3 grudnia

Hitlerowcy zamordowali inż. Stefana Bryłę, wybitnego polskiego konstruktora.

1943 - Zginął, rozstrzelany przez hitlerowców, Stefan Bryła, inżynier - konstruktor, projektant pierwszego w Europie spawanego mostu na rzece Słudwi i najwyższego w Polsce budynku Towarzystwa Ubezpieczeń "Prudential" w Warszawie. Napisał ok. 250 prac naukowych, podręczników i artykułów. Był cenionym inżynierem oraz teoretykiem spawalnictwa o międzynarodowym uznaniu współpracował m.in. przy budowie wieżowców w USA, m.in. Woolworth Building w Nowym Jorku (wówczas najwyższego budynku na świecie). Był również politykiem lwowskiej chadecji i posełem na Sejm II RP. (ur. 17.08.1886)

Pozostałe wydarzenia:

1596 - Urodził się Nicola Amati, włoski lutnik, jeden z czołowych przedstawicieli kremońskiej szkoły lutniczej, nauczyciel Jakoba Stainera, Andrei Guarneriego, Antonio Stradivariego, najwybitniejszy z lutniczego rodu Amatich. (zm. 12.04.1684) 415. rocznica

1753 - Urodził się Samuel Crompton, angielski wynalazca maszyny do przędzenia bawełny, zwanej "Mułem Cromptona". Zmarł 26 czerwca 1827 roku.

1764 - Rozpoczął obrady sejm koronacyjny. Posłowie wybrali na króla Polski Stanisława Augusta Poniatowskiego. Obrady trwały do 20 grudnia.

1795 - Urodził się Rowland Hill, angielski nauczyciel i urzędnik pocztowy, pomysłodawca wprowadzenia do obiegu znaczków pocztowych, które przenosiły obowiązek opłaty pocztowej na nadawcę. Reformę pocztową podpisała królowa Wiktoria, a pierwszy znaczek pocztowy, czarna jednopensówka, pojawił się w sprzedaży 6 maja 1849 roku. Brytyjską reformę przyjęła większość krajów na świecie. Zmarł 27 sierpnia 1879 roku.

1800 - Bitwa pod Hohenlinden, w której wojska francuskie odniosły zwycięstwo nad armią austriacką. W czasie walk wyróżnił się polski pułk ułanów Aleksandra Różnieckiego.

1800 - Urodził się France Prešeren, słoweński poeta epoki romantyzmu, autor hymnu Słowenii "Zdravljica", uznawany za najwybitniejszego poetę słoweńskiego. 8 lutego, dla upamiętnienia jego śmierci, w Słowenii obchodzi się święto kultury słoweńskiej, zwane też Dniem Prešerena. Po polsku ukazał się tom jego poezji. Zmarł 8 lutego 1849 roku.

1818 - Urodził się Max Joseph von Pettenkofer, niemiecki lekarz, profesor uniwersytetu w Monachium, twórca podstaw nowoczesnej higieny i nauki o żywieniu. Zajmując się chemią i fizjologią, odkrył między innymi kreatyninę. Zmarł 10 lutego 1901 roku. 

1823 - Zmarł Giovanni Battista Belzoni, włoski siłacz cyrkowy, potem podróżnik, archeolog i badacz starożytności, który zapoczątkował badania archeologiczne w "Dolinie Królów" w Egipcie. (ur. 15.11.1778)

1853 - Urodził się Stanisław Masłowski, malarz realistyczny, autor scen rodzajowych i pejzaży. Obok malarstwa olejnego uprawiał akwarelę, w której wypracował własny styl. W twórczości łączył wpływy impresjonizmu i secesji z odczuciem specyfiki polskiego folkloru i krajobrazu. Namalował między innymi: "Maki", "Malwy w ogródku", "Kaczki nad stawem". Zmarł 31 maja 1926 roku.  

1857 - Urodził się Joseph Conrad, właściwe nazwisko Józef Konrad Korzeniowski, angielski pisarz pochodzenia polskiego, tworzący w języku angielskim, autor "Lorda Jima", "Jądra ciemności", "Smugi cienia" i "Nostromo". Wszystkie jego książki oparte są na wątkach autobiograficznych, dominuje w nich problematyka psychologiczno-moralna. Zmarł 3 sierpnia 1924 roku.  

1857 - Urodził się Carl Koller, amerykański chirurg okulista, który pierwszy zastosował kokainę jako środek znieczulający i dał początek nowoczesnej anestezjologii. Zmarł 21 marca 1944 roku. 

1886 - Urodził się Karl Manne Siegbahn, szwedzki fizyk, profesor uniwersytetu w Lund i Uppsali, laureat Nagrody Nobla w 1924 roku za badania w dziedzinie spektroskopii promieniowania rentgenowskiego, odkrył między innymi serię miękkiego promieniowania R oraz opracował metodę pomiaru długości fal promieniowania R. (zm. 26.09.1978) 125. rocznica

1888 - Zmarł Carl Zeiss, niemiecki optyk i przedsiębiorca, założyciel warsztatów w Jenie, które rozwinęły się w światowej sławy zakłady optyczne Carll Zeiss Stiftung. Urodził się 11 września 1816 roku.

1893 - Urodził się Adam Gruca, lekarz ortopeda, chirurg, profesor Uniwersytetu Warszawskiego i Akademii Medycznej, twórca największej w Polsce szkoły w zakresie nauk klinicznych zabiegowych. Opracował oryginalną metodę leczenia wrodzonego zwichnięcia stawu biodrowego i gruźlicy tego stawu za pomocą osteotomii dynamicznej. Zmarł 3 czerwca 1983 roku. 

1894 - Zmarł Robert Louis Stevenson, szkocki pisarz i reportażysta podróżny, główny reprezentant neoromantyzmu w literaturze angielskiej. Sławę przyniosła mu powieść dla młodzieży "Wyspa skarbów". Jest także autorem "Dziwnej historii doktora Jekylla i pana Hyde'a" oraz "Porwanego za młodu". Urodził się 13 listopada 1850 roku.

1895 - Urodził się Aleksander Hertz, socjolog, pisarz, od 1940 roku mieszkający w Stanach Zjednoczonych. Autor prac "Żydzi w kulturze polskiej", "Klasycy socjologii", "Wyznania starego człowieka". Zmarł 16 maja 1983 roku.

1896 - Urodził się Bolesław Szabelski, kompozytor, organista, pedagog związany z Państwową Wyższą Szkołą Muzyczną w Katowicach, współtwórca śląskiej szkoły muzycznej, autor poematów symfonicznych, utworów fortepianowych, organowych oraz na chór i orkiestrę, jego najsłynniejsze dzieło to "Improwizacje", na chór i zespół kameralny, zostało zaprezentowane w 1959 roku na III Warszawskiej Jesieni. (zm. 27.08.1979) 115. rocznica

1900 - Urodził się Tadeusz Olsza, śpiewak, aktor, tancerz i reżyser, występował w teatrzykach rewiowych "Nietoperz", "Qui pro quo" i "Morskie Oko". W latach międzywojennych jeden z najpopularniejszych aktorów kabaretowych i rewiowych Warszawy, zagrał wówczas w wielu filmach: "Antek policmajster", "Jaśnie pan szofer", "Jego wielka miłość". Po wojnie był aktorem i reżyserem w teatrach Buffo i Syrena. Zmarł 1 czerwca 1975 roku.

1900 - Urodził się Richard Kuhn, niemiecki biochemik, profesor politechniki w Zurychu. Zajmował się badaniem karotenów, enzymów i witamin, wyodrębnił witaminę A, przeprowadził syntezę witaminy B2. Laureat Nagrody Nobla w 1938 roku w dziedzinie chemii. Zmarł 1 sierpnia 1967 roku.

1903 - Urodził się Carlos Montoya, amerykański gitarzysta jazzowy, popularyzator muzyki flamenco. Zmarł 5 marca 1993 roku.

1906 - W Warszawie utworzono Polskie Towarzystwo Krajoznawcze, swoim zasięgiem obejmowało zabór rosyjski, prowadziło działalność popularyzatorską, wydawniczą i turystyczną, po I wojnie światowej i odzyskaniu niepodległości towarzystwo objęło działalnością cały kraj, reaktywowane w 1945 roku, w 1950 roku ze względów politycznych podjęło uchwałę o samorozwiązaniu się. 105. rocznica

1907 - Urodził się Jan Grudziński, komandor podporucznik, dowódca okrętu podwodnego ORP "Orzeł". (zm. 1940)

1911 - Urodził się Nino Rota, włoski kompozytor muzyki filmowej, przez lata współpracował z Federico Fellinim, komponując ścieżki muzyczne do jego filmów: "Na drodze", "Osiem i pół", "Amarcord", "Casanova". (zm. 10.04.1979) 100. rocznica

1919 - Zmarł Auguste Renoir, francuski malarz i rzeźbiarz, jeden z głównych przedstawicieli impresjonizmu, autor scen rodzajowych, jak "Śniadanie wioślarzy", i rzeźb - "Diana". Podczas 60-letniej kariery namalował około 60. tysięcy obrazów: "Droga wśród traw", "Huśtawka", "Sąd Parysa", "Kąpiące się". Urodził się 25 lutego 1841 roku.

1922 - Urodził się Sven Nykvist, szwedzki operator filmowy, współpracownik Ingmara Bergmana i innych reżyserów: Romana Polańskiego, Andrieja Tarkowskiego, Woody Allena, autor zdjęć do ponad 130 filmów. Należał do stałego zespołu Bergmana, z którym szwedzki reżyser zrealizował takie filmy, jak: "Wieczór kuglarzy", "Persona", "Sceny z życia małżeńskiego", "Jesienna sonata", "Z życia marionetek", "Szepty i krzyki", "Fanny i Aleksander". Zmarł 20 września 2006 roku.    

1928 - Powołano Morski Instytut Rybacki w Gdyni.

1930 - Urodził się Jean-Luc Godard, francuski scenarzysta, krytyk i reżyser filmowy, jeden z najbardziej wpływowych twórców francuskiej "Nowej Fali". Twórca filmów: "Do utraty tchu", "Pogarda", "Szalony Piotruś", "Król Lear", "Pasja", "Miłość i gniew", "Na moje nieszczęście", "Pochwała miłości".

1933 - Urodził się Paul Crutzen, holenderski chemik i meteorolog, laureat nagrody Nobla w dziedzinie chemii w 1995 roku za badania nad zmianami ilości ozonu. 

1938 - Urodził się Jerzy Górzański, poeta, prozaik, felietonista, autor słuchowisk radiowych, autor tomików poezji "Próba z przestrzenią", "Czynności", "Młode lata bezsenności", satyry "Małpi zamek" i powieści "Madagaskar".

1940 - Rząd polski w Londynie uzgodnił z władzami podziemnymi w kraju, że pod okupacją będzie go reprezentował jeden delegat z siedzibą w Warszawie, stanowisko to objął Cyryl Ratajski i sprawował do odwołania w sierpniu 1942 roku.

 

1948 - Urodził się Ozzy Osbourne, brytyjski muzyk rockowy, wokalista, harmonijkarz, wieloletni członek heavymetalowego zespołu Black Sabbath. W 1980 roku rozpoczął samodzielną karierę. 

1955 - Założono Komitet Naukowy ONZ do Badań Skutków Radioaktywności.  

1955 - Zmarł Cow Cow Davenport, amerykański wokalista, pianista i organista, jeden z twórców boogie woogie. (ur. 23.04.1894)

1956 - Zmarł Aleksander Rodczenko, rosyjski malarz, architekt i rzeźbiarz, uznawany za pioniera rosyjskiego konstruktywizmu, zajmował się również fotografią, scenografią filmową oraz sztuką użytkową. (ur. 05.12.1891) 55. rocznica

1957 - Rozpoczął działalność ośrodek TV w Katowicach. 

1957 - Zmarł Jakub Kania, poeta ludowy Śląska Opolskiego, uczestnik powstań śląskich, działacz Związku Polaków w Niemczech. (ur. 11.071.1872)

1964 - Zmarł Stefan Bartik, aktor filmowy i teatralny, występował na wielu scenach, w Rzeszowie, Krakowie, Łodzi i Tarnowie, grał w filmach: "Szkice węglem", "Ewa chce spać", "Kapelusz pana Anatola", "Żołnierz Królowej Madagaskaru", "Cafe pod Minogą", "Wolne miasto". (ur. 25.12.1903)

1965 - Urodziła się Katarina Witt, niemiecka łyżwiarka figurowa, zdobywczyni 20. złotych medali, w tym olimpijskich w 1984 i 1988 roku. Czterokrotna zdobywczyni tytułu mistrza świata. Aktorka, grała w filmach "Ronin" i "Carmen". W polskiej telewizji w 2008 roku była gościem specjalnym finału programu "Gwiazdy tańczą na lodzie", jako jurorka.

1967 - Doktor Christian Bernard przeprowadził pierwszą udaną transplantację serca ludzkiego w jednym ze szpitali w Kapsztadzie (RPA). Pacjent zmarł po 18 dniach wskutek komplikacji płucnych. Pierwszym człowiekiem, który wrócił do normalnego życia był Emmanuel Vitria po przeszczepie w 1968 roku.

1968 - Zmarł Zbigniew Mitzner, dziennikarz, satyryk i publicysta. Przed II wojną - współzałożyciel i redaktor tygodnika "Szpilki". Był współautorem antologii "Satyra prawdę mówi 1918 -1939", autorem powieści "Zenit i Nadir", będącej oskarżeniem stalinizmu, która nie mogła być wydana przez prawie pięćdziesiąt lat. (ur. 14.02.1910)

1970 - Urodziła się Katarzyna Skrzynecka, aktorka, piosenkarka, prezenterka telewizyjna, występowała w filmach telewizyjnych "Na Wspólnej", "Listy miłosne", Czułość i kłamstwa", "Graczykowie", "Daleko od noszy", "Niania".

1981 - W Radomiu rozpoczęło się nadzwyczajne posiedzenie rozszerzonego Prezydium Komisji Krajowej NSZZ "Solidarność", w czasie którego ponownie przedstawiono listę związkowych żądań: zaprzestanie represji, przyjęcie ustawy o związkach zawodowych, demokratyczne wybory do rad narodowych, utworzenie Społecznej Rady Gospodarki Narodowej i dostęp do środków masowego przekazu. 30. rocznica

 1984 - Wyciek trującego gazu w zakładach firmy Union Carbide w Bhopalu w Indiach doprowadził do katastrofy ekologicznej, która jest dotąd uznawana za najtragiczniejszą w skutkach awarię przemysłową. Oficjalnie śmierć poniosło wówczas ponad 3800 osób. Według organizacji Greenpeace, zmarło 20 tysięcy ludzi, a 560 tysięcy zostało poszkodowanych.

1994 - Zginął w wypadku Tadeusz Śliwiak, poeta, tłumacz, aktor, publicysta. Autor tekstów piosenek i aktor związany z krakowską "Piwnicą pod Baranami", redaktor naczelny magazynu literacko-graficznego "Zebra". Wydał zbiory poezji: "Koń maści muzycznej", "Dłużnicy nadziei", "Ruchoma przystań", "Znaki wyobraźni", "Żywica", jest autorem słynnej piwnicznej pieśni "Ta nasza młodość". Urodził się 23 stycznia 1928 roku.

1994 - Z powodu zakażenia wirusem HIV podczas transfuzji krwi, zmarła Elizabeth Glaser, współzałożycielka Amerykańskiej Fundacji Pomocy Dzieciom Chorym na AIDS. Elizabeth Glaser została zakażona wraz z dwójką swych dzieci.

2000 - Zmarł Gwendolyn Brooks, amerykańska pisarka i pierwsza czarnoskóra laureatka nagrody Pulitzera w 1950 roku za książkę "Annie Allen". (ur. 07.06.1917)

2002 - Zmarł Adam Szpunar, wybitny znawca prawa cywilnego, autor kilkuset prac, w tym kilkunastu monografii, twórca ośrodka badań cywilistycznych w Uniwersytecie Łódzkim. Urodził się 27 kwietnia 1913 roku.

2003 - Zmarł David Hemmings, angielski aktor, reżyser i producent filmowy. Grał w filmach: "Szarża lekkiej brygady", "Barbarella", "Gladiator", jednak największą sławę przyniosła mu rola fotografa w filmie Antonioniego "Powiększenie". Urodził się 18 listopada 1941 roku.

2004 - Zmarł Marek Stachowski, kompozytor muzyki współczesnej, rektor Akademii Muzycznej w Krakowie, laureat wielu konkursów kompozytorskich, w tym Międzynarodowego Konkursu Fundacji "Gaudeamus", Konkursu imienia Artura Malawskiego, Konkursu imienia Karola Szymanowskiego. Autor utworów kameralnych, na orkiestrę symfoniczną i smyczkową oraz utworów wokalnych. Urodził się 21 marca 1936 roku.

2008 - W Oslo podpisano międzynarodową konwencję o zakazie produkcji i stosowania bomb kasetowych.