Historia

Ion Antonescu - rumuński sojusznik Hitlera

Ostatnia aktualizacja: 01.06.2017 06:00
1 czerwca 1946 rozstrzelany został Ion Antonescu, dyktator Rumunii w latach 1940-1944, wierny sojusznik III Rzeszy.
Audio
  • Upadek rządu marszałka Antonescu w audycji Andrzeja Sowy "Dźwiękowy przewodnik po historii najnowszej" z komentarzem historyka Marcina Sowy. (PR, 1.02.2000)
Ion Antonescu, źr. Wikimedia Commonsdp
Ion Antonescu, źr. Wikimedia Commons/dp

Ion Antoneescu przed przejęciem władzy związany był z armią. Walczył w Wielkiej Wojnie jako oficer. Tuż po zakończeniu I wojny światowej Antonescu brał udział w interwencji rumuńskich wojsk w Węgierskiej Republikę Rad. W latach trzydziestych piastował funkcję Szefa Sztabu i ministra obrony. Z tej ostatniej zdymisjonował go król Karol II, który zdelegalizował wówczas także faszystowską partię Żelazny Legion, z którą sympatyzował Antonescu.

Faszyzacja Rumunii

Rumuni byli pozytywnie nastawieni do Niemców. To niemieccy osadnicy stanowili duży odsetek mieszczan na Wołoszczyźnie. Społeczeństwo rumuńskie faszyzowało się. Zajęcie przez ZSRR Bukowiny i Besarabii w czerwcu 1940 roku wzmogło antykomunistyczne nastroje. Król Karol II pod naciskiem społeczeństwa mianował Antonescu premierem. Ten przejął władzę dyktatorską 4 września. Król potraktował to jako osobistą porażkę, abdykował na rzecz syna Michała i udał się na emigrację.
Bestia z Karpat

Antonescu brał przykład z niemieckiego dyktatora. Władzę oprał na lojalnej Żelaznej Gwardii, prowadził okrutną politykę wobec ludności żydowskiej, stworzył obozy zagłady. W 1941 roku jako sojusznik Hitlera zaatakował ZSRR. Liczył na to, że uda mu się przyłączyć utracone Bukowinę i Besarabię, co na krótko się udało.
Upadek Antonescu

Wraz za załamaniem się Blitzkriegu i przegraną bitwą pod Kurskiem w lecie 1943 roku sytuacja na froncie wschodnim uległa zmianie. Armia Czerwona przeszła do kontrofensywy. Już 12 kwietnia 1944 do Antonescu dotarła sowiecka propozycja zakończenia działań wojennych. Upadek rządu Antonescu nastąpił dopiero 23 sierpnia 1944, kiedy król Michał II po nieudanej próbie nakłonienia dyktatora do rokowań pokojowych z ZSRR, aresztował Antonescu.

Obalenie reżimu Antonescu miało kluczowe znaczenie dla sytuacji na froncie wschodnim. Hitler stracił główne źródło ropy naftowej, bez której jego pancerne dywizje były bezwartościową kupą złomu.
- Oderwanie się Rumunii zmusiło Hitlera do całkowitej ewakuacji Bałkanów i spowodowało, że zawalił się system niemieckiego panowania w Europie Południowowschodniej – oceniał historyk Marcin Sowa w audycji z cyklu "Dźwiękowy przewodnik po historii najnowszej".

Posłuchaj o tym, jak upadał rząd marszałka Antonescu.
bm
Zobacz więcej na temat: faszyzm HISTORIA Rumunia
Czytaj także

Benito Mussolini. Upadek włoskiego dyktatora

Ostatnia aktualizacja: 28.04.2024 05:30
28 kwietnia 1945 roku komunistyczni partyzanci rozstrzelali w miejscowości Giulino di Mezzegra Benita Mussoliniego i jego kochankę Clarę Petacci.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Trybunał w Norymberdze – rozliczenie z nazizmem

Ostatnia aktualizacja: 01.10.2019 05:55
8 sierpnia 1945 cztery mocarstwa okupujące Niemcy powołały Międzynarodowy Trybunał Wojskowy w Norymberdze w celu ukarania zbrodniarzy wojennych. Oskarżonym postawiono cztery główne zarzuty: udział w spisku w celu popełnienia zbrodni międzynarodowej, zbrodnie przeciwko pokojowi, zbrodnie wojenne, zbrodnie przeciwko ludzkości. Wyroki zapadły 1 października 1946.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Trudne decyzje marszałka Edwarda Rydza-Śmigłego

Ostatnia aktualizacja: 10.11.2017 06:00
- Przyznaję, że tak jak reszta społeczeństwa byłam raczej jemu przeciwna i surowo go osądzałam - wspomina Jadwiga Maksymowicz-Raczyńska, u której ukrywał się Edward Rydz-Śmigły po powrocie do kraju.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Zmierzch "Słońca Karpat"

Ostatnia aktualizacja: 25.12.2014 06:00
Ta dwójka oskarżonych popełniła czyny niegodne człowieka i niezgodne z prawem, wykorzystując władzę w sposób kryminalny, podejmowali działania by zniszczyć naród rumuński, w imieniu którego uważali, ze sprawują rządy - brzmiał akt oskarżenia w procesie prezydenta Rumunii i jego żony.
rozwiń zwiń