Słowianie w PolskieRadio.pl (3)

Belmondo, muzyka klasyczna i kultura Słowian - wydarzenia kulturalne na Śląsku

Jak w każdy poniedziałek ruszamy na Śląsk i sprawdzamy, w jakich kulturalnych wydarzeniach warto wziąć udział. Tym razem Maciek Kędziora opowiada m.in. o miniprzeglądzie filmów z Jean-Paulem Belmondo, spektaklu "Kreszany", oraz karnawałowym koncercie w Filharmonii Śląskiej.

Imiona w języku polskim. Skąd się wzięły?

Andrzejki, jędrzejówki, andrzejówki, to wieczór wróżb odprawianych w nocy z 29 na 30 listopada, w wigilię świętego Andrzeja, patrona Szkocji, Grecji i Rosji. W Szkocji 30 listopada - dzień świętego Andrzeja jest świętem narodowym. I choć imiona w języku polskim pojawiły się w X wieku, to Andrzeja wśród nich nie było.

Najdłuższy dzień, magiczna noc

– Kiedyś ta noc była pełna magicznych zwyczajów, pochodzących z czasów jeszcze przedchrześcijańskich. Miały one na celu zaklinanie miłości, płodności, szczęścia, dostatku, ale też oczyszczenie świata z istot demonicznych, które uważano za niebezpieczne. Stąd taką istotną rolę w obrzędach odgrywały ogień i woda, bo są to żywioły uznawane za oczyszczające – wyjaśniała Małgorzata Kunecka z Muzeum Etnograficznego w Warszawie. Zobacz więcej na temat: Trójka Piotr Łodej Witold Lazar lato zwyczaje STYL ŻYCIA Karolina Kamińska

Czy Wineta - Jómsborg - Wolin to ten sam gród?

Wedle średniowiecznych przekazów nad Bałtykiem, u ujścia Odry, istniała potężna Wineta - największe z miast ówczesnej Europy i wielki ośrodek handlowy. Jej lokalizacja pozostaje tajemnicą. Niektórzy uważają, że tego miasta szukać trzeba na wyspie Wolin. Konfrontacja źródeł pisanych z zabytkami odkrywanymi przez archeologów nasuwa intrygujące pytanie, czy Wineta - Jómsborg - Wolin to ten sam gród?

Czy Słowianie mieli pismo, którym zapisywali swój język?

Powszechnie uważa się, że to Cyryl opracował w IX w. głagolicę, którą zapisywano języki słowiańskie. A czy wcześniej Słowianie byli niepiśmienni? Od lat toczy się naukowy spór na ten temat. Kronikarz Thietmar pisał, że w słowiańskiej świątyni w Radogoszczy znajdowały się posągi bóstw z wyrytymi imionami. Niestety do tej pory nie odnaleziono żadnego napisu, który mógłby być przypisany wczesnym Słowianom.

Żydowskie rembetiko | Łemkowie | Robert Jaworski | Meril Wubslin

Dziś krócej, ale za to o czterech płytach. Czasem trzeba nadgonić miesięczny tryb recenzowania, bo ukazuje się coraz więcej albumów zarówno z muzyką nową jak i z archiwaliami. W tych ostatnich, a zwłaszcza nieanglojęzycznych nagraniach amerykańskich z pierwszej połowy XX wieku specjalizuje się wydawnictwo Canary, prowadzone przez Iana Nagoskiego.

Wezwanie do słuchania

Staram się nie słuchać kiepskich płyt i tym razem znów mi się udało! O albumie „Call to prayer” będę pisać w samych superlatywach. Zupełnie niezwykłe jest to, że arabski śpiew i barwa głosu Ghalili, barok francuski na violę da gamba oraz ragi i śpiew dhrupad stanowią dla siebie tak naturalne konteksty jak na tej płycie. Ten trójstyk kulturowy wybrzmiewa tu zupełnie organicznie.

Przywracanie pamięci - Bajgelman. Get to tango

Już rok temu miałam okazję zapowiadać w magazynie „Źródła” powstanie tej płyty, ale wówczas nie wszystkie utwory były gotowe, więc nie spodziewałam się albumu aż tak pięknego i ważnego. Niesłusznie oczywiście, bo każda płyta Jarosława Bestera była i jest wydarzeniem artystycznym. To już dziesiąta. Na niej muzyka poruszająca serce, pamięć i uszy!

Starosłowiańskie szeptuchy na dyskotece

„Demonologia” przypomina o ludowych obrzędach, łącząc folkowe śpiewy z elektroniką. Może dzięki niej rytuały odganiania złych mocy i nieszczęść czasu pandemii, inicjowane kiedyś nad jeziorem w świetle księżyca lub ciemnym lesie, teraz odprawimy wśród stroboskopów, pod wirującą kulą dyskotekową?

Słowiańskie Strzygi i Topielce – dlaczego lubimy się bać?

Na co dzień można najeść się strachu, bać się własnego cienia i mieć nogi z waty. Poza tym - choć strach ma wielkie oczy - diabeł nie jest aż tak straszny, jak go malują. Strach towarzyszy nam od wieków, a my czasami lubimy serwować go sobie sami. Dlatego wybieramy horrory, ale też, ostatnio bardzo modną, mitologię słowiańską, w której królują chochliki, strzygi i topielce.

Słowianie

August Bielowski. Twórca monumentalnej historii Polski

Belmondo, muzyka klasyczna i kultura Słowian - wydarzenia kulturalne na Śląsku

Imiona w języku polskim. Skąd się wzięły?

Wolin. "Lato z Radiem" w świecie Słowian i Wikingów

Najdłuższy dzień, magiczna noc

Ostatnia pieśń Esmy Redżepovej i The Best of Transglobal World Music Chart 2020

Czy Wineta - Jómsborg - Wolin to ten sam gród?

Witaj wiosno! Słowiańskie obrzędy wiosenne

Jak nasi przodkowie przywoływali wiosnę?

Na Podkarpaciu powstaje słowiański skansen