Tłumaczka: Edgar Allan Poe patrzył na rozwój nauki jako na szersze zjawisko

Ostatnia aktualizacja: 06.11.2023 18:15
Z książki "Edgar Allan Poe. Ciemna strona księżyca" dowiadujemy się, że kapłan grozy i prekursor science fiction był także prawdziwym entuzjastą nauki rozkwitającej w początkach XIX w. - Ciekawym wątkiem, który porusza autor jest to, że w twórczości Poego widać przeświadczenie, że nauce nie można w całości zawierzyć. W przeciwnym razie może ona pchnąć świat, w kierunku, który niekoniecznie będzie nam odpowiadał - mówiła w Dwójce tłumaczka Magda Witkowska.
Edgar Allan Poe - amerykański pisarz i poeta, mistrz literatury grozy
Edgar Allan Poe - amerykański pisarz i poeta, mistrz literatury grozyFoto: Shutterstock/ismailyildiz
  • Edgar Allan Poe (1809-1849) to mistrz grozy. Jego świetnie skonstruowane opowiadania stały się wzorcem tego rodzaju gatunku.
  • Za najwybitniejsze dzieło Poego uchodzi poemat "Kruk" - mistrzowski pod względem poetyckim przede wszystkim dzięki wyczuciu melodii tekstu, z kluczowym, brzmiącym jak krakanie, wersem "Nevermore".
  • Na polskim rynku ukazuje się właśnie biografia "Edgar Allan Poe. Ciemna strona księżyca". Jej autor John Tresh dowodzi, że pisarz był także entuzjastą nauki.

Za fasadą depresyjnego gotyckiego twórcy krył się pełen pasji naukowiec, który nadal zaraża swoją miłością do wiedzy - nawet ze stron opowieści o nim samym, pisanej wiele lat po jego śmierci. Mowa o książce biograficznej "Edgar Allan Poe. Ciemna strona księżyca" Johna Tresha, która ukaże się we wtorek 7 listopada.

Edgar Allan Poe - mistrz literatury grozy, entuzjasta nauki

- Autor tej książki przedstawia poetę i nowelistę również z innej perspektywy, jako obserwatora i komentatora swoich czasów; jako człowieka w pewnym sensie przez te czasy ukształtowanego - stwierdziła Magda Witkowska.

Edgar Allan Poe był wychowywany przez przybranych rodziców, którzy zadbali o jego edukację. - Ojciec był przedsiębiorcą i próbował przysposobić go do biznesu. Z kolei matka karmiła go poezją i to też na pewno wpłynęło na to, kim on się potem stał. Odebrał gruntowne wykształcenie i być może właśnie tu leży klucz do jego fascynacji nauką - zauważyła tłumaczka.

Mrok, który brał się z braku odpowiedzi

Zdaniem gościa audycji charakterystyczny mrok Poego brał się niewystarczającej liczby odpowiedzi, które dawała ówczesna nauka. - Jego analizy i poszukiwania doprowadzały go do punktu, w którym miał poczucie, że to nie wyczerpuje tematu; że jest jeszcze coś i to coś gdzieś tam przeziera. Niby wiemy, że świat powinien jakoś wyglądać, a on nas jednak zaskakuje, co oznacza, że jest w nim coś jeszcze, co gdzieś nam się wymyka - przekonywała


Posłuchaj
13:10 Wybieram Dwójkę witkowska 6.11.2023.mp3 Rozmowa z Magdą Witkowska, tłumaczką książki "Edgar Allan Poe. Ciemna strona księżyca" (Wybieram Dwójkę) 

Edgar Allan Poe urodził się 19 stycznia w 1809 roku w Bostonie. Wcześnie osierocony syn pary aktorskiej (matka, niezwykle utalentowana artystka bostońskiej sceny, zmarła, kiedy Edgar miał 3 lata) został przygarnięty na wychowanie przez zamożnego kupca Johna Allana. Jednak nie znalazł u niego tak potrzebnych osieroconemu dziecku ojcowskich uczuć. Pewnie stąd zrodziło się towarzyszące poecie przez całe życie poczucie samotności.

Ucieczka do wojska

Niechęć przybranego ojca do łożenia środków na studia Poego była przyczyną narastającego konfliktu między mężczyznami. Po ostatecznym zerwaniu z domem młody Poe zaciąga się do wojska, a potem podejmuje studia na prestiżowej uczelni West Point.

Wkrótce jednak zrezygnował z nauki, żeby całkowicie poświęcić się pisaniu. Utrzymywał się z nieregularnej współpracy z czasopismami w Baltimore, Richmond, Filadelfii i Nowym Jorku, walcząc z biedą, nieuleczalną chorobą żony, własnym narastającym alkoholizmem i narkomanią. Jego świetnie skonstruowane opowiadania, zaskakujące bogactwem fantazji, przenikliwością i umiejętnością tworzenia atmosfery grozy, stały się wzorcem tego rodzaju gatunku.

Nieśmiertelny dzięki swej twórczości

Za najwybitniejsze dzieło Poego uchodzi poemat "Kruk" - mistrzowski pod względem poetyckim przede wszystkim dzięki wyczuciu melodii tekstu, z kluczowym, brzmiącym jak krakanie, wersem "Nevermore". Jego twórczość poetycka wywarła później wielki wpływ, dzięki przekładom Baudelaire'a, na twórczość francuskich symbolistów.

7 października 1849 Edgar Allan Poe stracił przytomność na jednej z ulic Baltimore. Już się nie obudził.

***

Tytuł audycji: Wybieram Dwójkę

Prowadził: Jakub Kukla

Gość: Magda Witkowska (tłumaczka książki "Edgar Allan Poe. Ciemna strona księżyca")

Data emisji: 6.11.2023

Godz. emisji: 16.30

mgc/pg

Czytaj także

Groza w Nowym Jorku. Edgar Allan Poe i jego "Kruk"

Ostatnia aktualizacja: 29.01.2025 05:50
180 lat temu w gazecie "The Evening Mirror" ukazała się pierwsza wersja słynnego wiersza Edgara Allana Poego. Utwór natychmiast przyniósł autorowi ogromną popularność i do dziś pozostaje jednym z największych osiągnięć światowej literatury.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Cezary Harasimowicz: Regina Salomea Pilsztynowa to pierwowzór bizneswoman

Ostatnia aktualizacja: 13.10.2023 19:00
Regina Salomea Pilsztynowa - choć nie miała formalnego wykształcenia - uważana jest za pierwszą polską lekarkę. - Można powiedzieć, że jest to taki pierwowzór, prototyp bizneswoman (...), była to kobieta wyzwolona i wyzwalająca się z opresji - mówił w Dwójce Cezary Harasimowicz, pisarz, autor opartej na faktach powieści "Awantury i przygody Reginy Salomei Pilsztynowej".
rozwiń zwiń