- Dobry sen to ten wystarczającej długości, czyli dla dorosłych to jest 7 do 9 godzin snu na dobę, ale to też sen dobrej jakości - mówi Daria Łukowska, autorka książki "Jak spać, żeby się wyspać?". - Możemy spać długo, ale gdy sen nie będzie dobrej jakości, to wtedy rano nie będziemy czuć się wyspani - dodaje.
Zawsze po pobudce potrzebujemy trochę czasu, do godziny, na rozruszanie się. Zdarza się jednak tak, że po wstaniu jesteśmy w stanie jedynie zaparzyć kawę, a cały czas czujemy się jak zombie. Taka sytuacja oznacza, że nasz sen nie był dobrej jakości.
Sen za długi i za krótki
W swojej książce Daria Łukowska przywołuje postać Margaret Thatcher, premier Wielkiej Brytanii, która spała jedynie 4 godziny na dobę. Mówi się, że dzięki temu była najlepiej poinformowaną osobą na wyspach.
- W większości przypadków nie da się i nie można spać tak krótko - przestrzega gość Kamila Jasieńskiego. - Zdarzają się jednak tzw. short sleeperzy, czyli osoby, które mają najprawdopodobniej pewne mutacje genetyczne, dzięki którym wystarczy im jedynie 6 godzin snu, żeby się wyspać. Nie jest to do końca poznane zjawisko. Większość z nas potrzebuje 7-8 godzin snu - dodaje.
Długość i jakość snu wpływają na stan naszego organizmu. - Jeśli jesteśmy przetrenowani albo przeziębieni, to snu będziemy potrzebować więcej, bo nasz organizm potrzebuje go do regeneracji - podkreśla specjalistka.
Zbyt długi sen jednak wcale nas nie uzdrowi. Jeśli stale potrzebujemy więcej niż 9 godzin snu, to warto się przyjrzeć jego jakości, a także własnemu zdrowiu. - Często, gdy za dużo śpimy i nie możemy się wyspać, może to oznaczać problemy z tarczycą, ale może być to też skutek źle zbilansowanej diety - wyjaśnia gość Czwórki. - Zbyt długa ilość snu też może być dla nas niedobra. Prawdopodobnie jest to korelacja, tzn. my nie wiemy, czy to zbyt długa ilość snu powoduje, że mamy zaburzenia zdrowotne, czy to te zaburzenia zdrowotne sprawiają, że śpimy więcej - dodaje.
11:42 czwórka pierwsze słyszę 07.09.2022.mp3 Ile i jak powinniśmy spać, żeby się wyspać? (Pierwsze słyszę/Czwórka)
Młodzi ludzie często rezygnują ze snu na rzecz imprezy, rozgrywki w grę wideo czy nauki. Czwórkowy gość przestrzega przed takimi sytuacjami. - Zbyt krótki sen dotyka nasz organizm bezpośrednio w każdym obszarze - zwraca uwagę. - Dziś wiele osób boryka się z problemem insulinooporności, gospodarką cukrową. Jeśli zaburzamy sen, to nasza gospodarka nie pracuje prawidłowo, wtedy zwiększamy ryzyko wystąpienia tego zaburzenia. Z powodu braku snu dotykają nas problemy z koncentracją, z pamięcią. Nie powinniśmy też wtedy wsiadać za kółko. Brak snu zwiększa ryzyko wystąpienia chorób neurodegeneracyjnych, jak alzhaimer. Nasz mózg podczas snu oczyszcza się z toksyn metabolicznych zgromadzonych podczas dnia. Potrzebujemy spać, by nasz układ glimfatyczny działał prawidłowo - dodaje.
Ciekawostką jest, że zbyt krótki sen wpływa na to, co jemy. Gdy śpimy mało, dużo chętniej sięgamy po tłuszcze i cukry, popularne fastfoody. Dodatkowo zaburza nam odczuwanie sytości. Nie dość, że sięgamy po niezdrowe jedzenie, to jemy go dużo więcej.
Drzemka - plan awaryjny. Czym są "power nap" i "coffee nap"?
Każdy z nas ma inny plan dnia. Jedni wstają bladym świtem, inni mogą pospać dłużej. Rytm dnia reguluje też pory naszego snu. - Najlepszy czas, żeby szykować się do snu, to godziny 21-23. Gdy zapada zmrok, fajnie by było robić wszystko, by organizm wyciszać - podpowiada Daria Łukowska. - Gdy słońce zachodzi, wtedy dla naszego organizmu jest to sygnał, że czas spać. Zaczyna wydzielać się melatonina, która jest hormonem snu. Wtedy unikamy niebieskiego światła ekranów, ale też jasnego białego światła w pomieszczeniach. One wydłużają nasz czas zasypiania. Wieczorem najlepiej spędzać czas przy świetle barwy palącej się świecy - dodaje.
Zdarza się tak, że musimy wstać o świcie. W takie dni trudno uniknąć drzemki. Jak podpowiada gość Kamila Jasieńskiego, nie powinna ona trwać więcej niż 20-25 minut. - Warto na ten czas zaopatrzyć się opaskę na oczy i zatyczki do uszu, by odciąć się od światła i dźwięków dnia - odpowiada ekspertka. - Nie powinniśmy spać dłużej, by nie wpaść w głęboki sen. Drzemka, która trwa 1,5 godziny, nie zregeneruje nas, tylko ta krótka "power nap" przyniesie spodziewany efekt - podpowiada.
Ostatnio popularne są też drzemki kawowe, "coffee nap". Chętnie korzystają z nich lekarze, pielęgniarki, dziennikarze radiowi prowadzący poranne pasma. - Polega ona na tym, że pijemy kawę i idziemy spać - opisuje gość Czwórki. - Po około 15-20 minutach kawa zaczyna działać i jej działanie powinno nas wybudzić - dodaje.
***
Tytuł audycji: Pierwsze słyszę
Prowadzi: Kamil Jasieński
Gość: Daria Łukowska (autorka książki "Jak spać, żeby się wyspać")
Data emisji: 07.09.2022
Godzina emisji: 8.16
pj
