Młodzieżowe Słowo Roku 2023. Zwyciężyło "rel", czyli "zgoda"

- Ostatnio w języku zajmuje nas prawda, być może dlatego, że wiele rzeczy jest sztucznych i nieautentycznych. Młodzieżowym Słowem Roku 2023 został "rel", czyli coś, z czym możemy się utożsamić - mówi Bartek Chaciński, dziennikarz i członek kapituły konkursu.   

Młodzieżowe Słowo Roku 2023, czyli „rel” oznacza „mam tak samo”. To określenie aprobaty i zgody. (zdj. ilustracyjne)

Foto: maxim ibragimov/Shutterstock

• "Rel" to Młodzieżowe Słowo Roku 2023. 
• Na podium znalazły się też "sigma" i "oporowo".
• Kapituła przyznała dodatkowo Nagrodę Jury dla słowa "oddaje".
• Plebiscyt na Młodzieżowe Słowo Roku organizuje Państwowe Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Laureaci poprzednich odsłon plebiscytu to: essa, śpiulkolot, alternatywka, dzban, XD, sztos. 

"Rel" - słowo zgody i aprobaty

Plebiscyt Młodzieżowe Słowo Roku organizowany jest przez Państwowe Wydawnictwo Naukowe PWN. Konkurs ma wyłonić najciekawsze słowa, określenia albo wyrażenia używane przez młodych ludzi. Zwycięzcą tegorocznej, ósmej odsłony zostało słowo "rel".

- Reluję do wyniku plebiscytu i cieszę się, że mogę to robić po polsku - śmieje się gość Czwórki. - Polszczyzna poradziła sobie z anglosaskim, importowanym terminem internetowym i nasz język po raz kolejny zdał tutaj egzamin.

"Rel" to skrót od "relatable". - To słowo oznacza zgodę - wyjaśnia członek Kapituły Plebiscytu. W najkrótszym rozumieniu to to samo co "prawda", coś, z czym możemy się utożsamić - wyjaśnia członek Kapituły Plebiscytu. Słowo "rel" często pojawia się w komunikacji internetowej, kiedy ktoś wysyła nam mema, a my utożsamiamy się z jego treścią.  

Nowa definicja męskości i "opór euforii"

Na podium Plebiscytu na Młodzieżowe Słowo Roku znalazły się także słowa "sigma" i "oporowo". - "Sigma male" to odwrotność "samca alfa", mężczyzny napakowanego, wysportowanego i z szeroką szczęką. "Sigma" jest niezależny, inspirujący, intrygujący i ma charyzmę - mówi Bartek Chaciński. Laureat ostatniego miejsca na podium w tym roku - słowo "oporowo" - oznacza "intensywnie", "mocno" i "dużo".

Posłuchaj

13:35 CZWÓRKA Pierwsze slysze - slowo roku 07.12.2023.mp3 Młodzieżowe Słowo Roku 2023. Jak wygląda podium tegorocznej odsłony? (Pierwsze słyszę/Czwórka)

"Oddaje", czyli "opłaca się"

Wśród słów nominowanych do tegorocznej odsłony Plebiscytu znalazły się także: 

• bambik - określenie pejoratywne lub ironiczne, czasem żartobliwe oznaczające żółtodzioba, nieudacznika, słabeusza, początkującego albo gorszego gracza
• baza - aprobata, uznanie dla czyjejś opinii, zwłaszcza odważnej, kontrowersyjnej
• delulu - w języku fanek i fanów K-popu osoba ogarnięta obsesją na punkcie swojego idola/idolki. To osoba żyjąca w świecie urojeń, a nawet oderwana od rzeczywistości
• drillowiec - osoba interesująca się drillem (agresywną, mocniejszą i mroczniejszą odmianą trapu). Szerzej: luz w zachowaniu i ubiorze, jednak raczej w pejoratywnym znaczeniu, wskazującym łączenie patologii, gangsta i drogich ubrań znanych marek
• rizz - wyraz pochodzi od ang. charisma. Oznacza zespół cech pozwalających na duży wpływ na płeć przeciwną; urok; umiejętność "podrywu" i szerzej - wrażenie wywierane na innych
• slay - ogólnie: świetnie, znakomicie. Określenie kogoś lub czegoś, co robi wrażenie, wzbudza podziw, imponuje
• zgerypała - ocena niedostateczna, lub szerzej: komentarz do złej decyzji, nieszczęśliwego zbiegu okoliczności. Pochodzi z cytatu: "Z gery pała, z maty kolejna" z serialu "Szkoła"

Kapituła przyznała dodatkowo Nagrodę Jury dla słowa "oddaje". - W prastarej polszczyźnie "oddawanie" oznaczało najczęściej "oddawanie komuś ciosów". W tym wypadku chodzi jednak o to, że coś się opłaci. Może to dotyczyć różnych czynności, które podejmujemy w życiu  - tłumaczy rozmówca Kamila Jasieńskiego.

Młodzieżowe Słowo Roku 2023 - ogłoszenie wyników! | PWN Wydawnictwo Naukowe

Jak tłumaczyła w Czwórce Profesor Anna Wileczek, przewodnicząca Jury Młodzieżowego Słowa Roku, słowa kandydujące do tytułu Młodzieżowego Słowa Roku powinny być używane i zaakceptowane przez młodzież, ale niekoniecznie muszą być nowe. Tak też stało się w przypadku tegorocznego zwycięzcy. W słowniku ludzi młodych "rel" funkcjonuje już od kilku lat. Ten termin stopniowo uwalniał się od kontekstów komunikacji elektronicznej, by stać się pełnoprawnym synonimem "potakiwania" także w rzeczywistości offline.

Zobacz także:

• Mistrz Mowy Polskiej Mateusz Adamczyk o polszczyźnie z recyklingu
• Język polski - zmienia się, ale jest w dobrej formie

Młodzieżowy slang ofiarą boomerów?

"Młodzieżowe Słowa Roku" szybko trafiają do powszechnego obiegu i, jak twierdzi Bartek Chaciński, są "zabijane" przez boomerów. - Wspaniale ujął to w jednym z wywiadów prof. Jerzy Bralczyk. Powiedział, że szanująca się młodzież słów, które wygrały w Plebiscycie, nie używa. I ja osobiście cieszę się, kiedy w propozycjach pojawiają się nowe słowa, takie, których nie znam. Bo "git" i "beka" istnieją od dawna. Słowo "git" nawet od pół wieku - podsumowuje gość Czwórki.  

***

Tytuł audycji: Pierwsze słyszę

Prowadzący: Kamil Jasieński

Gość: Bartek Chaciński (dziennikarz, członek Kapituły Plebiscytu na Młodzieżowe Słowo Roku)

Data emisji: 07.12.2023

Godzina emisji: 9.15

kul