Еўропа апускаецца ў дэмаграфічны крызіс. Некаторыя эксперты і палітыкі сцвярджаюць, што масавая іміграцыя можа быць паратункам ва ўмовах нізкай нараджальнасці. Аднак, як сцвярджаюць дэмографы, такое рашэнне нясе велізарныя рызыкі. Імігрант з Паўночнай Афрыкі будзе мець іншы ўплыў на эканоміку, чым імігрант са Швецыі ці Нідэрландаў, піша Forsal.pl.
Працуючы і добра адукаваны імігрант прыносіць вялікую карысць краіне знаходжання. Але ёсць меншасці, якія могуць прынесці больш выдаткаў, чым выгод.
Ці выратуюць імігранты дэмаграфію Польшчы?
У 2024 годзе ў Польшчы нарадзілася 250 тысяч дзяцей. Літаральна 7 гадоў таму колькасць нараджэнняў перавышала 400 тысяч, і варта памятаць, што колькасць нараджэнняў у 2024 годзе таксама ўключае ў сябе некалькі тысяч нованароджаных жанчынамі-мігранткамі. Каэфіцыент нараджальнасці ў 2024 годзе ў Польшчы склаў 1,1.
На жаль, падзенне нараджальнасці з'яўляецца глабальнай праблемай, і за выключэннем некалькіх краін (сітуацыя ў якіх выключная і ўнікальная па сваёй сутнасці) няма месцаў, дзе ўдалося падтрымліваць яе на высокім узроўні. Нават у бедных краінах назіраецца сістэматычнае зніжэнне ўзроўню нараджальнасці. І нават калі прадэмаграфічныя праграмы (напрыклад, 800+) не прыносяць адчувальных вынікаў, усё больш і больш палітыкаў пачынаюць глядзець у бок мігрантаў.
Ідэя надзвычай простая — прывезці ў краіну працоўную сілу. Мігрант, які працуе, гэта скарб для эканомікі. Аднак, як адзначаюць дэмографы, імігранты — гэта яшчэ і выдаткі. Як паказваюць даследаванні ў Даніі і Нідэрландах, некаторыя мігранты аказваюцца залатой жылай для прымаючых краін, а некаторыя — дарагім у сэнсе затрат рэсурсам.
Не ўсе імігранты аднолькавыя
У Польшчы можна казаць пра пэўнае шанцаванне — у краіну прыязджалі пераважна імігранты з Украіны і Беларусі. Культурная блізкасць спрыяла асіміляцыі. Акрамя таго, украінцы і беларусы — кваліфікаваныя работнікі. Даследаванне «Уклад іміграцыі з Украіны ў эканамічны рост Польшчы» паказвае, што прыток работнікаў з гэтых краін быў адказны за 13% росту ВУП Польшчы ў 2013-2018 гадах.
Дадзеныя польскай і замежнай паліцыі паказваюць, што і ўкраінцы, і беларусы належаць да нацыянальных груп, узровень злачыннасці якіх можна ацаніць як нізкі (часта ніжэйшы, чым у аўтахтонаў, што рэдкая з'ява). Аднак нават іміграцыя з Украіны мае свой кошт, і чым большы яе маштаб, тым большыя пагрозы. Калі асіміляцыя не пойдзе належным чынам, з часам узнікнуць гета для мігрантаў.
Дацкі даследчык Джонатан Палесен вырашыў параўнаць вынікі двух даследаванняў. Абодва датычыліся эканамічных разлікаў міграцыі. У першым даследаванні разглядалася сітуацыя ў Нідэрландах, а ў другім — у Даніі. Вынікі абодвух даследаванняў зведзены ў графік.
Для Даніі і Нідэрландаў найбольшую карысць атрымалі прадстаўнікі Паўночнай Амерыкі, Вялікабрытаніі і Францыі. / X.com / Jonatan Pallesen
Істотную карысць бюджэтам абедзвюх краін прынеслі мігранты з Вялікабрытаніі, Францыі і Паўночнай Амерыкі.
У выпадку з Венгрыяй, Польшчай, Румыніяй, Літвой і Кітаем уплыў не ясны — размова пра невялікі выйгрыш у выпадку адной краіны і стратах у іншым даследаванні.
Аднак ёсць кірункі, якія адназначна можна ацаніць як дарагія для дзяржаўнай казны. Нязначныя страты былі звязаны з імігрантамі з Латвіі, Балгарыі, Філіпін, Тайланда і В'етнама. Сітуацыя відавочна горшая, калі размова пра мігрантаў з Пакістана, Турцыі і Марока. Імігранты з Самалійскага паўвострава найменш выгодныя для краін у гэтым параўнанні.
Ці выгадна прыцягваць імігрантаў у Польшчу?
Гэтыя дадзеныя яскрава паказваюць, што прыцягненне мігрантаў у краіну патрабуе дэталёвага аналізу. Польшча павінна вызначыць стратэгію, якая апісвае не толькі аб'ём міграцыі, але і яе кірункі.
Дзякуючы культурнай і моўнай блізкасці, добрай адукацыі і вельмі высокаму ўзроўню прафесійнай дзейнасці, пераважнымі напрамкамі прыцягнення людзей з'яўляюцца Украіна і Беларусь.
Аднак Польшча прыняла ўжо тысячы імігрантаў з Украіны і Беларусі, і гэтая крыніца чалавечага рэсурсу вычэрпваецца. Варта адзначыць, што гэтыя краіны самі змагаюцца з нізкім узроўнем нараджальнасці, што відавочна абмяжоўвае магчымасці прыцягнення новых людзей. З іншага боку, варта памятаць, што эміграцыя павінна быць толькі дадаткам да актыўнай прадэмаграфічнай палітыкі, якая падтрымлівае нараджальнасць карэннага насельніцтва.
Разам з тым Польшча павінна клапаціцца пра належную асіміляцыю. Часта можа спатрэбіцца плаціць за ўрокі польскай мовы ці сацыяльную падтрымку. Таму варта арыентавацца на эканамічных імігрантаў з краін, якія не толькі культурна больш блізкія, але і маюць добрую адукацыю і нізкі ўзровень злачыннасці.
вх