Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
polskieradio.pl
Katarzyna Gwiazdowska 01.04.2018

Śniadanie pełne smaków, czyli kuchenne zwyczaje wielkanocne

Wielkanoc jest najważniejszym świętem chrześcijańskim. Rankiem apostołowie dowiedzieli się o zmartwychwstaniu Jezusa i śniadanie było pierwszym posiłkiem, który spożyli razem z nim. Na znak tego zasiadamy do świątecznego śniadania, dzielimy się jajkiem i składamy życzenia. Wiele z kuchennych zwyczajów wywodzi się ze staropolskiej kultury. Specjalnie dla portalu Polskiego Radia o wielkanocnych obyczajach związanych z biesiadowaniem opowiedział Karol Okrasa.

Na wielkanocnym stole nie może zabraknąć jajek, a w szczególności tych ze święconki. Jajko w symbolice chrześcijańskiej nawiązuje do Zmartwychwstania Pańskiego. Kiedyś symbolizowało Stary i Nowy Testament, a więc Stare (skorupka) i Nowe (żółtko) Przymierze Boga z ludźmi. W pierwszych wiekach chrześcijaństwa jajka wiązały się z kultem zmarłych ze względu na symbol życia i nadzieję na życie pozagrobowe.

Wędliny w dawnych czasach były symbolem zdrowia i płodności. Była to również oznaka bogactwa i dostatku materialnego, a także duchowego. Karol Okrasa opowiedział o tym, jakie wędliny znajdowały się na magnackich stołach podczas wielkanocnego śniadania.

Na wielkanocnym stole nie może zabraknąć chleba, który symbolizuje Chrystusa będącego chlebem życia dla chrześcijan. W kuchni staropolskiej chleb miał unikalny smak ze względu na dobór przypraw oraz mąkę, z której powstawał. - Nie bez kozery mówi się, że z tej mąki będzie chleb, bo ta jakość mąki miała fundamelntalne znaczenie, jeśli chodzi o jakość późniejszego pieczywa - podkreśla kucharz.

Chrzan i ćwikła to jedne z dodatków, które znajdują miejsce na świątecznym stole. Według staropolskich kucharzy przygotowywanie m.in. ćwikły miało "zatrzymać" czas. - "Zatrzymywanie" czasu w kuchni polega na tym, że powinniśmy maksymalnie dużo rzeczy zakonserować, żeby później móc cieszyć się smakiem wiosny, wczesnego lata, czy początku jesieni.

Na świątecznych stołach na zmianę można spotkać żur i barszcz biały. To, która z tych zup jest podawana podczas wielkanocnego śniadania zależy od regionu. Czym różnią się te dwa dania, wyjaśnił Karol Okrasa.

Podczas wielkanocnego posiłku nie może zabraknąć wielkanocnych bab oraz mazurków. Baby wielkanocne powinny być wypiekane własnoręcznie przez gospodynię. - Są przepisy mówiące o tym, że kształt baby wielkanocnej ma przypominać tureckie nakrycie głowy. Natomiast słodycz mazurka też ma odniesienia do kuchni tureckiej - powiedział reastaurator.

W dzisiejszych czasach nie wyobrażamy sobie świąt bez... sałatki jarzynowej, która podbiła serca Polaków. - Odtwarzamy historię, ale każdym dzisiejszym zachowaniem budujemy nową. Może ta sałatka jarzynowa, "imieninowa" będzie pojawiać się na stole wielkanocnym, bo my ją polubiliśmy - powiedział kucharz.

Według Karola Okrasy nasze wielkanocne tradycje biesiadne powinny zostać wpisane na listę niematerialnego dziedzictwa UNESCO. Restaurator opowiedział także, czy lubi wracać do smaków dzieciństwa i czy sam inspiruje się staropolską kuchnią wielkanocną.


kg