Portal Polskiego Radia SA
słuchaj
shopping_cart
Polskie Radio
Section05

język ojczysty

Miedza

Czas na kolejny odcinek naszego cyklu "Źródłosłów" i kolejne znane, ale nieoczywiste pojęcie. Przy poszukiwaniu źródeł tego dzisiejszego musimy cofnąć się do łacińskiej mediany. Słowo to oznacza środek, coś pomiędzy, między. Chodzi oczywiście o MIEDZĘ. To coś co w świetle ostatnich wydarzeń na Ukrainie nabiera szczególnego znaczenia. Jakiego? To mówi nam antropolog, folklorysta i językoznawca prof. Jan Adamowski. Zobacz więcej na temat:  Aleksandra Tykarska kultura ludowa tradycja znaczenie wyrazów język polski antropologia

Na miedzy

Czas na kolejny odcinek naszego cyklu "Źródłosłów" i kolejne znane, ale nieoczywiste pojęcie. Przy poszukiwaniu źródeł tego dzisiejszego musimy cofnąć się do łacińskiej mediany. Słowo to oznacza środek, coś pomiędzy, między. Chodzi oczywiście o MIEDZĘ. To coś co w świetle ostatnich wydarzeń na Ukrainie nabiera szczególnego znaczenia. Jakiego? To mówi nam antropolog, folklorysta i językoznawca prof. Jan Adamowski. Zobacz więcej na temat:  Aleksandra Tykarska kultura ludowa tradycja znaczenie wyrazów język polski antropologia

21 lutego obchodzimy Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego

Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego został ustanowiony w 1999 roku przez UNESCO dla upamiętnienia wydarzeń w miejscowości Dhaka, obecnej stolicy Bangladeszu, w 1952 roku. Zginęło wówczas 5 studentów, którzy domagali się nadania językowi bengalskiemu statusu urzędowego. Pierwsze obchody na świecie odbyły się w 2000 roku, w Polsce po raz pierwszy świętowano Dzień Języka Ojczystego w 2005 roku. Zobacz więcej na temat:  język polski Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego Polonia Polacy za granicą

Pracowity jak wół

Robimy teraz kolejny krok w naszej podróży po hasłach, pospolitych wyrazach, które przewijają się w naszym codziennym życiu, ale których pełne znaczenie czasem nam umyka. W „Źródłosłowie” przyjrzymy się bliżej zwierzęciu, symbolizującym poświęcenie i ofiarę, które ze względu na swoje cechy było jednym z najważniejszych w gospodarstwie na dawnej wsi. Wół – o nim opowie nam teraz językoznawczyni i etnolingwistka dr Olga Kielak​. Zobacz więcej na temat:  Aleksandra Tykarska kultura ludowa tradycja znaczenie wyrazów język polski antropologia

Słownik stereotypów i symboli ludowych prof. Jerzego Bartmińskigo

7 lutego 2022 roku pożegnaliśmy w Lublinie prof. Jerzego Bartmińskiego, językoznawcę, etnolingwistę, slawistę, profesora UMCS i Instytutu Slawistyki PAN, twórcę Lubelskiej Szkoły Etnolingwistycznej. Spośród wielu jego dokonań skupimy się teraz na tym, które dało początek naszemu cyklowi „Źródłosłów”.  Zobacz więcej na temat:  Aleksandra Tykarska kultura ludowa tradycja znaczenie wyrazów język polski antropologia

Sztuka łącząca dwie ojczyzny. Wystawa "Baćkauszczyna/Ojcowizna" Małgorzaty Dmitruk czynna w Sejnach

Prof. Małgorzata Dmitruk prowadzi na warszawskim ASP Pracownię Graficznych Form Przestrzennych, zajmuje się grafiką, malarstwem, rysunkiem, tkaniną, ilustracją, obiektem, instalacją. Urodziła się w 1974 roku w Bielsku Podlaskim na Białostocczyźnie. W swoich pracach bardzo często odnosi się do swojej podwójnej tożsamości: polskiej i białoruskiej, a jednym z najważniejszych dla niej wątków jest wielokulturowość, szczególnie w kontekście jej zanikania i niszczenia. Zobacz więcej na temat:  Kresy folklor world music Aleksandra Tykarska folk Białoruś grafika

Świętujemy Dzień Języka Ojczystego

21 lutego przypada Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego, został ustanowiony w 1999 roku przez UNESCO jako upamiętnienie tragicznego wydarzenia, do którego doszło w 1952 r. w Dhace, która została później stolicą niepodległego Bangladeszu. Tego dnia zginęło pięciu studentów, domagających się nadania językowi bengalskiemu statusu języka urzędowego. Jak do tego doszło? Zobacz więcej na temat:  folk folklor Piotr Kędziorek muzyka ludowa kultura ludowa język polski world music antropologia

Wół

Robimy kolejny krok w naszej podróży po hasłach, pospolitych wyrazach, które przewijają się w naszym codziennym życiu, ale których pełne znaczenie czasem nam umyka. Dziś w „Źródłosłowie” przyjrzymy się bliżej zwierzęciu, symbolizującym poświęcenie i ofiarę, które ze względu na swoje cechy było jednym z najważniejszych w gospodarstwie na dawnej wsi. Wół – o nim opowie nam teraz językoznawczyni i etnolingwistka dr Olga Kielak​. Zobacz więcej na temat:  Aleksandra Tykarska kultura ludowa tradycja znaczenie wyrazów język polski antropologia

Dwujęzyczność dzieci. Szansa i wyzwanie dla nauczycieli i rodziców

Na lekcjach angielskiego w szkole, najczęściej się nudzą. Nauczyciele skarżą się na utrudnioną komunikację z uczniem w pierwszych miesiącach nauki w Polsce. W kontaktach z rówieśnikami czasem brakuje im polskich słów. Rodziny polskich emigrantów, które wróciły do kraju wiedzą, że pojęcie dwujęzyczności będzie towarzyszyć ich dzieciom przez całe życie. Zobacz więcej na temat:  emigracja emigracja zarobkowa dwujęzyczność dwujęzyczność dzieci dzieci dzieciństwo edukacja wychowanie język polski języki obce Małgorzata Frydrych

Słownik prof. Jerzego Bartmińskiego

7 lutego straciliśmy prof. Jerzego Bartmińskiego, językoznawcę, etnolingwistę, slawistę, profesora UMCS i Instytutu Slawistyki PAN, twórcę Lubelskiej Szkoły Etnolingwistycznej. Spośród wielu jego dokonań skupimy się teraz na tym, które dało początek naszemu cyklowi „Źródłosłów”. Wziął się on od wspominanego tu, monumentalnej publikacji poświęconej folklorowi, której początki sięgają 1980 roku. Profesor Bartmiński był pomysłodawcą i redaktorem, duchem tego przedsięwzięcia. „Słownik to jego opus magnum”, mówi prof. Joanna Szadura z Lublina, która opowie nam teraz o historii tej publikacji. Zobacz więcej na temat:  Aleksandra Tykarska kultura ludowa tradycja znaczenie wyrazów język polski antropologia

Byk

Robimy teraz kolejny krok w naszej podróży po hasłach, pospolitych wyrazach, które przewijają się w naszym codziennym życiu, ale których pełne znaczenie czasem nam umyka.  Przy kolejnym naszym słowie kluczu moglibyśmy powiedzieć o rodeo, o znanej koszykarskiej drużynie, a nawet o giełdzie, ale znacznie ciekawsze będzie sięgnięcie do symboliki ludowej. O nie w odniesieniu do BYKA opowie nam teraz językoznawczyni i etnolingwistka dr Olga Kielak​. Zobacz więcej na temat:  Aleksandra Tykarska kultura ludowa tradycja znaczenie wyrazów język polski antropologia

Krowa

Czy krowy potrafią pływać? Dlaczego krowa to święte zwierzę w Indiach? Po co jej rogi? Podobne, choć może nie konkretnie takie pytania zadawali sobie mieszkańcy wsi od setek lat, starając się zrozumieć zwierzę, które wiernie towarzyszyło im w wiejskim życiu. I choć w przysłowiach nie jest obiektem szczególnej estymy, to jednak w życiu o mało które zwierzę się tak dbało, jak o krowę. W najnowszym odcinku cyklu "Źródłosłów" językoznawczyni i etnolingwistka dr Olga Kielak opowie nam jak to robiono i dlaczego... Zobacz więcej na temat:  Aleksandra Tykarska kultura ludowa tradycja znaczenie wyrazów język polski antropologia

Bydło, najlepsi przyjaciele człowieka

Najlepsi przyjaciele człowieka, towarzysze, pomocnicy, a w dawnych czasach – często jedyna gwarancja przeżycia. Tym były i nadal są dla nas zwierzęta. Choć dziś już do czynienia mamy raczej tylko z psami czy kotami, to kiedyś człowieka otaczały gęsi, sarny, kaczki, krowy i całe mnóstwo innych stworzeń, dzięki którym mógł żyć.  Zobacz więcej na temat:  Aleksandra Tykarska kultura ludowa tradycja znaczenie wyrazów język polski antropologia

Bydło

Najlepsi przyjaciele człowieka, towarzysze, pomocnicy, a w dawnych czasach – często jedyna gwarancja przeżycia. Tym były i nadal są dla nas zwierzęta. Choć dziś już do czynienia mamy raczej tylko z psami czy kotami, to kiedyś człowieka otaczały gęsi, sarny, kaczki, krowy i całe mnóstwo innych stworzeń, dzięki którym mógł żyć. W najnowszym odcinku cyklu "Źródłosłów" zaglądamy więc do świata fauny, aby posłuchać o symbolice i znaczeniach bydła. Objaśni nam to językoznawczyni i etnolingwistka dr Olga Kielak. Zobacz więcej na temat:  Aleksandra Tykarska kultura ludowa tradycja znaczenie wyrazów język polski antropologia