Młodzieżowe Słowo Roku 2022 - "essa" czy "cringe"?

Ostatnia aktualizacja: 16.11.2022 17:50
"Baza", "betoniarz", "essa", "naura" i "slay" mają szansę zostać Młodzieżowym Słowem Roku 2022 roku. - To zwroty, które do naszego języka wchodzą z internetu: z TikToka, z Twitcha i z wirali. W sieci młodzi ludzie porozumiewają się skrótami i przenoszą to do mowy potocznej - tłumaczy polonistka Aneta Korycińska.  
To już siódma odsłona plebiscytu PWN na Młodzieżowe Słowo Roku 2022. Głosowanie zakończy się 30 listopada.
To już siódma odsłona plebiscytu PWN na Młodzieżowe Słowo Roku 2022. Głosowanie zakończy się 30 listopada.Foto: shutterstock/Golubovy

Nie ma "gilberta", jest "onuca"

Ku zaskoczeniu w finałowej dwudziestce zabrakło "gilberta", który odnosi się do geniusza. Jest za to funkcjonujące już od dawna słowo "cringe". - Mamy skrót "UwU", który nie oznacza Uniwersytetu Warszawskiego, tylko jest odtworzeniem minki, że coś jest urocze. To emotikon zapisany w formie literowej - opowiada gość Czwórki. - Te słowa pokazują nam pewien obraz rzeczywistości i są przy okazji ładnymi zabawami słowotwórczymi oraz semantycznymi. "Onuca", która też jest na liście, oznacza sprzymierzeńca Rosji i jednocześnie kogoś niemądrego.  

Socjolekt - język pokoleniowy

Plebiscyt na Młodzieżowe Słowo Roku organizowany jest już od siedmiu lat. Ma na celu wyłonienie najciekawszych i najbardziej popularnych wśród młodych ludzi słów, określeń lub wyrażeń. Jest przedsięwzięciem popularyzującym język polski wśród młodzieży, zapoczątkowanym w 2016 roku we współpracy z projektem "Słowa klucze", w ramach inicjatywy Narodowego Centrum Kultury "Ojczysty - dodaj do ulubionych". - Paradoks tej sytuacji polega na tym, że kiedy słowo wchodzi na listę, to młodzi ludzie już go nie używają, bo uważają, że to "cringe", czyli wstyd. Być może wynika to stąd, że zgłaszaniem słów do plebiscytu zajmują się ludzie, którzy z perspektywy młodych są już dinozaurami - śmieje się "Baba od polskiego". - Najważniejszą rzeczą, którą daje nam Młodzieżowe Słowo Roku, jest to, że w ogóle podejmujemy rozmowy dotyczące języka i tego, jak się on zmienia. I że każde pokolenie ma swój socjolekt, czyli kanał komunikacji.

Posłuchaj
10:25 CZWÓRKA Czat Czworki - slowo roku 16.11.2022.mp3 Młodzieżowe Słowo Roku - co daje ten plebiscyt i co dzieje się ze "zwycięzcami" (Czat Czwórki/Czwórka) 

Jest "essa" więc "nie pytaj"

Młodzi użytkownicy języka polskiego porozumiewają się "skrótowcami", co ma związek z tym, że jako społeczeństwo już od dawna funkcjonujemy w komunikacji pisanej - SMS-y, komunikatory, portale społecznościowe. - Na początku emocje wyrażaliśmy emotikonami, teraz chcemy je opisywać, ale w skrócie - tłumaczy rozmówczyni Piotra Firana. - Tak jest w przypadku mojej faworytki, czyli "essy" stosowanej jako okrzyk radości czy triumfu. Kiedyś mnie ona irytowała, a teraz  widzę, że to fajny i pozytywny zwrot.  Na tegorocznej liście znajdują się także zwroty, które funkcjonowały wcześniej, ale dziś mają inne znaczenie. - "Twój stary", "twoja stara" to nie są już obraźliwe określenia natomiast "kto pytał?" wyraża brak zainteresowania treścią danego komunikatu - dodaje ekspertka. Młodzieżowe Słowo Roku 2022 poznamy 30 listopada.

Sprawdź także:

***

Tytuł audycji: Czat Czwórki

Prowadzi: Piotr Firan

Gość: Aneta Korycińska (polonistka, "Baba od polskiego")

Data emisji: 16.11.2022

Godzina emisji: 16.15

kul/kor

Czytaj także

Kabłącok - kosz, który jest dziedzictwem kultury

Ostatnia aktualizacja: 08.10.2018 17:00
Kabłącok, wyjątkowy kosz z ziemi radomskiej, ze wsi Lucimia, jest już na krajowej liście niematerialnego dziedzictwa kultury. Teraz ma szansę znaleźć się na liście UNESCO.
rozwiń zwiń
Czytaj także

SMS kontra komunikator. Czy to koniec ery krótkich wiadomości tekstowych?

Ostatnia aktualizacja: 27.09.2022 18:00
Pierwsza wiadomość SMS w historii wysłana została w grudniu 1992 roku i brzmiała "Merry Christmas". Po 30 latach miejsce świątecznych życzeń i rymowanek zajęły informacje od instytucji, m.in. banków. 
rozwiń zwiń