"Dyptyk z Wilton" - koronacja Ryszarda II

Ostatnia aktualizacja: 24.07.2022 15:04
Zamknięty dyptyk wygląda jak zdobiona księga. Widnieje na nim herb Ryszarda II i emblemat króla – biały jeleń. Po jego otwarciu ukazuje się niezwykła scena – Ryszard II klęczy przed Madonną z Dzieciątkiem, protegowany przez świętych patronów Anglii, byłych władców – Edmunda, Edwarda Wyznawcę oraz osobistego patrona króla – Jana Chrzciciela. 
The Wilton Diptych - National Gallery w Londynie
"The Wilton Diptych" - National Gallery w LondynieFoto: Forum/World history archive

Ale to nie święci lecz król jest bohaterem obrazu, wszyscy patrzą na niego lub na niego wskazują; Dzieciątko go błogosławi, a aniołowie noszą przypięty do szat emblemat królewski. Ten luksusowy, pełen przepychu dyptyk najprawdopodobniej powstał w latach 1395-1399 na zamówienie Ryszarda II, być może w rocznicę jego koronacji. Miał wówczas jedenaście lat i  tyle samo towarzyszy mu aniołów. Sacrum miesza się z tu profanum wielokrotnie.

Dyptyk powstał na prywatny użytek króla. Ryszard jest na nim przedstawiony tak, jak chciał być widziany, jako potomek królów wyznaczonych przez Boga. Chrystus błogosławiąc sztandar św. Jerzego sankcjonuje święty charakter jego rządów.

Nie jest znana ani data powstania dyptyku, ani jego autorzy. Mogli być to mistrzowie z Anglii, Francji, a nawet z Czech. Wykonany jest jak klejnot. Tło dwóch dębowych deseczek pokryte jest złotymi płatkami, ale tak, aby sprawiały wrażenie litego złota. Dekoracja paneli naśladuje wyroby złotnicze – są one puncowane, a płaszcz króla wykonany jest w kunsztownej technice sgrafitto, naśladującej brokatowe szaty. Dominują dwa kolory – złota i ultramaryny naturalnej, pigmentu uzyskanego z półszlachetnego kamienia lapis lazuli. Oba materiały miały wówczas równą sobie wartość.

"Dyptyk Wilton" ok. 1395-99, National Gallery w Londynie

Posłuchaj
14:57 2022_07_24 14_45_38_PR2_Jest_taki_obraz.mp3 "Dyptyk z Wilton" (Jest taki obraz/Dwójka) 

***

Tytuł audycji: Jest taki obraz

Prowadził: Michał Montowski

Gość: dr Grażyna Bastek

Data emisji: 24.07.2022

Godzina emisji: 14.45