"Danilo Kiš był po stronie pokrzywdzonych, a nie krzywdzących"

Ostatnia aktualizacja: 12.11.2021 22:00
- Osobność Kiša polega na niezwykle silnej osobowości, on zawsze szedł swoją drogą, miał bardzo wyraziste poglądy. Jego literatura jest przepełniona odwołaniami do tradycji chrześcijańskiej i judaistycznej. Porównywano go do Brunona Schulza, to jest środkowoeuropejski realizm magiczny napisany pięknym językiem literackim - mówił na antenie Dwójki Krzysztof Varga.
Danilo Ki
Danilo KišFoto: Forum

Krzysztof Varga pap 1200.jpg
Krzysztof Varga: czytajmy klasyków

W "Strefie literatury" o książce "Klepsydra" i o jej autorze Danilo Kišu opowiedzieli Danuta Cirlić-Straszyńska – tłumaczka książek serbskiego pisarza na język polski oraz Krzysztof Varga, który napisał wstęp do najnowszego wydania "Cyrku rodzinnego".

- Wyjątkowe jest to, że ta proza ma już swoje lata, a wcale się nie zestarzała. Kiš był bardzo utalentowany, rysował, znał bardzo dobrze kilka języków. W drugiej części swojego pisania myślał dużo o tym, jaki jest XX wiek, zajął się sprawami Rosji, chciał pokazać, że ludzie tam również byli gnębieni - mówiła Danuta Cirlić-Straszyńska.

 

Posłuchaj
20:00 2021_11_12 21_30_35_PR2_Strefa_literatury.mp3 Danuta Cirlić-Straszyńska i Krzysztof Varga o twórczości Danilo Kiša (Strefa literatury/Dwójka)

 

Krzysztof Varga podkreślił wagę twórczości pisarza. - Jego "Cyrk rodzinny" i "Grobowiec dla Borysa Dawidowicza" to fundamentalnie ważne książki dla literatury XX wieku. Kiš był zaangażowany polemicznie, nie zamykał się w swoim świecie, wchodził w ostre konflikty, co mi się podoba. Zabierał głos w sprawach moralności, etyki, naszego stosunku do totalitaryzmów.

"Życie moje było piękniejsze i bogatsze od waszego dzięki cierpieniu i szaleństwu, pragnę więc w krainę śmierci odejść dostojnie, jak wymaga ta wielka chwila, po której przestaje istnieć wszelkie dostojeństwo i wszelki majestat. Moje zwłoki będą moją arką, a śmierć długim unoszeniem się na falach wiecznej rzeki. I cóż mogłem przeciwstawić nicości, jeśli nie tę arkę, w której pragnąłem pomieścić wszystko, co było mi bliskie, ludzi, ptaki, zwierzęta i rośliny, wszystko, co noszę w oku i w sercu, w trzypiętrowej nawie ciała i duszy" – tak pisze w powieści "Klepsydra" Danilo Kiš.

Czytaj też:

Serbski prozaik, poeta, eseista, tłumacz był synem Czarnogórki i węgierskiego Żyda. Większość rodziny stracił w obozach zagłady. Ukończył studia literaturoznawcze na Uniwersytecie Belgradzkim. Zadebiutował w 1962 roku powieściami "Mansarda" i "Psalm 44".

W Polsce Kiš jest pisarzem znanym i cenionym. Ukazały się jego m.in.: "Grobowiec dla Borysa Dawidowicza", "Encyklopedie umarłych", wywiady i eseje "Życie, literatura". Ostatnio została wznowiona trylogia "Cyrk rodzinny", na którą składają się trzy książki Danilo Kiša: "Wczesne smutki", "Ogród, popiół" oraz wspomniana "Klepsydra".

To książki odmienne gatunkowo i stylistycznie, ale połączone mityczną postacią ojca, Edwarda Sama. Autor w wywiadach twierdził, że w "Cyrku rodzinnym" napisał samą prawdę i tylko prawdę, a jedynie ubrał ją w literacką formę.

***

Tytuł audycji: Strefa literatury

Prowadziła: Dorota Gacek

Goście: Danuta Cirlić-Straszyńska (tłumaczka), Krzysztof Varga (pisarz, literaturoznawca)

Data emisji: 12.11.2021

Godzina emisji: 21.30


Czytaj także

Stanisław Barańczak: poeta musi mówić prawdę

Ostatnia aktualizacja: 13.11.2023 05:57
– Nie odrzucam polityki czy spraw społecznych jako tematu wiersza, raczej staram się zawsze widzieć je jako fragment wszystkich tych uwikłań, w których się człowiek znajduje – mówił Stanisław Barańczak w 1981 roku. 13 listopada mija 77. rocznica urodzin poety.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Wioletta Grzegorzewska: w czasie pandemii stałyśmy się z córką bezdomne

Ostatnia aktualizacja: 10.11.2021 09:00
- Od dziecka wszystko zapisuję, przerabiam własne życie na literaturę. Właśnie takie autobiograficzne rzeczy najlepiej mi wychodzą, w ruchu, w drodze - mówiła w Dwójce Wioletta Grzegorzewska, autorka opartej na prawdziwych wydarzeniach książki pt. "Wilcza rzeka".
rozwiń zwiń