Działający od 2000 roku Instytut Polski w Tel Awiwie jest prężnie działającym ośrodkiem promocji kultury polskiej w Izraelu. Poprzez wspieranie i organizację wydarzeń kulturalnych, konferencji, promocję literatury polskiej oraz wymian i projektów akademickich Instytut buduje mosty między Polską a Izraelem.
W momencie powstania w 2000 roku Instytut dołączył do grona promotorów polskiej kultury w Izraelu obok ważnego miejsca działającego w Tel Awiwie przy ul. Allenby 94. Była nim księgarnia Edmunda i Ady Neusteinów. To właśnie w hołdzie dla nich Instytut Polski nadał swojej Bibliotece imię legendarnej parze polsko-izraelskich księgarzy. Wydarzenie odsłonięcia tablicy pamiątkowej odbędzie się 12 maja w ramach obchodzonych w polskich placówkach zagranicznych na całym świecie Dni Dziedzictwa Polskiego (pod angielską nazwą "Polish Heritage Days").
Fot.: Instytut Polski w Tel Awiwie
Założyciele polskiej księgarni i biblioteki
Edmund Neustein urodził się w 1917 r. Był księgarzem i wydawcą. Po wojnie prowadził księgarnię, najpierw w Katowicach, a później w Warszawie.
W 1957 r. wyemigrował do Izraela, a rok później wraz z żoną Adą założyli księgarnię i bibliotekę polską w Tel Awiwie. Edmund Neustein, zwany przez wiernych czytelników i przyjaciół Mundkiem, sprowadzał do Izraela książki i czasopisma z Polski, a także polskie emigracyjne. Księgarnia działała również jako miejsce spotkań literackich i klubów dyskusyjnych, w którym m.in. izraelscy autorzy tworzący w języku polskim promowali swoją twórczość.
Centrum polskiej inteligencji
Wraz z napływem emigracji polskich Żydów do Izraela księgarnia Neusteinów przekształciła się w centrum polskiej inteligencji i zyskała miano jednego z największych zagranicznych ośrodków kultury polskiej.
Edmund Neustein otrzymał wiele nagród za promowanie kultury polskiej w Izraelu: w 1989 r. nagrodę Fundacji Kultury Polskiej, w 1994 r. Ministra Spraw Zagranicznych, a w 1994 r. Ministra Kultury.
W 1994 roku księgarnia Neusteina została uznana za jedną z najlepie
Edmund Neustein zmarł w 2001 roku. Księgarnia prowadzona była przez jego żonę Adę przez kolejne trzy lata. Została zamknięta jej śmierci w 2004 roku.
Pamięć o państwu Neusteinach pozostaje żywa w kręgach polskich Żydów w Izraelu. Do dzisiaj ze wzruszeniem wracają pamięcią do czasów świetności księgarni, wskazując za każdym razem jej ogromną rolę w pielęgnowaniu kultury polskiej w Izraelu. Bez wątpienia księgarnia funkcjonowała jako instytucja kulturalna, zbudowana na poruszającym sentymencie do Polski.
Z Magdaleną Kusztal, dyrektor Instytutu Polskiego w Tel Awiwie, rozmawia Ewa Plisiecka.
Źródło: Instytut Polski w Tel Awiwie