Radiostacja "Błyskawica" w archiwach londyńskich i zapisach dźwiękowych RWE

Ostatnia aktualizacja: 25.09.2023 18:00
- W żadnym europejskim kraju okupowanym przez Niemcy nie udało się uruchomić radiostacji, która nadawała program informacyjny o ogromnym zasięgu. Pierwszym odbiorcą była ludność Warszawy, ale podobno "Błyskawica" mogła być odbierana nawet w Stanach Zjednoczonych - mówił w Dwójce prof. Rafał Habielski.
Studio radiostacji Błyskawica, przed mikrofonem Zbigniew Świętochowski, sierpień 1944. Źr. spuścizna Macieja J. Kwiatkowskiego
Studio radiostacji "Błyskawica", przed mikrofonem Zbigniew Świętochowski, sierpień 1944. Źr. spuścizna Macieja J. KwiatkowskiegoFoto: Archiwum PR
  • Dziś w pierwszej audycji z cyklu "Ślady pamięci" po wakacyjnej przerwie - opowieść o radiostacji "Błyskawica".
  • Sygnał legendarnej stacji nadającej z Warszawy podczas powstania docierał do całej Europy, a nawet do Stanów Zjednoczonych.
  • Jej działania informowały świat o zbrodni niemieckiej, o walkach i o równaniu z ziemią stolicy Polski.

Radiostacja "Błyskawica" - pierwszy i jedyny taki przypadek podczas II wojny światowej

Na początku audycji Andrzej Mietkowski stwierdził, że działalność "Błyskawicy" to jeden z fenomenów warszawskiego sierpnia i września 1944 roku. - To był pierwszy i jedyny przypadek podczas II wojny światowej, aby z kraju okupowanego, wprost z pola walki nadawała radiostacja foniczna - podkreślił.

Do słuchania nawet w Stanach Zjednoczonych

Prof. Rafał Habielski powiedział, że pierwsze dźwięki "Błyskawicy" zabrzmiały w godzinach popołudniowych 8 sierpnia 1944 r. - W istocie w żadnym europejskim kraju okupowanym przez Niemcy nie udało się uruchomić radiostacji, która nadawała program informacyjny o ogromnym zasięgu. Pierwszym odbiorcą była ludność Warszawy, ale podobno "Błyskawica" mogła być odbierana nawet w Stanach Zjednoczonych - mówił historyk.

Powstanie Warszawskie - zobacz serwis specjalny

Zasięg "Błyskawicy" szacowany na pół miliona osób

Zaznaczył, że już w październiku 1939 roku niemiecki okupant wprowadził nakaz oddania radioodbiorników. - Chodziło o odcięcie polskiego społeczeństwa od zewnętrznych, w miarę wiarygodnych źródeł informacji. Możemy tylko szacować zasięg "Błyskawicy" na pół miliona osób - stwierdził. - Radiostacja nadawała na falach krótkich, a to wymagało sprzętu w tamtych czasach właściwie specjalistycznego - dodał Andrzej Mietkowski.

Posłuchaj
30:37 2023_09_25 17_28_53_PR2_Slady_Pamieci.mp3 Radiostacja "Błyskawica" w archiwach londyńskich i zapisach dźwiękowych Radia Wolna Europa (Ślady pamięci/Dwójka)

 

Pamiętne słowa spikera Polskiego Radia Zbigniewa Świętochowskiego

Do walczących warszawiaków 8 sierpnia 1944 r. popłynęły pamiętne słowa, wypowiedziane przez spikera Polskiego Radia Zbigniewa Świętochowskiego:

- Halo, tu mówi "Błyskawica"! Stacja nadawcza Armii Krajowej w Warszawie, na fali 32,8 oraz 52,1 m. Duch Warszawy jest wspaniały. Wspaniałe są kobiety Warszawy. Są wszędzie; na linii razem z żołnierzami lub jako sanitariuszki albo też łączniczki. Nawet dzieci ożywione są cudownym duchem męstwa. Pozdrawiamy wszystkich wolność miłujących ludzi świata! Żołnierzy Polski walczących we Włoszech i we Francji, polskich lotników i marynarzy.

Posłuchaj i zobacz:


Nowe adresy

Początkowo siedziba powstańczej radiostacji mieściła się w budynku PKO (Pocztowa Kasa Oszczędności) przy ul. Jasnej 9. 25 sierpnia 1944 r. została przeniesiona do kawiarni "Adria" przy ul. Moniuszki 10. 4 września trafiła do byłej ambasady ZSRR przy ul. Poznańskiej 15, a następnie do Biblioteki Publicznej przy ul. Koszykowej 26.

***

Tytuł audycji: Ślady pamięci

Prowadzili: prof. Rafał Habielski i Andrzej Mietkowski

Data emisji: 25.09.2023

Godzina emisji: 17.30

mo

Czytaj także

Powstanie Warszawskie. 13 września 1944. Niemcy wysadzają most Poniatowskiego

Ostatnia aktualizacja: 13.09.2024 05:50
Czterdziesty czwarty dzień powstania, środa. Oddziały Armii Czerwonej wkraczają na przedmieścia Pragi. Niemcy wysadzają wszystkie warszawskie mosty.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Powstańcy 1944 - wspomnienia [POSŁUCHAJ]

Ostatnia aktualizacja: 04.08.2023 13:00
We wtorek, 1 sierpnia, minęło 79 lat od wybuchu Powstania Warszawskiego. W ramach okolicznościowego cyklu w radiowej Dwójce słuchaliśmy wspomnień tych, którzy latem 1944 roku bohatersko bronili stolicy.
rozwiń zwiń