Kanały internetowe

Historia

Serwisy historyczne

Radiowe Centrum Kultury Ludowej

Studio Reportażu I Dokumentu Polskiego Radia

Orkiestra Polskiego Radia W Warszawie

Lektury Do Słuchania

Ramówka

Częstotliwości

Sklep

Szkolenia

Section05

poprawność językowa

Skąd wzięło się słowo "speluna"?

– Mamy tu dwa słowa: "speluna" i "spelunka" i nie oznaczają one tego samego – mówi prof. Katarzyna Kłosińska. Zobacz więcej na temat: Trójka Katarzyna Kłosińska język polski poprawna polszczyzna Kuba Strzyczkowski

Co w mowie piszczy? Skąd pochodzi słowo "orangutan"?

Pan Michał, słuchacz Trójki, pyta, jaka jest etymologia tego słowa i jak powinniśmy je akcentować. Zobacz więcej na temat: Trójka Katarzyna Kłosińska język polski poprawna polszczyzna Patrycjusz Wyżga

Czy powinniśmy odmieniać nazwy sklepów i sieci handlowych?

11-letnia Lena pyta naszą "panią od polaka" o to, jaka forma jest prawidłowa: idę do Empiku, Empika czy Empik? Zobacz więcej na temat: Trójka Katarzyna Kłosińska język polski poprawna polszczyzna Kuba Strzyczkowski

"Rok szkolny", ale czy "roków szkolnych"?

– Słowo "roków" może zastanawiać, bo liczbą mnogą rzeczownika "rok" jest rzeczownik "lata", a jeszcze ciekawsze jest to, że wyrażenia "rok szkolny" czy "rok akademicki" na ogół nie występują w liczbie mnogiej – mówi prof. Katarzyna Kłosińska. Zobacz więcej na temat: Trójka Katarzyna Kłosińska język polski poprawna polszczyzna Marcin Pośpiech

Jakie jest pochodzenie słowa "pokrzywa"?

– Co w niej pokrzywionego? – zastanawiają się nasi Słuchacze. – Pokrzywa nie ma związku z krzywizną – odpowiada prof. Katarzyna Kłosińska. Zobacz więcej na temat: Trójka Katarzyna Kłosińska język polski poprawna polszczyzna Kuba Strzyczkowski

Nowe "-izmy", czyli jak zwyczaj staje się filozofią życia

– Tworzymy dużo wyrazów z zakończeniem "-izm". Mówią one o nas coś ciekawego – wyjaśniała prof. Katarzyna Kłosińska z Obserwatorium Językowego Uniwersytetu Warszawskiego działającego przy Centrum Współpracy i Dialogu UW. Zobacz więcej na temat: Trójka STYL ŻYCIA Katarzyna Kłosińska język polski ciekawostki

Krem ze szparagów, czy może krem ze szparag?

– Restauracje w Trójmieście i w Lublinie serwują zupę krem ze szparag. Gdy proszę o krem ze szparagów, kelnerzy poprawiają mnie – pisze Pan Paweł z Gdańska. Czy kelnerzy mają w tym przypadku rację? Zobacz więcej na temat: Trójka Katarzyna Kłosińska język polski poprawna polszczyzna Kuba Strzyczkowski

Dlaczego o seniorze mówimy, że jest "w podeszłym wieku"?

– Jaki związek ze starością ma czasownik "podejść"? – dopytuje nasza Słuchaczka. Zobacz więcej na temat: Trójka Katarzyna Kłosińska język polski poprawna polszczyzna Kuba Strzyczkowski

Rubacha. Od wymiany koszul do żartów

– Rubacha, zwana też rubaszką to taka prosta koszula męska zapinana na lewym ramieniu, noszona była przez wschodnich Słowian. Dawniej "ruchachą" nazywano też wesołego człowieka. Mówiono też "rubaszeństwo", czyli taki mało wyrafinowany humor, był także czasownik rubaszyć". Do czasów współczesnych pozostał nam tylko przymiotnik "rubaszny" – mówi prof. Katarzyna Kłosińska. Zobacz więcej na temat: Trójka Katarzyna Kłosińska język polski poprawna polszczyzna Kuba Strzyczkowski

"Pic na wodę, fotomontaż", czyli?

– Przypomnijmy, co to oznacza. To oszustwo, bujda. Coś, co ma na nas wywrzeć wrażenie, choć w rzeczywistości jest byle czym – przypomina prof. Katarzyna Kłosińska. Zobacz więcej na temat: Trójka Katarzyna Kłosińska język polski poprawna polszczyzna Kuba Strzyczkowski

Czemu mówimy "dziesiąta woda po kisielu"?

– To popularny frazeologizm. Nie chodzi tu jednak o kisiel w dzisiejszym rozumieniu – stwierdza prof. Katarzyna Kłosińska. Zobacz więcej na temat: Trójka Katarzyna Kłosińska język polski poprawna polszczyzna Kuba Strzyczkowski

Mamy do czynienia z sytuacją "epidemiczną" czy "epidemiologiczną"?

– To wszystko zależy od tego, o czym akurat mówimy – stwierdza prof. Katarzyna Kłosińska. Zobacz więcej na temat: Trójka Katarzyna Kłosińska język polski poprawna polszczyzna Kuba Strzyczkowski

Czy można uczłowieczyć instytucję?

– Czy można powiedzieć, że "Akademia podała najnowsze dane…"? Zdaniem niektórych akademia to instytucja, więc należałoby powiedzieć "Pracownicy akademii podali najnowsze dane…" – zastanawia się nie tylko Kuba Strzyczkowski, ale i cała redakcja Trójki. Co na to prof. Katarzyna Kłosińska? Zobacz więcej na temat: Trójka Katarzyna Kłosińska język polski poprawna polszczyzna Kuba Strzyczkowski

Językowe dylematy. Święta "Wielkiej Nocy", czy "Wielkanocy"?

Słuchacze Programu 3 Polskiego Radia poprosili prof. Katarzynę Kłosińską o wyjaśnienie wątpliwości. Zobacz więcej na temat: Trójka Katarzyna Kłosińska język polski język ojczysty poprawna polszczyzna

Czy "medyk" znaczy to samo, co "lekarz"?

– Słowo "medyk" w niezauważalny sposób zmieniło na naszych oczach znaczenie i nie odnosi się już wyłącznie do lekarzy – mówi prof. Katarzyna Kłosińska. Zobacz więcej na temat: Trójka Katarzyna Kłosińska język polski poprawna polszczyzna

Czy hasło "Nie kłam medyka" jest sformułowane poprawnie?

Obecnie w mediach społecznościowych często pojawia się właśnie taki apel. Czy forma "kłamać kogoś" jest prawidłowa? Zobacz więcej na temat: Trójka Katarzyna Kłosińska język polski poprawna polszczyzna

Dlaczego złoto nazywane jest kruszcem?

– W XVI wieku było takie powiedzenie, że ktoś się kruszcami żywi, co oznaczało, że po prostu utrzymuje się z górnictwa – opowiada prof. Katarzyna Kłosińska. Zobacz więcej na temat: Trójka Katarzyna Kłosińska język polski poprawna polszczyzna

Skąd pochodzi słowo "kwarantanna"?

– W słowie tym zawarty jest liczebnik "40". Początkowo kwarantanną określano właśnie czterdziestodniową izolację osób, zwierząt, ale także towarów, które przypływały na statkach do portów, szczególnie z regionów podzwrotnikowych – wyjaśnia prof. Katarzyna Kłosińska. Zobacz więcej na temat: Trójka poprawna polszczyzna Katarzyna Kłosińska język polski kwarantanna