Polskie Radio
Section05

Słowianie

Skąd pochodzą Słowianie? Czy spór ostatecznie rozstrzygną badania genetyczne?

Koncepcji pochodzenia Słowian jest wiele. W Polsce dominują dwie. Pierwsza z nich (autochtoniczna) zakłada, że społeczność ta zamieszkiwała obszary między Odrą, Wisłą a Bugiem zdecydowanie przed okresem wędrówek ludów. Według zwolenników drugiej koncepcji (allochtonicznej), Słowianie przybyli na ten obszar we wczesnym średniowieczu znad Dniepru.
Zobacz więcej na temat:  Katarzyna Kobylecka genetyka

Kobieta w kulturze słowiańskiej. Jakie były nasze przodkinie?

Jaka była rola kobiet w dawnej kulturze słowiańskiej? Jakie miały obowiązki i jak spędzały wolny czas? - Mówimy tu o czymś z pogranicza faktów i domysłów. Niestety, cała trudność mówienia o wczesnym średniowieczu z historycznego punktu widzenia polega na tym, że źródeł jest niewiele - przyznaje pisarz Grzegorz Gajek. Z tego, co wiemy, kobiety były w stanie wyrwać się z przypisanych im ról społecznych. Stawały się chociażby wojowniczkami i sprawowały władzę.
Zobacz więcej na temat:  Czwórka Marta Zinkiewicz kultura ludowa Kobiety średniowiecze

Żywa lekcja historii na wyspie Wolin. Trwa Festiwal Słowian i Wikingów

Festiwal Słowian i Wikingów to cykliczna impreza plenerowa, odbywająca się od roku 1993. Aktualnie organizowana jest w pierwszy weekend sierpnia. Dla odwiedzających zaplanowano pokazy średniowiecznych rzemiosł, prezentacje uzbrojenia średniowiecznego wojownika czy degustację średniowiecznych przysmaków. 
Zobacz więcej na temat:  Wikingowie Wolin Sława Bieńczycka skansen Festiwal Słowian i Wikingów Lato z Radiem Lato z Radiem 2024

Chłopomania XXI wieku. Słowiańskość weszła na salony. Zetki to lubią

Rekordy popularności bije książka "Chłopki", na początku roku każdy śmiał się, oglądając serial "1670". Niedawno zachwycaliśmy się malowaną wersją "Chłopów", a teraz do kin chodzimy na "Kosa" czy "Sami swoi. Początek". Ludowe, słowiańskie trendy pojawiają się też na Tiktoku - czy to już chłopomania XXI wieku?
Zobacz więcej na temat:  Czwórka Marta Zinkiewicz wieś ludowość tradycja kultura ludowa taniec chłopi

W poszukiwaniu najstarszych wyrazów. "Niektóre mają pięć tysięcy lat"

Polszczyzna, jak każdy inny język, ma swoją historię. W dużej mierze składają się na nią dzieje wyrazów: ich narodziny, rozwój i odchodzenie. Zdarzają się jednak i wyrazy prastare, którymi posługujemy się na co dzień, nie wiedząc nawet, że brzmią w nich echa wielu tysiącleci.
Zobacz więcej na temat:  język polski poprawna polszczyzna słowotwórstwo Aleksander Bruckner gramatyka ewolucja HISTORIA

"Tradycje kulinarne Polski" - od Szczodrych Godów po Wigilię

- Chrześcijańska wigilia w pewien sposób jest nałożona na kanwę tego, co już wcześniej istniało - na kanwę kultury słowiańskiej - wyjaśnia badaczka kultury kulinarnej Magdalena Tomaszewska-Bolałek, autorka książki "Tradycje kulinarne Polski". - W tym czasie Słowianie świętowali Szczodre Gody - okres powrotu słońca, zwrot w stronę wiosny. 
Zobacz więcej na temat:  Czwórka kulinaria święta podróże Piotr Firan kuchnia polska Wigilia tradycja

Szczodre Gody - słowiańskie święto sprzed tradycji chrześcijańskiej

Noc z 21 na 22 grudnia jest najdłuższą w roku. W tradycji słowiańskiej w tym czasie celebrowano tak zwane Szczodre Gody. Dzień, w którym zaczyna przybywać dnia, był świętem nadziei i radości, symbolizującym zwycięstwo światła nad ciemnością. Wiele zwyczajów związanych z tym starosłowiańskim świętem ma swoje odniesienie we współczesnej tradycji obchodów Bożego Narodzenia.
Zobacz więcej na temat:  społeczeństwo święta Boże Narodzenie historia Polski Paweł Turski Katarzyna Cygler Trójka

"Cywilizacja Słowian". Jak tworzyła się największa europejska wspólnota językowa?

"Cywilizacja Słowian" to najnowsza książka Kamila Janickiego. Autor łamie utarte stereotypy. Opowiada o tym jak lud uważany za prymitywny, stał się największą europejską wspólnotą językową. Czy Słowianie znaleźli się na ziemiach polskich w czasie wielkich wędrówek ludów czy byli tu od tysiącleci? Z publikacji Janickiego płyną ciekawe wnioski. 
Zobacz więcej na temat:  Anna Stempniak Europa archeologia

Upiór, czyli człowiek o dwóch duszach. Wystawa "Dziady – Upiór" w Warszawie

- Mickiewicz, nazywany wieszczem, kojarzył się od razu z upiorem, ponieważ słowo "wieszcz", "wieszczy" jest synonimem upiora. A miesiąc po pogrzebie Mickiewicza na Wawelu - to jest sierpień, mamy żniwa - spada koszmarny deszcz, grad zabija ptaki na Plantach, wszystkie zbiory są pobite i chłopi zaczynają kombinować, dlaczego to się stało - mówił w Dwójce dr Łukasz Kozak, kurator wystawy "Dziady – Upiór", którą można oglądać w Bibliotece Narodowej w Warszawie.
Zobacz więcej na temat:  Adam Mickiewicz Paweł Siwek folklor kultura ludowa upiór Biblioteka Narodowa wystawa literatura romantyzm Wiedźmin wampir Dziady Maria Janion Dwójka