Kozłówka - barokowy pałac i siedziba Muzeum Zamoyskich

Przez ponad dwa wieki należał tylko do dwóch rodów: Bielińskich i - od 1799 roku - Zamoyskich. Przetrwał II wojnę światową i niezniszczony, niesplądrowany ani przez Niemców, ani przez Armię Radziecką został po wojnie składnicą muzealną Ministerstwa Kultury i Sztuki. Obecnie działa tu Muzeum Zamoyskich.

Muzeum Zamoyskich w Kozłówce

Foto: Shutterstock/Jacek Nieckarz

Początki założenia pałacowo-parkowego w Kozłówce sięgają początków XVIII wieku, kiedy to Michał i Tekla z Pepłowskich Bielińscy wybudowali w tym miejscu swoją letnią rezydencję.

Posłuchaj

15:12 Dwójka kwadrans 6.11.2024.mp3 Wizyta w pałacu w Kozłówce - siedzibie Muzeum Zamoyskich (Kwadrans bez muzyki/Dwójka) 

Siedziba jednego z najznamienitszych polskich rodów

- Pałac wraz z przyległymi budynkami według ówczesnej mody barokowej zamykał się w układzie między dziedzińcem a ogrodem - mówiła w Dwójce Monika Bordzoł z Działu Zbiorów Dawnych Muzeum Zamoyskich w Kozłówce.

Czytaj także:

• Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie - miejsce, które wchłania ludzi
• Muzeum Porcelany w Wałbrzychu - bogactwo zbiorów i unikatowa siedziba

Kozłówka należała do rodziny Bielińskich do końca XVIII wieku. W 1799 roku Franciszek, syn Michała i Tekli, sprzedał całe założenie Aleksandrowi Zamoyskiemu, 11. ordynatowi na Zamościu. Od tego momentu do roku 1944 dobra kozłowieckie pozostawały w rękach rodziny Zamoyskich.

Łaskawy los podczas wojennej zawieruchy

W 1944 r. ówczesna właścicielka Jadwiga Zamoyska zaprosiła prof. Stanisława Lorentza, późniejszego dyrektora Muzeum Narodowego w Warszawie, żeby sporządził spis najbardziej cennych obiektów, które następnie zostały spakowane i wywiezione do Warszawy. Sama Zamoyska również wyjechała do Warszawy, pozostawiając Kozłówkę pod opieką zaprzyjaźnionej Anieli Zalewskiej.

- W lipcu 1944 roku właściwie stawia ona czoła kolejnym wojskom, bo najpierw pojawiają się tu polskie oddziały, potem Armia Czerwona i znowu wojska polskie. Szczęśliwie udało się uratować to miejsce przed zniszczeniem, splądrowaniem, spaleniem. Pani Aniela bardzo szybko podjęła też działania, żeby uczynić z tego miejsca muzeum - tłumaczyła nasza przewodniczka po siedzibie rodu Zamoyskich.

Muzeum zaczęło swoją działalność w listopadzie 1944 roku. Funkcjonowało do początku lat 50., czyli do utworzenia w Kozłówce Centralnej Składnicy Muzealnej podlegającej pod Ministerstwo Kultury i Sztuki. Od 1977 roku zamiast magazynu sztuki znów działa tu muzeum, od 1992 roku jako Muzeum Zamoyskich.

***

Tytuł audycji: Kwadrans bez muzyki

Przygotowała: Beata Stylińska

Data emisji: 6.11.2024

Godz. emisji: 11.00

pg/am