Polskie Radio Dzieciom

Dojrzewanie mózgu tłumaczy zachowanie nastolatków

Ostatnia aktualizacja: 21.05.2021 09:00
Mózg człowieka wciąż skrywa przed nami wiele tajemnic. Chociaż w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat nasza wiedza na temat jego pracy i funkcjonowania się pogłębiła, to jednak zdefiniowanie, co oznacza proces dojrzewania mózgu i kiedy on następuje, jest nadal problematyczne. Niektórzy mogą pokusić się o stwierdzenie, że dzieje się to przez całe życie człowieka. Co ma zatem wspólnego dojrzewanie mózgu z zachowaniem dzieci i nastolatków? I dlaczego świat odbierany zmysłami przez osobę dorosłą nie jest już tak niezwykły jak u pięciolatka?
zdjęcie ilustracyjne
zdjęcie ilustracyjneFoto: MANDY GODBEHEAR/Shutterstock

Podstawową cechą układu nerwowego jest neuroplastyczność, czyli zdolność zmiany jego struktur poprzez przetwarzanie informacji. Oznacza to, że wszystko, co zobaczymy czy usłyszymy, sprawi, iż nastąpi nieodwracalna reorganizacja dotychczasowego stanu układu nerwowego. Dlatego też można stwierdzić, że efektem neuroplastyczności jest niekończące się dojrzewanie mózgu. 

Posłuchaj
118:54 14.05. Strefa mózg.mp3 Co ma wspólnego dojrzewanie mózgu z zachowaniem dzieci i nastolatków?(Strefa rodzica/Polskie Radio Dzieciom)_14.05.2021.

Mózg dziecka pięcioletniego jest bardzo złożony i ma wiele połączeń, przez co świat odbierany jego zmysłami jest niezwykły. Pomimo że nie można jednoznacznie stwierdzić, dlaczego mózg u osoby dorosłej już taki nie jest, istnieje na ten temat wiele teorii. Jedna z nich mówi, że jest to wynik ilości energii, jaką musi ten organ zużyć do odpowiedniego funkcjonowania. W przypadku pięciolatków mózg używa około połowy całej energii, natomiast u osoby dojrzałej waha się ona między 20%-25%. Niemniej jednak możemy powiedzieć, że w trakcie dojrzewania mózgu zachodzi zanikanie pewnych połączeń oraz wzmacnianie i integrowanie tych, które pozostaną, a koniec tego procesu można przyjąć na wiek ok. 23-25 lat. 

pamięć_1200.jpg
Jak sprawić by nasz mózg pracował lepiej? Rozmowa z mistrzem pamięci

Okres między 10 a 20 rokiem życia jest bardzo interesujący, ponieważ to właśnie wtedy nastolatkowie wykazują zachowania, które mogą być problematyczne, a za które obwiniamy zmiany hormonalne. – Okazało się, że zmianami hormonalnymi można usprawiedliwić jakieś 10% wszystkich tych szaleństw i dziwnych zachowań, które kojarzymy z okresem nastoletnim. Natomiast pozostałe 90% problemu, zlokalizowane jest zdecydowanie wyżej, czyli właśnie w tym obszarze, jakim jest przestrzeń naszych czaszek i naszych mózgów – zaznaczył prof. Marek Kaczmarzyk. Oznacza to, że szczególną uwagę należy skupić na korze przedczołowej, która ma największy wpływ na nasze zachowanie.

W wieku 12-17 lat w mózgu następują zmiany, które przeistaczają model rzeczywistości. Skutkiem tego może być np. nagła zmiana zainteresowań dziecka, której nie potrafi ono wytłumaczyć. – Tego nie możemy pojąć, bo my z naszymi względnie stabilnymi mózgami zmieniamy zdanie tylko wtedy, kiedy dochodzi do nas nowy pakiet informacji, przetwarzamy je na nowo i wychodzi nam z tego nowa odpowiedź, czyli zmieniamy zdanie – wytłumaczył Marek Kaczmarzyk. Co więcej, kora przedczołowa odpowiada także za nasze kontakty społeczne, czyli np. odczytywanie emocji innych ludzi. W związku z tym, kiedy mózg dojrzewa, nastolatkowie mają trudności z interpretowaniem min innych osób oraz przekazów niewerbalnych. Co więcej, mogą oni sobie nawet nie zdawać sprawy z własnej mimiki twarzy. Prowadzi to czasem do konfliktów i sytuacji problematycznych. Dlatego też w okresie dojrzewania duży nacisk kładzie się na obserwowanie dzieci i młodzieży oraz prowadzenie z nimi odpowiedniej komunikacji. 

pamieć_1200.jpg
Jak pomóc mózgowi szybko się uczyć i na długo zapamiętać?

Czas dorastania u młodych ludzi to nie tylko zmiany w wyglądzie, ale przede wszystkim w zachowaniu, które są wynikiem procesów zachodzących w mózgu. Chociaż sposób życia i niektóre postępowania dzieci i młodzieży mogą być dla dorosłych niezrozumiałe, jak np. późne chodzenie spać, jest to efekt dojrzewania naszego podstawowego organu. 
Więcej w załączonej audycji.

---> SŁUCHAJ PRZEZ CAŁĄ DOBĘ POLSKIEGO RADIA DZIECIOM <---

Audycja: Strefa rodzica
Prowadził: Mikołaj Foks
Gość: prof. Marek Kaczmarzyk
Data emisji: 14.05.2021
Godzina emisji: 21.00.

Strefa rodzica w Polskim Radiu Dzieciom od poniedziałku do piątku od 21.00 do 23.00.

Polskie Radio Dzieciom to całodobowe radio dla dzieci i rodziców. Każdego tygodnia stacja emituje ponad 130 premierowych audycji w tym m.in. audycje edukacyjne, podróżnicze, kulturalne i rozrywkowe oraz bajki, słuchowiska i podcasty. W audycjach usłyszeć można znane i lubiane piosenki dla dzieci. Dziennikarze Polskiego Radia Dzieciom za pośrednictwem mediów społecznościowych angażują słuchaczy do aktywnego udziału w audycjach oraz zachęcają do wspólnej zabawy w licznych konkursach i zagadkach udostępnianych w formie kolorowych grafik.

Wszystkie audycje Polskiego Radia Dzieciom są źródłem wszechstronnej wiedzy, rozwijają w dzieciach wrażliwość na dźwięki i są bezpieczne – chronią najmłodszych przed niechcianymi bodźcami i informacjami, ponieważ stacja nie emituje żadnych reklam! 

Więcej aktywności stacji można znaleźć na profilu Polskiego Radia Dzieciom w mediach społecznościowych

Zobacz także
Czytaj także

Otyłość w czasach pandemii. Jak pomóc dziecku?

Ostatnia aktualizacja: 14.04.2021 07:00
Czas pandemii to okres zmian nie tylko w życiu prywatnym i zawodowym, lecz także w zakresie naszego sposobu żywienia. Okazuje się, że chodzimy po zakupy spożywcze rzadziej, ale kupujemy więcej jedzenia niż potrzebujemy.  Dodatkowo częściej zaopatrujemy się w różnego rodzaju słodkości. Jeśli dodamy do tego znany już wcześniej problem z niewystarczającą aktywnością fizyczną, zorientujemy się, dlaczego w okresie pandemii wzrasta problem z otyłością wśród dzieci i młodzieży. Temat ten został poruszony w "Strefie Rodzica" przez dr n. med. Michała Brzezińskiego.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Filmy bodźcem do trudnych rozmów

Ostatnia aktualizacja: 21.05.2021 18:00
Edukacja filmowa stanowi doskonałe narzędzie wspierające proces edukacji i wychowania dzieci. Słowa i dźwięki przekazywane w produkcjach audiowizualnych mogą być dla dorosłych inspiracją do poruszenia pewnych zagadnień z dziećmi i młodzieżą, którym z kolei film pomaga lepiej zrozumieć rzeczywistość.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Jak uwolnić się od smartfonów? Czy jest to obecnie możliwe?

Ostatnia aktualizacja: 21.05.2021 10:00
Niektórym zapewne trudno sobie wyobrazić funkcjonowanie bez smartfona. Świat online stanowi nieodłączny element XXI wieku i ułatwia funkcjonowanie w dzisiejszym społeczeństwie. Niewątpliwie cyfryzacja w wielu aspektach życia jest przydatna, niemniej jednak posiada ona także stronę niekorzystną, z którą staramy sobie poradzić i bronić przed nią najmłodszych. O tym, dlaczego jest to trudne opowiedział w "Strefie Rodzica" w Polskim Radiu Dzieciom prof. dr Jakub Andrzejczak, z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
rozwiń zwiń