Logo Polskiego Radia
PolskieRadio24.pl
Julia Budzisz 25.05.2022

Badacze odsłonili staroegipskie kolorowe freski sprzed dwóch tysięcy lat

W znajdującej się w mieście Esna (południowy Egipt) świątyni Chnuma - jednego z najważniejszych bogów starożytnego Egiptu, uznawanego za stwórcę człowieka oraz patrona narodzin i płodności - odkryto liczne malowidła pochodzące sprzed ponad 2000 lat. Freski, do tej pory skrywające się pod warstwą sadzy i brudu, są bardzo dobrze zachowane, wyróżniają się niezwykłą szczegółowością i żywymi kolorami. 

Niezwykłe znalezisko

Archeologom udało się odsłonić czterdzieści sześć malowideł. Przedstawiają dwie staroegipskie boginie - Nechbet, patronkę Górnego Egiptu oraz Uadżyt, opiekunkę Dolnego Egiptu. Według wierzeń starożytnych bóstwa te (często nazywane "Dwoma Damami") były również protektorkami faraonów - zapewniały im potęgę oraz bezpieczeństwo, a po ich śmierci odstraszały ewentualnych intruzów, którzy chcieli zakłócić wieczny odpoczynek władców. 

Obie boginie zostały ukazane jako ptaki z rozpostartymi skrzydłami. Zgodnie ze staroegipską tradycją Nechbet ma głowę sępa i koronę Górnego Egiptu, Uadżyt natomiast ma głowę kobry, a na niej koronę Dolnego Egiptu. Freski wyróżnia nie tylko szczegółowość i precyzja wykonania, lecz także ich niezwykła kolorystyka. 

– Świątynie i starożytne wizerunki bogów były często malowane w jaskrawych kolorach, jednak z biegiem lat i w wyniku wpływu zewnętrznych barwy te zwykle stawały się wyblakłe lub całkowicie znikały – powiedział egiptolog profesor Christian Leitz, jeden z ekspertów badających freski.

Zdaniem archeologów malunki przetrwały w tak dobrym stanie, ponieważ przez stulecia były pokryte grubą warstwą sadzy i brudu. Naukowcom udało się już oczyścić większą część sklepienia budowli Chnuma oraz osiem z osiemnastu znajdujących się w niej kolumn. 

Perła egipskiej architektury świątynnej

Obiekt, który nazywamy świątynią Chnuma nie zachował się w całości do naszych czasów - przetrwał jedynie jego przedsionek. Ta mierząca 15 metrów wysokości, 37 metrów długości i 20 metrów szerokości budowla została wykonana z piaskowca. Powstała prawdopodobnie na początku I wieku n.e., nie później niż za czasów panowania rzymskiego cesarza Klaudiusza (41-54 rok n.e.). Warto bowiem wspomnieć, że po samobójczej śmierci Kleopatry VII w 30 roku p.n.e., Egipt stał się jedną z prowincji Imperium Rzymskiego.

Już w czasach Napoleona obiekt wzbudzał ogromne zainteresowanie w kręgach specjalistów, którzy uważali go za jeden z najlepszych przykładów starożytnej egipskiej architektury świątynnej. Jego dokładnym badaniem zajął się jednak dopiero w latach 50. XX wieku francuski egiptolog Serge Sauneron, który systematycznie dokumentował Świątynię Chnuma. 

Aktualne prace archeologiczne są prowadzone od 2018 roku. Zajmuje się nimi zespół naukowców z egipskiego Ministerstwa Turystyki i Starożytności oraz niemieckiego Instytutu Studiów Starożytnych Bliskiego Wschodu na Uniwersytecie w Tybindze.

Źródło: strona internetowa niemieckiego Uniwersytetu w Tybindze/jb