Portal Polskiego Radia SA
słuchaj
shopping_cart
Polskie Radio
Section05

POLSKA

"Niepotrzebni mogą odejść"

Jest to historia operacji polskiego wywiadu w Iraku w czasie wojny w Zatoce Perskiej. W 1990 roku udało się uratować agentów CIA, którzy znaleźli się na terenach kontrolowanych przez wojska irackie dzięki wysiłkowi Polaków. Był to pierwszy przypadek współpracy ze służbami specjalnymi kraju będącego członkiem NATO po upadku komunizmu . Zdaniem wielu komentatorów wtedy to po raz pierwszy Amerykanie zaczęli patrzeć na Polskę jak na potencjalnego sojusznika. Zobacz więcej na temat:  Irak CIA

"Być kobietą w PRL-u i..."

Każdy, kto pracował w czasach PRL-u pamięta ten dzień, kiedy męscy przedstawiciele organizacji społecznych, tj. związków zawodowych i Podstawowej Organizacji Partyjnej PZPR roznosili po pokojach i wręczali po tulipanie lub goździku, czasami z praktycznym prezentem np. rajstopy lub ścierki Lepiej zorganizowane zakłady pracy urządzały z tej okazji uroczyste akademie. Tego dnia kobieta była w centrum uwagi. Dziś nie ma już nawet tego jednego dnia. Dzień Kobiet w Polsce po 1945 roku. Audycja przygotowana na podstawie materiałów archiwalnych. Zobacz więcej na temat:  dzień kobiet

Czas reporterów: "Marzec 1968 roku"

To był piątek - 8 marca 1968 roku. Na dziedzińcu Uniewersytetu Warszawskiego odbywał się wiec, którego uczestnicy protestowali przeciw wstrzymaniu przedstawień "Dziadów " w reżyserii Kazimierza Dejmka na scenie Teatru Narodowego, oraz przeciw relegowaniu z uczelni studentów: Adama Michnika i Henryka Szlajfera. Nagle na teren Uniwersytetu wkroczył "aktyw robotniczy" wyposażony w gumowe pałki, a za nim oddziały ZOMO. Wiec został brutalnie rozpędzony, wiele osób pobito, nastąpiły aresztowania... Był to początek konfliktu społecznego, którego rozmiary przekroczyły wyobrażenia zarówno studentów, jak i ówczesnych władz partyjnych. Po marcu 1968 roku w wyniku antysemickiej nagonki i społecznej presji wyjechało za granicę kilkanaście tysięcy osób, którym tylko na podstawie kryteriów rasiztowskich można było odmówić polskości. Osoby te - opuszczając kraj - otrzymały paszport w jedną stronę i automatycznie pozbawiane były obywatelstwa polskiego. W audycji wystąpią uczestnicy i animatorzy studenckich protestów sprzed lat, także osoby, które w wyniku panującej wówczas… Zobacz więcej na temat:  Krzysztof Wyrzykowski Adam Michnik

"Boże chroń "Orlika"

Jedynemu w Polsce szpitalowi rehabilitacji dla dzieci z chorobami nowotworowymi "Orlik" w Czermnej-Bukowinie k/Kudowy grozi likwidacja. Do tej pory zaledwie kilka Kas Chorych podpisało umowy z tą placówką. Dostawcy żywności do sanatorium na razie nie egzekwują zapłaty. Dzieci także na kredyt są leczone. "Miesięczny pobyt dzieci w naszym sanatorium wynosi ok.150tys.zł. W styczniu dostaliśmy tylko 81tys.zł." - mówi dyrektor Bronisław Kamiński. Po informacjach w lokalnej TV, radiu i prasie znajdują się ludzie dobrej woli, którzy chcą pomóc przetrwać tej unikalnej w Europie placówce. Swoisty mikroklimat sprawia, że nawet dzieci po ciężkich białaczkach dochodzą w "Orliku" do siebie. Zobacz więcej na temat:  dzieci Europa żywność

"Tonia"

Bohaterka reportażu, Tonia, Żydówka córka przedwojennego łódzkiego fabrykanta, od wczesnej młodości zafascynowana była ideologią komunistyczną. Kiedy za działalność w ruchu młodzieżowym wyrzucono ją z gimnazjum, ojciec zlikwidował fabrykę i przeniósł się wraz z rodziną do Palestyny. Niewiele to pomogło, także stamtąd Tonia, już wraz z mężem, również działaczem komunistycznym została wysiedlona. On wyjechał walczyć w Wojnie Domowej w Hiszpanii, ona w Paryżu urodziła dwoje dzieci. Mąż zginął już na początku II wojny światowej i więcej go nie zobaczyła. Sama z maleńkimi dziećmi ukrywała się i uciekała. W przedostatniu się do Szwajcarii pomógł jej katolicki ksiądz. Tam spędziła ostatnie miesiące wojny i tam związała się z amerykańską organizacją pomagającą krajom zniszczonym przez wojnę. Jeździli po całej Europie, zakładali szpitale, ośrodki zdrowia, aż w końcu w 46 roku dotarli do Polski, gdzie m.in. wyposażyli szpital w Piekarach Śląskich. Jakiś czas później Tonię aresztowano i oskarżono o szpiegostwo na rzecz Ameryki. Była więziona na Rakowieckiej i torturowana.… Zobacz więcej na temat:  dzieci Paryż Europa Hiszpania

Czas reporterów -" Do kraju ojców" cz.II

Porozumienie, zawarte w 1945 roku między Tymczasowym Rządem Jedności Narodowej a rządem radzieckim stwarzało Polakom szansę wyjazdu z ZSRR do Polski. Jednak uzyskali ją tylko ci, którzy posiadali obywatelstwo II Rzeczypospolitej i mogli to udowodnić. Druga fala repatriacji rozpoczęła się w 1956 roku. Do dziś na terytorium byłego ZSRR zamieszkuje wiele osób, które czują się Polakami i pragnęłyby osiedlić się na stałe w Polsce. Czy mogą liczyć na trzecią repatriację? Zobacz więcej na temat:  II Rzeczpospolita

"Spadła na mnie misja"

Monolog generała brygady Zdzisława Ostrowskiego, pełnomocnika rządu ds. pobytu wojsk radzieckich, na którym wkrótce po objęciu tej funkcji spoczął obowiązek wyprowadzenia wojsk rosyjskich z Polski. Monolog jest interesującą opowieścią o próbie pogodzenia w jednym człowieku kilku rół: żołnierza, wychowanka Radzieckiej Akademii Woroszyłowa, Polaka, przyjaciela Rosjan, obserwatora politycznych działań kilku ekip rządowych pod których przewodnictwem przyszło generałowi służyć. Szczere, choć proste, bo żołnierskie , to jednak plastyczne wyznanie człowieka. Zobacz więcej na temat: 

"Śni mi się po polsku"

Prawie 150 lat temu wyjechali ze Śląska do Teksasu Ślązacy, dając początek pierwszemu plskiemu osadnictwu w Stanach Zjednoczonych. Potomkowie tychże mieszkają po dziś dzień w Częstochowie, Helenie, Kościuszce i najstarszej osadzie, Pannie Marii. Wielu z nich mówi piękną, nieskażoną śląsczyzną. Dziwią się, że oni, Polacy nie bardzo rozumieją Polaków. Dopiero wizyta na Śląsku uzmysłowiła im, że ich mowa jest gwarą. Wyróżniony w konkursie "Polska i Świat"reportaż Anny Musialik i Marii Pańczyk pokazuje tych ludzi w ich teksańskim środowisku - w domach, na weselach, piknikach, domach starców, a także w czasie konkursu, który na wzór katowickiego, został zorganizowany w San Antonio. "Po naszymu, czyli po śląsku w Teksasie" - to było 31. maja tego roku. Laureaci przyjechali w listopadzie do Polski, na wielką katowicką szóstą już z kolei galę tego konkursu, gdzie mieli okazję skonfrontować swoje "rządzenie" ze śląskim "godaniem". Autorki reportażu towarzyszyły im także w czasie pobytu w Polsce i często były świadkami wzruszeń, zwłaszcza tych, którzy przyjechali… Zobacz więcej na temat:  san Stany Zjednoczone mieszkanie Katowice

"Tamci wspaniali chłopcy na swych warczących maszynach"

Fabryka "Polmo" w Szczecinie istniejąca już ponad 50 lat była wyjątkowym zakładem pracy. Jedni widzieli w nim urzeczywistnienie idealnego komunizmu, inni uważali fabrykę za prekursorkę kapitalizmu. W obu interpretacjach podnosi się paternalistyczną pozycję dyrektorów, którzy umieli, choć w odmienny sposób, cementować załogę i motywować ją do coraz ambitniejszych zadań. Ludzi łączyła praca, studia oraz więzy rodzinne, bo w młodym zespole kojarzyły się liczne małżeństwa. Załoga wspólnie się bawiła - niemal obowiązkiem było uczestniczenie w wigiliach, witaniu Nowego Roku, dzieleniu się jajkiem wielkanocnym. Wszyscy ogarnięci byli pasją motoryzacyjną, dumni z tego, że produkują najlepsze niegdyś w Polsce motocykle "Junak" i pracują nad prototypami samochodów "Dla Kowalskiego". Co zostało z tamtych lat? Zobacz więcej na temat:  Alicja Maciejowska Szczecin

Czas reporterów : "Rok w reportażu"

Miniony rok dla polskiego reportażu to czas sukcesów nie tylko w kraju, ale i na arenie międzynarodowej. Świadczą o tym bardzo wysokie notowania na światowych festiwalach w Asyżu, Berlinie i Barcelonie, skąd do Polski trafiły dwie statuetki Pegaza - główne nagrody w Premios Ondas. Reportażyści byli wszędzie, gdzie działo się coś interesującego i ważnego zarówno w wymiarze społecznym jak i jednostkowym. Co w minionym roku wzbudziło ich największe zainteresowanie? Jacy ludzie stali się bohaterami reportaży? Czy odnotowali jakieś nowe zjawiska w życiu społecznym? Opowiedzą państwu o tym Janina Jankowska i Irena Piłatowska wraz z gośćmi programu - reportażystami skupionymi wokół Studia Reportażu i Dokumentu PR. Zobacz więcej na temat:  Janina Jankowska Irena Piłatowska Barcelona Berlin

"Ojcowie. Winni? Niewinni ?"

"Ojcowie. Winni? Niewinni?" - to dokumentalny zapis jednej z wielu historii, z jakimi autorka spotkała się na wystawie "Winni? Niewinni?" zorganizowanej we wrocławskim Arsenale. Wystawa otwarta została 6 października 1998 r. Losy ludzi, których twarze umieszczono naprzeciwko siebie - po jednej stronie prokuratorzy i sędziowie wydający wyroki śmierci, na drugiej ścianie fotografie osób skazanych. Chętni do rozmowy, do zdawania relacji byli tylko ci drudzy. Mówią, mówią, mówią, chociaż mają świadomość, że żadna krzywda nie zostanie w ten sposób naprawiona, ale dla ofiar jest to w tej chwili jedyna forma zadośćuczynienia - zachować pamięć. Audycja ta jest jednym, wielkim znakiem zapytania. Każe słuchaczowi głęboko zastanowić się z jednej strony nad niejednoznacznością wszystkiego, czego możemy dowiedzieć się z dokumentów przeszłości z drugiej strony nad odpowiedzialnością za każdy niegodny czyn człowieka, który w dalekiej przyszłości bumerangiem może dosięgnąć i skrzywdzić najbliższych. To historia syna jednego z sędziów, który na tej wystawie dowiedział się… Zobacz więcej na temat: 

"Czas reporterów" - "Wszyscy ludzie rodzą się wolni"

Dźwiękowy raport o przestrzeganiu praw człowieka w Polsce i na świecie. 10 grudnia obchodzony jest jako Dzień Praw Człowieka. W 1948 roku tego właśnie dnia Zgromadzenie Ogólne ONZ przyjęło i ogłosiło Powszechną Deklarację Praw Człowieka, a w dwa lata później zwróciło się do społeczności międzynarodowej o upamiętnienie go corocznymi obchodami. Co roku, w różnych krajach świata odbywają się liczne konferencje, sesje i debaty dotyczą Praw Człowieka. Z trybun padają wielkie słowa. Jak wygląda praktyczna strona realizacji dokumentu gwarantującego podstawowe ludzkie prawa i wolności 50 lat po jego uchwaleniu? Zobacz więcej na temat: 

"Dobrze nam bez niego"

Monolog matki o tym, jak syn zamordował ojca. Zanim do tego doszło, przez prawie 20 lat ojciec znęcał się psychicznie i fizycznie nad żoną i dziećmi. Bała się go nie tylko cała rodzina, ale i mieszkańcy okolicznych wsi. Kobieta opowiada o tym, jakie było ich życie wcześniej i jak wygląda teraz. To życie zmieniła śmierć. Nikt nie może jej zaakceptować, choć była dramatycznym gestem obrony matki i znękanego rodzeństwa przed nieobliczalnym ojcem. Tragedia, która otworzyła rodzinie nowe perspektywy. Uznał to nawet sąd., co nie zmniejsza bólu matki patrzącej na oddalającego się od świata syna, który nosi w sobie pamięć i piętno ojcobójstwa.. "Poświęcił się dla nas" - mówi. Monolog kobiety przepojony jest miłością do dzieci i ludzi, którzy okazali jej pomoc i współczucie. Mimo dramatycznych przeżyć kobieta odczuwa dziś piękno świata, w którym spotkała dobrych ludzi. Audycja uzyskała I nagrodę w kategorii monologu w konkursie "Polska i Świat 1998" Zobacz więcej na temat:  dzieci

"Ratujcie Buźkę"

Polacy mieszkający w różnych krajach świata niemal codziennie spotykają się...w internecie w.... "Polskim Podwórku" czyli jednej w liście dyskusyjnej w języku polskim . W tym wirtualnym miejscu rodzą się realne przyjaźnie. Historia organizowania pomocy Polce uwięzionej w Dżakarcie w czasie zamieszek w Indonezji toczy się w przestrzeni internetowej i pokazuje nowe zjawisko budowanie tą drogą wspólnoty i bliskości ludzi. Właśnie poprzez internet łatwiej mobilizujemy się do działania, stać nas na serdeczność, ofiarność i troskę o człowieka, którego nie widzieliśmy na oczy. Jak to się dzieje? O tym opowiada reportaż Małgorzaty Sawickiej z Radia Lublin Audycja ta uzyskała wyróżnienie w Ogólnopolskim Konkursie Reportażu Radiowego "Polska i Świat 1998". Zobacz więcej na temat:  internet toczeń Dżakarta Lublin

Czas Reporterów

"Od dzwonka do dzwonka" Marian Brandys z taśm archiwalnych i we wspomnieniach przyjaciół - dokument Barbary Grębeckiej, Haliny Szopskiej i Janusza Deblessema Audycja z udziałem Joanny Szczepkowskiej, Marii Wosiek, Jerzego Markuszewskiego i samego autora (z taśm archiwalnych Polskiego Radia). "Od dzwonka do dzwonka" to tytuł jednego z opowiadań zmarłego autora, opisującego dom Haliny Mikołajskiej i Mariana Brandysa w latach siedemdziesiątych, po powstaniu KOR-u. Rytm życia wyznaczały dzwonki do drzwi i dzwonki telefonu z nie zawsze przyjaznymi osobami po drugiej stronie. "Być aktorką" Dokument Janiny Jankowskiej o Halinie Mikołajskiej. Próba spojrzenia na własne życie przez pryzmat aktorstwa, poezji, nieuleczalnej choroby. Jedna z ostatnich rozmów z Haliną Mikołajską. Zobacz więcej na temat:  Halina Mikołajska joanna szczepkowska Janina Jankowska