Polskie Radio
Section05

Słowianie

Szczodre Gody - słowiańskie święto sprzed tradycji chrześcijańskiej

Noc z 21 na 22 grudnia jest najdłuższą w roku. W tradycji słowiańskiej w tym czasie celebrowano tak zwane Szczodre Gody. Dzień, w którym zaczyna przybywać dnia, był świętem nadziei i radości, symbolizującym zwycięstwo światła nad ciemnością. Wiele zwyczajów związanych z tym starosłowiańskim świętem ma swoje odniesienie we współczesnej tradycji obchodów Bożego Narodzenia.
Zobacz więcej na temat:  społeczeństwo święta Boże Narodzenie historia Polski Paweł Turski Katarzyna Cygler Trójka

"Cywilizacja Słowian". Jak tworzyła się największa europejska wspólnota językowa?

"Cywilizacja Słowian" to najnowsza książka Kamila Janickiego. Autor łamie utarte stereotypy. Opowiada o tym jak lud uważany za prymitywny, stał się największą europejską wspólnotą językową. Czy Słowianie znaleźli się na ziemiach polskich w czasie wielkich wędrówek ludów czy byli tu od tysiącleci? Z publikacji Janickiego płyną ciekawe wnioski. 
Zobacz więcej na temat:  Anna Stempniak Europa archeologia

Upiór, czyli człowiek o dwóch duszach. Wystawa "Dziady – Upiór" w Warszawie

- Mickiewicz, nazywany wieszczem, kojarzył się od razu z upiorem, ponieważ słowo "wieszcz", "wieszczy" jest synonimem upiora. A miesiąc po pogrzebie Mickiewicza na Wawelu - to jest sierpień, mamy żniwa - spada koszmarny deszcz, grad zabija ptaki na Plantach, wszystkie zbiory są pobite i chłopi zaczynają kombinować, dlaczego to się stało - mówił w Dwójce dr Łukasz Kozak, kurator wystawy "Dziady – Upiór", którą można oglądać w Bibliotece Narodowej w Warszawie.
Zobacz więcej na temat:  Adam Mickiewicz Paweł Siwek folklor kultura ludowa upiór Biblioteka Narodowa wystawa literatura romantyzm Wiedźmin wampir Dziady Maria Janion Dwójka

Dziady: tradycyjny obrzęd starosłowiański. Co o nim wiemy, ile z niego pozostało?

Obecnie czas wokół Zaduszek i Święta Zmarłych kojarzy się także z zabawowym, pełnym przebierańców Halloween. Jednak coraz częściej przypominamy sobie również o prastarym zwyczaju obchodzenia dziadów. To do niego właśnie nawiązywał w swoim dramacie narodowym Adam Mickiewicz. Co wiemy o tym dawnym obrzędzie?
Zobacz więcej na temat:  społeczeństwo STYL ŻYCIA historia Polski literatura zwyczaje Dziady Michał Kowarski Radosław Nałęcz Trójka

Droga Żywiołaka

Założony przez Roberta Jaworskiego zespół Żywiołak zadebiutował na scenie w 2005 roku. W 2006 r. zdobył Grand Prix na festiwalu folkowym Polskiego Radia Nowa Tradycja. Od początku grupa dialoguje z dawnymi słowiańskimi legendami i muzyką tradycyjną naszego kręgu kulturowego. Jak Żywiołak brzmi teraz? Co zmieniło się przez siedemnaście lat jego trwania? Kim jest po tym czasie Robert Jaworski?
Zobacz więcej na temat:  folk folklor kultura ludowa muzyka ludowa muzyka tradycyjna Maria Baliszewska

Społeczeństwo państwa Piastów. Przełomowe badania polskich naukowców

Jakie plemiona w odległej przeszłości zamieszkiwały tereny współczesnej Polski? Na to pytanie odpowiada projekt "Dynastia i społeczeństwo państwa Piastów w świetle zintegrowanych badań historycznych, antropologicznych i genomicznych". Czy to jednak kończy ponad 200-letni spór, zrodzony w czasach kiedy Rzeczypospolita była pod zaborami: rosyjskim i pruskim, o to czy od zawsze byli tu Słowianie czy Słowianie dopiero tutaj przybyli, kiedy te ziemie opuścili Germanie?
Zobacz więcej na temat:  Dorota Truszczak historia Polski społeczeństwo odkrycia i ciekawostki archeologia badania

Skąd wzięli się Słowianie i jak formowało się państwo Piastów – znamy wyniki najnowszych badań!

Interdyscyplinarny zespół badaczy ogłosił wyniki prac, które mogą stać się "punktem zwrotnym w ponad 200‑letniej, gorącej dyskusji toczącej się wokół najbardziej zasadniczych kwestii związanych z pochodzeniem Słowian zachodnich, w tym społeczeństwa państwa Piastów". Skąd wzięli się Słowianie i jak formowało się państwo Piastów?
Zobacz więcej na temat:  Trójka historia Polski Michał Żołądkowski

Tomasz Kosiński: u korzeni idei panslawizmu była jedność

- W czasach zaborczych Słowianie nie mieli swoich państw, z wyjątkiem Rosji, która chciała zawłaszczyć ideę panslawizmu. Niestety to niedobrze dziś służy, jest takim piętnem w rozmowie o dawnej Słowiańszczyźnie i o Słowianach. Faktycznie idea ta była zdominowana przez Rosję, ale u swoich korzeni miała inne cele - mówił w "Wybieram Dwójkę" Tomasz Kosiński, znawca Słowiańszczyzny.
Zobacz więcej na temat:  Dwójka KULTURA Jakub Jamrozek

Jak zmieniał się polski las w średniowieczu? Badania UAM w Poznaniu

Rośliny pozostawiają po sobie ślady, które mogą przetrwać tysiące lat. A to dzięki pyłkowi, który jest przenoszony przez wiatr i trafia do okolicznych jezior czy torfowisk, gromadząc się w ich warstwach osadowych. Naukowcy z PAN i UAM zbadali pyłki "uwięzione" w warstwach osadu jezior i torfowisk, dzięki temu możemy więcej dowiedzieć się o historii Polski.
Zobacz więcej na temat:  STYL ŻYCIA Witold Lazar Trójka las przyroda drzewa rośliny średniowiecze Poznań społeczeństwo biologia rolnictwo