- Mija 160. rocznica wybuchu powstania styczniowego.
- Podczas powstania styczniowego (1863-64) stoczono ponad 1200 bitew i potyczek. Przez oddziały powstańcze przewinęło się co najmniej 100 tysięcy osób.
- Podstawową przyczyną zrywu było trwałe pragnienie odzyskania niepodległości.
Podczas powstania styczniowego (1863-64) stoczono ponad 1200 bitew i potyczek. Przez oddziały powstańcze przewinęło się co najmniej 100 tysięcy osób: szlachty, mieszczan i - w mniejszym zakresie - chłopów. 10-20 procent z nich poległo w walkach, blisko 1000 stracono, około 40 tysięcy skazano na katorgę lub zesłanie na Syberię, mniej więcej 10 tysięcy wyemigrowało.
Powstanie styczniowe - zobacz serwis specjalny>>>
Te liczby mówią wiele, ale nie wszystko. O tym, co się za nimi kryje, czyli o powstaniu styczniowym, rozmawialiśmy w Dwójce z prof. Alicją Kulecką z Wydziału Historii Uniwersytetu Warszawskiego i prof. Michałem Kopczyńskim związanym z tą samą uczelnią oraz z Muzeum Historii Polski.
Bezpośrednich przyczyn wybuchu zrywu było kilka, ale podstawową było trwałe pragnienie odzyskania niepodległości. - Polskie starania, dążenia do odzyskania suwerenności państwowej rozpoczęły się niemal natychmiast po utracie niepodległości w roku 1795 - podkreśliła prof. Alicja Kulecka.
"Ciche bohaterki", "niewiasty z bronią w ręku". Kobiety w powstaniu styczniowym >>>>>
- Z całą pewnością przełomowym wydarzeniem, czasem, który miał bardzo duże znaczenie dla trwałości tych dążeń, były czasy Księstwa Warszawskiego. Wówczas przekonano się, że sprawa polska, społeczeństwo polskie może pozyskać jakiegoś potężnego sojusznika, który umożliwiłby restytucję niepodległości.
Czytaj także:
Nadzieje wiązano z osobą Napoleona I, który odważnie szedł na Wschód, pokonał Prusy, a następnie Austrię. Powstanie listopadowe i jego klęska były kolejnymi etapami na drodze dążeń do niepodległości. - Klęska powstania listopadowego w znacznym stopniu pogorszyła położenie społeczeństwa polskiego, które znajdowało się na terytorium Królestwa - tłumaczyła nasza rozmówczyni. - To doprowadziło do emigracji, której największe środowisko znalazło się w Paryżu.
59:19 2023_01_22 10_00_01_PR2_audycja_okolicznościowa.mp3 Powstanie styczniowe. Pytania o przyczyny, przebieg i skutki (Audycja okolicznościowa/Dwójka)
Mija 160. rocznica wybuchu powstania styczniowego. Było ono jednym z ważniejszych wystąpień zbrojnych w historii Polski. Miało szansę powodzenia, spotkało się także z poparciem międzynarodowej opinii publicznej. Polakom nie udało się zwyciężyć, ale osiągnięto część celów stawianych na początku walki.
Powstanie styczniowe rozpoczęło się 22 stycznia 1863 roku w Polsce i kilka dni później - 1 lutego - na Litwie. Było najdłużej trwającym i najbardziej masowym ruchem niepodległościowym XIX wieku. Jego bilans był tragiczny - około 20 tys. powstańców poległo w walkach, około tysiąca zostało straconych przez Rosjan, 38 tys. zesłano na Syberię. Spacyfikowano wiele miast, w tym Wilno. Na Litwie na ogólną liczbę 40 tys. przedstawicieli polskiej szlachty zginęło 10 tys.
***
Audycja okolicznościowa
Prowadził: Michał Nowak
Goście: prof. Alicja Kulecka (Wydział Historii Uniwersytetu Warszawskiego) i prof. Michał Kopczyński (Wydział Historii Uniwersytetu Warszawskiego, Muzeum Historii Polski)
Data emisji: 22.01.2023
Godz. emisji: 10.00
pg/kor
