiego. Następnie związał się z Operą Krakowską, zaliczył gościnny epizod w Operze Wrocławskiej, a w 1964 roku trafił do Teatru Wielkiego w Warszawie.
15:32 2022_02_09 12_44_24_PR2_Zapiski_ze_wspolczesnosci.mp3 Wiesław Ochman o rozwijającej się karierze. Audycja "Zapiski ze współczesności" (PR, 9.02.2022)
Na stołecznej scenie można było go usłyszeć m.in. w "Halce" i "Strasznym dworze" Stanisława Moniuszki, "Królu Rodgerze" Karola Szymanowskiego czy "Tosce" Giacomo Pucciniego. Występami tymi zwrócił na siebie uwagę zachodniej prasy. Wkrótce pojawiły się pierwsze zagraniczne propozycje.
W 1967 roku dołączył do zespołu Staatsoper w Berlinie. Tak rozpoczęła się międzynarodowa kariera Wiesława Ochmana, która zaowocowała występami m.in. w mediolańskiej La Scali, nowojorskiej Metropolitan Opera, na scenach w Hamburgu, Monachium, Rzymie, Paryżu, Barcelonie, Madrycie, Wiedniu, Chicago, San Francisco, Buenos Aires. Brał udział w najważniejszych festiwalach muzycznych, takich jak Międzynarodowy Festiwal Wratislavia Cantans, nagrał dziesiątki płyt.
15:15 2022_02_10 12_44_41_PR2_Zapiski_ze_wspolczesnosci.mp3 Wiesław Ochman o występach na scenach całego świata. Audycja "Zapiski ze współczesności" (PR, 10.02.2022)
Artysta zajmował się również reżyserią spektakli. Swój reżyserski debiut, podobnie jak sceniczny, zaliczył w Operze Śląskiej. W 1999 roku wystawił tam "Don Giovaniego" Mozarta.
Krzysztof Penderecki - serwis specjalny
Na swojej drodze spotkał najwybitniejszych polskich i zagranicznych artystów, dyrygentów, muzyków, kompozytorów. W radiowej audycji wspominał o swojej przyjaźni z Bernardem Ładyszem, Kazimierzem Kordem, Zdzisławem Górzyńskim, Bohdanem Wodiczko, Nello Santim (który przekonał go do noszenia kapelusza), czy Krzysztofem Pendereckim (który go "zdumiał swoim ogromnym poczuciem humoru").
"Co się ma, to się daje"
Wiesław Ochman znany jest również ze swojej działalności charytatywnej na rzecz wsparcia kultury. Niejednokrotnie organizował aukcje obrazów polskich malarzy w Konsulacie Generalnym RP w Nowym Jorku, m.in. w 1998 roku zebrane w ten sposób środki przeznaczył na remont Muzeum Adama Mickiewicza w Wilnie.
15:19 2022_02_11 12_44_03_PR2_Zapiski_ze_wspolczesnosci.mp3 Wiesław Ochman o sztuce w swoim życiu. Audycja "Zapiski ze współczesności" (PR, 11.02.2022)
W radiowej audycji artysta zaznaczył, że wpływ na podjęcie działalności charytatywnej miała postawa jego mamy, która w czasie niemieckiej okupacji rozdawała sąsiadkom produkty pierwszej potrzeby.
- Powstało we mnie w tamtych czasach przekonanie, że życie i współżycie z ludźmi polega na tym, że co się ma, to się daje - mówił.
***
We wspomnieniowej audycji Polskiego Radia przywoływał także wiele anegdot ze swojej długiej i barwnej kariery. Wspominał, jak podczas swojego pierwszego publicznego występu z powodu tremy zapomniał tekstu włoskiego utworu, w związku z czym na bieżąco wymyślał nowe słowa. Opowiadał, jak witał się z o wiele od niego wyższym fińskim śpiewakiem i jak przekonał czarnoskórego taksówkarza w San Francisco, że Polska leży koło Wybrzeża Kości Słoniowej.
Posłuchaj pełnej anegdot audycji z cyklu "Zapiski ze współczesności", w której Wiesław Ochman opowiada o swojej karierze.
th
