- Wyróżniamy pięć stopni zagrożenia lawinowego. Jeśli jest śnieg, to zawsze jest też zagrożenie lawinowe.
- Kurs lawinowy to szkolenie, które powinien odbyć każdy, kto zimą wybiera się w góry.
- Taki kurs uczy nie tylko zachowania w czasie lawiny, ale unikania wszelkich kłopotów w górach.
- Ruszając zimą w góry, powinniśmy mieć ze sobą: detektor lawinowy, sondę lawinową i łopatę lawinową.
- Najważniejszą rzeczą, jakiej ratownicy uczą na kursie lawinowym, jest strefowa ocena ryzyka.
Wyróżniamy pięć stopni zagrożenia lawinowego:
- Pierwszy stopień - niskie ryzyko
- Drugi stopień - umiarkowane ryzyko
- Trzeci stopień - znaczne ryzyko
- Czwarty stopień - wysokie ryzyko
- Piąty stopień - bardzo wysokie ryzyko
- Trzeba pamiętać, że jeśli jest śnieg, to jest też zagrożenie lawinowe - mówi Jacek Będkowski, ratownik prowadzący kursy lawinowe. - Nawet jeśli jest to pierwszy stopień zagrożenia, to jest to zagrożenie. Jedynka wcale nie oznacza, że nic się nie stanie, bo może dochodzić do wypadków. Pewnie nie zostaniemy przysypani, ale lawina może nas strącić.
Wiatr architekt lawin
Zima w tym sezonie zaczęła się bardzo wcześnie w porównaniu z poprzednimi latami. Już w grudniu mieliśmy fajne warunki do jazdy i na skitoury. - Potem jednak przyszedł wiatr, a ten sprawia, że warunki górskie są trudne do oceny - wyjaśnia rozmówca Hanny Dołęgowskiej. - Wiatr nazywany jest architektem lawin, on sprawia, że robi się niebezpiecznie. Pokrywa śnieżna rozkłada się nierównomiernie. Przewiany śnieg jest mniej stabilny, ponieważ w czasie transportowania śniegu przez wiatr jego kryształki ulegają degradacji i są podatne na zsuwanie się.
Jacek Będkowski podkreśla, że najlepiej jest, gdy pada śnieg, a nie wieje. Takie warunki w Tatrach zdarzają się niezmiernie rzadko.
Kurs lawinowy - by uniknąć kłopotów w górach
Na kurs lawinowy powinien wybrać się każdy, kto zaczyna swój pierwszy sezon skitourowy w górach. Wcale nie muszą być to Tatry. - Warto zacząć od kursu, bo porusza on nie tylko tematykę lawinową, ale podpowiada, jak zaplanować wyjście w góry, by uniknąć kłopotów - wyjaśnia rozmówca Czwórki. - Na kursie uczymy planować całe wyjście w góry godzinowo. To sprawia, że wielu uczestników uświadamia sobie - co jest istotne - że planowanie zaczynamy nie na pół godziny przed wycieczką, ale i tydzień wcześniej.
16:18 czwórka co was kręci 21.01.2024 lawina 11.26.mp3 Czego nauczymy się na kursie lawinowym? (Co Was kręci/Czwórka)
W programie kursu lawinowego jest nauka oceny sytuacji śniegowo-lawinowej na podstawie prognoz, komunikatów, zasady wyboru drogi, zasady zachowania w przypadku zejścia lawiny i pomocy osobom zasypanym. - Przed kursem lawinowym każdy z jego uczestników dostaje od nas listę niezbędnego sprzętu - mówi Jacek Będkowski. - Na kursie ćwiczymy odkopywanie. Rękawiczki przemakają, to pokazuje uczestnikom, jak niezbędna jest choćby ich druga para. Uczymy całego przygotowania do wyjścia.
Przygotowanie do wyjścia w góry
Do zimowego wyjścia w góry nie przygotowujemy się na 30 minut przed wymarszem. Powinniśmy dużo wcześniej zadbać o to, by:
- skompletować niezbędny sprzęt
- sprawdzić warunki
- mieć zapisany numer alarmowy w telefonie
- Wypadki i sytuacje niebezpieczne to efekt ciągu zdarzeń, a ten nie zaczyna się tam w górach, ale od błędnych decyzji podejmowanych jeszcze w domu - ostrzega ratownik.
Nauka pokory
Ratownicy i osoby kończące kurs lawinowy wiedzą, że na znalezienie i odkopanie osoby przysypanej lawiną mamy 15 minut. - Po tym czasie funkcje życiowe zaczynają drastycznie spadać, a wraz z nimi szanse na przeżycie - podkreśla ekspert. - Tylko używając detektora lawinowego, sondy lawinowej i łopaty lawinowej jesteśmy w stanie w ciągu 15 minut się wyrobić i odkopać tę osobę.
Zobacz także:
Jacek Będkowski podkreśla, że kopanie kijkiem, nartą czy deską nie ma sensu. Śnieg lecący w lawinie ulega nadtopieniu, a potem zamarza. Ten w lawinisku jest "zabetonowany". - Łopata lawinowa, sonda są niezbędne, by określić miejsce zasypania i pomóc skutecznie - wyjaśnia. - Pełne wyposażenie zwiększa szanse na odkopanie.
Niemałe znaczenie dla udzielania skutecznej pomocy mają też wcześniejsze ćwiczenia. W sytuacjach zagrożenia często towarzyszy nam stres, a działać trzeba szybko, pewne czynności trzeba wykonać automatycznie. - Widzimy wypadek i działamy - wzywamy pomoc, dzielimy się rolami, odszukujemy przysypanych i odkopujemy - wymienia ratownik. - Trzeba zebrać się w sobie i działać.
Szkolenia lawinowe prowadzi Centrum Lawinowe mieszczące się na zakopiańskich Kalatówkach. Tam możemy też poćwiczyć wykorzystanie sprzętu lawinowego i spróbować odkopać jedną z zasypanych specjalnie do ćwiczeń walizek.
Bezpiecznie w górach
- W górach ważna jest pomoc partnerska. Zanim dotrą do nas ratownicy, mija cenny czas - mówi gość Czwórki. - Gdy wiemy, co robić, zwiększamy szanse na ratunek i pomoc.
Najważniejszą rzeczą, jakiej ratownicy uczą na kursie lawinowym, jest strefowa ocena ryzyka. - W tym kursie nie chodzi o kopanie dołków i ocenę kryształków. Chodzi o to, żeby przeczytać komunikat lawinowy i umieć go odnieść do swoich planów, a jeśli trzeba, to z nich zrezygnować - wyjaśnia Jacek Będkowski. - To nauka oceny ryzyka akceptowalnego, nauka zawracania. Uczestnictwo w kursie lawinowym uczy pokory. Nie chodzi o zniechęcenie do chodzenia po górach, ale o to, by cieszyć się nimi bezpiecznie - podkreśla.
Sprawdź też:
Ważne telefony
- TOPR (Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe) - numer alarmowy: 985
- GOPR (Górskie Ochotnicze Pogotwoe Ratunkowe) - numer alarmowy: 601 100 300 lub 985
- ICE (In Case of Emergency) - kontakt do najbliższych osób, które powinny być poinformowane przez ratowników w pierwszej kolejności o wypadku lub mogą udzielić dodatkowych informacji o poszkodowanym
***
Tytuł audycji: Co Was kręci
Prowadzi: Jeremi Angowski
Materiał przygotowała: Hanna Dołęgowska
Data emisji: 21.01.2023
Godzina emisji: 11.26
pj/kor
