Dwa tygodnie temu rozpoczęliśmy w Źródłach cykl prezentacji najstarszych nagrań muzyki tradycyjnej, które znajdują się w archiwum Polskiego Radia. Wysłuchaliśmy już rejestracji z roku 1949. Dziś czas na 1950. Wszystkie nagrania to dokumentacja gry muzycznej rodziny Domagałów z wielkopolskiego Regionu Kozła.
Kozioł – perełka
Nagrania, które prezentował Piotr Dorosz to perełka muzyczna z ziemi dobrzyńskiej.
- Trzeba pamiętać, że kozioł lubuski był najbardziej chyba umiłowanym instrumentem poznaniaków, czyli Jadwigi i Mariana Sobieskich, Łucjana Kamińskiego. Zresztą, Kamiński odkrył ten instrument w praktyce ludowej, w życiu muzycznym tamtejszej ziemi lubuskiej dopiero w trzydziestym pierwszym roku i był bardzo zauroczony tym kozłem. To zauroczenie przeszło na Jadwigę i Mariana Sobieskich – mówił prof. Piotr Dahlig.
Zaletą kozła lubuskiego była niewątpliwie jego zgodność ze skalą powszechnie używaną w instrumentach. Dało się na nim grać wszystko.
- Kapela lubuska składa się z y=trzech instrumentów. Mamy klarnet, kozła i skrzypce. Gdy słucha się tego i to bada od środka, to jest wspaniała współgra muzyków, którzy wzajemnie siebie słyszą, reagują na wszystkie niuanse. To jest takie organiczne muzykowanie mówił naukowiec. – Wawrzyn Domagała tutaj gra na koźle, Jan Domagała na skrzypcach i Franciszek Domagała na klarnecie. Jest jeszcze Józef Domagała, który tu śpiewa, ale który grał też na trąbce.
Według etnomuzykologa nagranie Domagałów mogło być rejestrowane na chwilę przed Ogólnopolską Akcją Zbierania Folkloru. Być może to przygotowanie do festiwalu muzyki polskiej w 1949 roku? Warto wspomnieć tu, że podczas Akcji Zbierania Folkloru Muzycznego nagrania tworzone były według reguł: dokumentujący zapowiadał wykonawcę i utwór.
- Tutaj nie ma tej zapowiedzi, więc to przypuszczam, że to próbne nagranie, ale oczywiście z myślą o dokumentacji też żywej jeszcze wówczas praktyki. Muzycy pokazują tą paletę wykonawczą, swoje możliwości wykonawcze – tłumaczył profesor Dahlig.
W dalszej części audycji etnomuzykolog wspominał o fascynacji Sobieskiej – przekładania melodii pieśni na instrument, charakterystyce muzyki lubuskiej i wybitej postaci Franciszka Domagały.
Kazimierskich reminiscencji ciąg dalszy
Do tego, póki żywe są jeszcze wspomnienia z Kazimierza, wywiad z zespołem śpiewaczym "Porębskie Chłopy" z Porąbki Uszewskiej, który otrzymał Basztę oraz śpiewaczką Karoliną Patlą z Krosna, której jury przyznało wyróżnienie.
***
Tytuł audycji: Źródła
Prowadził: Piotr Dorosz
Data emisji: 2.07.2024
Godzina emisji: 15.15
