Pucz monachijski. Hitler chce władzy

Była to pierwsza próba przejęcia władzy przez Hitlera. W monachijskiej piwiarni Hitler ogłosił narodową rewolucję, obalenie rządu, marsz na Berlin i utworzenie nowego ośrodka władzy z nim jako kanclerzem.

Pucz monachijski, 9 listopada 1923 r.

Foto: CC/Bundesarchiv

Pucz monachijski, nazywany puczem Hitlera, puczem Hitler-Ludendorff albo puczem piwiarnianym, był nieudaną próbą przeprowadzenia zamachu stanu w Republice Weimarskiej przez Adolfa Hitlera i gen. Ericha Ludendorffa. Akcja zorganizowana w nocy z 8 na 9 listopada 1923 roku w Monachium przy pomocy bojówek partyjnych SA rozbita została tego samego dnia. Po puczu rozwiązanio Narodowosocjalistyczną Niemiecką Partię Robotników (NSDAP) i skazano Hitlera na pięć lat więzienia.

10 lat później Hitler zdobył władzę legalnie.

Posłuchaj rozmowy historyków: prof. Pawła Wieczorkiewicza i Jana Osicy z Andrzejem Sową, w której zastanawiali się, jak potoczyłyby się dzieje Europy i świata, gdyby Hitler doszedł do władzy po puczu monachijskim w 1923 roku.

Posłuchaj

24:38 udany pucz monachijski.mp3 Audycja "Udany pucz monachijski" z cyklu "Historia na opak". (PR, 1997)

 

W latach 20. XX wieku Republika Weimarska przeżywała kryzys gospodarczy na niespotykaną dotąd skalę – bardzo wysokie było bezrobocie i inflacja. Ten moment wykorzystali narodowi socjaliści.

8 listopada 1923 roku w wielkiej monachijskiej piwiarni miał przemawiać nowo wybrany komisarz generalny Bawarii Gustav von Kahr, który chciał obalić ówczesny rząd. Również Adolf Hitler, Hermann Göring, Ernst Röhm i inni skupieni w obozie narodowosocjalistycznym planowali obalenie rządu. Kiedy w piwiarni zebrał się tłum, nieoczekiwanie wkroczyły między ludzi narodowosocjalistyczne bojówki, a Hitler wskoczył na krzesło, wystrzelił z rewolweru w górę, żeby przykuć uwagę słuchaczy i zaczął przemawiać. Ogłosił narodową rewolucję, obalenie rządu bawarskiego i rządu Rzeszy i utworzenie niemieckiego rządu narodowego z nim jako kanclerzem na czele oraz marsz na Berlin.

Niedługo potem tłum ruszył ulicami Monachium. Policja bardzo szybko spacyfikowała manifestantów i w ten sposób również zakończył się pucz Hitlera.

Posłuchaj dyskusji historyków o nastrojach Niemców w latach 20. XX wieku oraz o tym, czy gdyby Hitler doszedł do władzy w 1923 roku, to 10 lat wcześniej wybuchłaby II wojna światowa i jak potoczyłyby się losy Europy i Polski w przypadku wcześniejszej wojny.

im