"Klub Auschwitz...". Opowieści obozowych przeżywców

- "Przeżywca" to dziwne słowo, którego używam, aby znaleźć odróżnienie od znanego z literatury "ocalonego". Chciałam znaleźć jego chropowaty i źle brzmiący odpowiednik - opowiadała w "Zaklinaczach czasu" Agnieszka Dauksza, autorka wydanej niedawno książki "Klub Auschwitz i inne kluby. Rwane opowieści przeżywców".

Brama niemieckiego obozu Auschwitz

Foto: Szymon Kaczmarczyk/Shutterstock.com

Książka Agnieszki Daukszy zbudowana jest ze świadectw byłych więźniów obozów koncentracyjnych, opowiadających o tym, kim oni są prawie 80 lat po zakończeniu II wojny światowej. Chętnie udzielali wywiadów? - Najpierw musieliśmy sobie zaufać. Rozmawiałam z osobami, które mają ponad 100 lat - mówiła zaproszona autorka i badaczka. - W praktyce jednak bardzo się zaprzyjaźniliśmy. Z jednej strony traktowali mnie jak kogoś, kogo można nauczyć obozów, z drugiej jak przyszywaną wnuczkę - dodała.

Agnieszka Dauksza Wydaje mi się, że nasze dziwne zafiksowanie na wojnie, taki resentyment, przeświadczenie, że nikt nas nie rozumie także wynika z tego, że nie nauczyliśmy się mówić o tym, co nas spotkało

Przeprowadzone przez Agnieszkę Daukszę rozmowy pokazują trudność mówienia o wojennych doświadczeniach, szczególnie, że polscy więźniowie nie stworzyli o nich własnego języka - jeden z bohaterów książki Stefan Lipniak, krakowski działacz Klubu Auschwitz, twierdził, że "zazdrościł Żydom Holocaustu". - Chodzi o nazewnictwo. Istnieją terminy dla żydowskiego doświadczenia. A Polacy mają fundamentalny problem. Nie umiemy mówić o naszych krzywdach. Nie mamy języka pozwalającego nam je przepracować - tłumaczyła Agnieszka Dauksza.

"Klub Auschwitz..." to także świadectwa codziennego obozowego życia, takich prozaicznych rzeczy, o których w kontekście obozów raczej się nie myśli. Jak brzmiały i pachniały obozy koncentracyjne, jak wyglądało w nich życie erotyczne oraz jak z rzeczywistością byli więźniowie mierzyli się zaraz po wojnie - tego dowiecie się słuchając nagrania audycji.

***

Tytuł audycji: Zaklinacze czasu

Prowadzą: Anna Hardej i Jakub Jamrozek

Gość: Agnieszka Dauksza (autorka książki "Klub Auschwitz i inne kluby. Rwane opowieści przeżywców")

Data emisji: 11.03.2017

Godzina emisji: 14.15

jsz/kd