Rok 1939. Pokój czy wojna?

"Czy musimy umierać za Gdańsk?" Taki artykuł ukazał się w paryskim dzienniku "L'Oeuvre" 4 maja 1939 roku, z kolei następnego dnia szef polskiej dyplomacji dobitnie przedstawił stanowisko Polski w kwestii przyłączenia Gdańska do Rzeszy. 

Adolf Hitler w drodze do ratusza w dniu zajęcia Kłajpedy przez III Rzeszę 23 marca 1939 roku.

Foto: Narodowe Archiwum Cyfrowe

Zanim doszło do podpisania niemieckiego rozkazu zawierającego termin zakończenia przygotowań do wojny na 1 września 1939 roku i zapis o tzw.Fall Weiss (kryptonim agresji na Polskę) nasz Sztab Główny pracował nad planem „Zachód” - wojny obronnej z Niemcami. Ukończono plan „Wschód” - wojny obronnej z ZSRR.  Polskę odwiedził także włoski minister spraw zagranicznych Galeazzo Ciano badający możliwość złagodzenia napięcia w naszych relacjach z Niemcami. Za naszą południową granicą powstała niepodległa Słowacja, w której Niemcy rozlokowały wojsko wzdłuż granicy z Polską. Wcześniej  doszło do nieuznanej przez Polskę aneksji Czech przez Niemcy. Na terenie Czech, Moraw i zachodniej Słowacji powstał protektorat Wodza  Rzeszy. Ale  kiedy Niemcy wkroczyli do Kłajpedy Polska ogłosiła w marcu tajną mobilizację.   Zacieśniała się niemiecka pętla wokół Polski. To, że  nie pozostaniemy samotni w razie konfliktu z Niemcami miały potwierdzić gwarancje  wsparcia ze strony  Wielkiej Brytanii i Francji. Choć stolica apostolska  nalegała na ustępliwość wobec roszczeń niemieckich. Tymczasem Hitler wypowiedział polsko-niemiecką deklarację o niestosowaniu przemocy. W jego publicznych wystąpieniach nie było  jednocześnie ataków na ZSSR jak to miało miejsce w nieodległej przeszłości. Zbliżenie niemiecko-sowieckie zmaterializuje się  w antypolskim pakcie Ribbentrop-Mołotow o nieagresji pomiędzy ZSRR i III Rzeszą  podpisanym w Moskwie 23 sierpnia, a  nazywanym IV rozbiorem Polski. Hitler wyznaczył termin gotowości do akcji zbrojnej przeciwko Polsce  na 26- sty sierpnia.

Gościem audycji będzie prof. Andrzej Nowak.

*** 

Na "Historię żywą" w sobotę (18.05) o godz. 14.10 zaprasza Dorota Truszczak. 

ans