Kuchnia żydowska - z Tykocina, Nowego Jorku czy Izraela

Ostatnia aktualizacja: 12.09.2021 14:00
Kuchnia żydowska rządzi się prawami, których przestrzegają Żydzi z całego świata. Mimo to występuje ona w przeróżnych odsłonach. 
zdjęcie ilustracyjne
zdjęcie ilustracyjneFoto: BigNavik/Shutterstock
shutterstock Donald Bowers Photography Anthony Bourdain 1200.jpg
Anthony Bourdain. "Pokazał kuchnię od kuchni"

Tykocin był domem dla osiemnastu pokoleń Żydów. Ich historia została brutalnie ucięta w 1941 roku. Dzisiejsi mieszkańcy Tykocina pamiętają historię swego miasta, wspominają ją i pielęgnują - jednym ze sposobów na to jest żydowska kuchnia. Od 25 lat, tuż obok tykocińskiego muzeum, restauracje prowadzi Elżbieta Świętorzecka. - Do otwarcia tego miejsca namówiła mnie dawna dyrektor muzeum - zdradza rozmówczyni Beaty Kwiatkowskiej. - Przez 3 lata pracowałam za granicą w koszernych restauracjach, gdy wróciłam, gotowałam dla cadyków, rabinów - dodaje. 

Posłuchaj
14:44 czwórka sztuka jedzenia 12.09.2021.mp3 Kuchnia żydowska - w Tykocinie, Nowym Jorku i Tel Awiwie (Sztuka jedzenia/Czwórka)

 

Okazuje się, że i Agnieszka Osiecka była fanką tykocińskiej restauracji. Przesiadywała tam i na serwetkach notowała być może słowa, które znamy z jej poezji. W menu restauracji znajdziemy latkesy, cymes świąteczny - bardzo bogate danie przeważnie podawane w Szabas. - Agnieszka Osiecka zjadała wszystko, co przygotowała kuchnia, nigdy nie narzekała. Bardzo dobrze ją wspominamy, jako naszego przyjaciela - podkreśla rozmówczyni Czwórki. 

Zosia i Franciszek Bojańczyk jednym tchem wymieniają liczne dania kuchni żydowskiej. - Kuchnia Żydów aszkenazyjskich to kuchnia uboga, ale też dostosowana do potrzeb religijnych - wyjaśniają. - Gotowane są różne dania na różne święta. Latkesy (placki ziemniaczane) są związane z Chanuką - dodają. 

Posłuchaj także:

Ciekawą żydowską potrawą jest knysza. - Jej nazwę łączymy z Knyszynem, miejscowością na Podlasiu. Tam tradycja robienia knysz utrzymuje się do dziś. Panie z kół gospodyń wiejskich stają do konkursu ze swymi knyszami - opowiada Zosia Bojańczyk. - I choć w Polsce popularność knysz jest coraz mniejsza, to zupełnie inaczej wygląda sytuacja w Nowym Jorku. W filmie Woody'ego Allena "Co nas kręci, co nas podnieca" główny bohater zabiera swoją partnerkę na knyszę. Każe jej spróbować prawdziwie nowojorskiego dania, które tak naprawdę jest podlaskie - dodaje. 

warzywa owoce żywność 1200x660 free.jpg
Kuchnia dla klimatu. Jedz to, co dobre dla Ziemi

Kuchni nie brakuje też w serialu "Shtisel", który opowiada o ortodoksyjnych Żydach, którzy mieszkają w Nowym Jorku. 

- W serialu jest miejsce, w którym główny bohater spędza dużo czasu, taka stołówka, do której przychodzą znajomi, uczniowie - mówi Franek Bojańczyk. - Tu są serwowane tradycyjne dania kuchni aszkenazyjskiej, jedzą np. kugel, czyli zapiekankę ziemniaczaną, proste, tanie danie, ale bardzo sycące. 

Rozmówca Beaty Kwiatkowskiej przypomina też scenę z filmu "Kiedy Harry poznał Sally" i wizytę głównych bohaterów w Kat'z Deli - inny obraz nowojorskiej kuchni żydowskiej. 

Korzenia żydowskie ma aktorka Natalie Portman, która chętnie odwiedza Izrael, a w Tel Awiwie ma nawet swoją ulubioną restaurację. Mottem szefa tego lokalu jest potrzeba karmienia ludzi jak najlepszymi, najświeższymi daniami. Podkreśla on, że kuchnia jest rzeczą ponad podziałami i wszelkimi barierami. 


***

Tytuł audycji: Sztuka jedzenia

Prowadzi: Beata Kwiatkowska

Data emisji: 12.09.2021

Godzina emisji: 13.14

pj

Czytaj także

Na planie filmowym w kuchni... od kuchni

Ostatnia aktualizacja: 02.10.2016 17:41
Praca nad filmami i serialami kulinarnymi może być sporym wyzwaniem nie tylko dla aktorów, ale dla całej ekipy produkcyjnej. Co trzeba zrobić, aby kuchenne życie pokazywane na ekranie było wiarygodne?
rozwiń zwiń
Czytaj także

Szlakiem serialowych dań i kulinarnych tradycji

Ostatnia aktualizacja: 20.01.2020 12:02
- Termin "turystyka kulinarna" po raz pierwszy pojawił się w prasie branżowej w 1998 roku za sprawą Lucy M. Long - przypomina Beata Kwiatkowska. - Nie znaczy to jednak, że wcześniej nie mieliśmy do czynienia z tym zjawiskiem - podkreśla kulturoznawczyni Magdalena Tomaszewska- Bolałek. - Ludzie od dziesiątek lat podróżują kulinarnymi szlakami z seriali i filmów. 
rozwiń zwiń