Królowa odnaleziona

Podczas swojego panowania Hatszepsut zaprzestała podbojów i skupiła się na konsolidacji państwa.

 

Hatszepsut jest jedną z najciekawszych postaci w dziejach starożytnego Egiptu. Między innymi dlatego, że była pierwszą kobietą-faraonem, ale również z tego powodu, że jej następcy chcieli zatrzeć po  jej panowaniu wszelkie materialne ślady.

Była córką Tutmozisa (Totmesa) I z XVIII dynastii (tzw. okres Nowego Państwa) i królowej Ahmosis. Poślubiła swojego przyrodniego brata, Tutmozisa II, który objął władzę w państwie po śmierci ich wspólnego ojca. Przyczyny waśni dynastycznych, które wkrótce wybuchły, nie są do końca jasne. Naukowcy przypuszczają, że podczas trzynastoletniego panowania jej męża i brata Hatszepsut sprawowała rzeczywistą władzę w państwie. Wydaje się, że, wierząc w swoje boskie pochodzenie, władczyni już wówczas poczyniła kroki w celu uzyskania pełni władzy w państwie. Kiedy, po śmierci jej małżonka, korona przeszła w ręce jego małoletniego syna z drugorzędnej żony, Totmesa III, Hatszepsut objęła rządy w państwie jako regentka. Prawdopodobnie takie postępowanie nie było bez precedensu w dziejach starożytnego Egiptu. Władzę w państwie podczas małoletniości następcy trony sprawowała na przykład Sobekneferu, władczyni z końca XII dynastii. Hatszepsut nie miała jednak zamiaru zatrzymywać się na regencji - w drugim lub trzecim jej roku (niektóre źródła mówią o roku siódmym) koronowała się na faraona, przyjmując pełną tytulaturę królewską i każąc się przedstawiać jako Ozyrys. Zupełnie ubezwłasnowolniony Totmes III był odtąd tylko współwładcą!

Podczas 20 lat swojego panowania Hatszepsut zaprzestała podbojów i skupiła się na konsolidacji państwa. Zasłynęła dzięki swym dokonaniom budowlanym, nad którymi czuwali dostojnik dworu i architekt Ineni oraz Senmut (Senenmut). Zbudowała wiele obiektów architektonicznych, w tym sławną świątynię w Deir el-Bahari. Zorganizowała również wyprawę do tajemniczego kraju Punt.

Badacze przypuszczają, że Hatszepsut przygotowywała do przejęcia władzy po sobie jedną ze swoich dwóch córek, Neferure, kreując ją na księcia (!) krwi. Plany te zostały jednak przerwane przez śmierć dziewczynki. To właśnie wtedy w wielką niełaskę popadł wezyr Senmut, prawa ręka królowej i opiekun Neferure. Naukowcy nie są jednak pewni, czy nie było to spowodowane również spiskiem, który miał knuć razem z Totmesem III. Zniszczeniu uległy posągi Senmuta, zaczęto zacierać wszelkie ślady, świadczące o jego istnieniu.

Jak na ironię, wkrótce potem ten sam los spotkał samą władczynię. Po jej śmierci w 1482 (lub 1458) r. p.n.e., kiedy pełnia władzy wróciła do rąk Totmesa III, to właśnie on zaczął mścić się za długotrwały polityczny niebyt. Kazał usunąć wszelkie wizerunki swojej poprzedniczki, a lata swoich rządów liczył od momentu śmierci ojca, Totmesa II. Hatszepsut miała zostać zapomniana. Okazało się jednak, na szczęście dla badaczy, że wykonawcy rozkazu nie zdołali usunąć wszystkich śladów.

Królową pochowana najprawdopodobniej tam, gdzie sobie tego życzyła: w Dolinie Królów w grobowcu oznaczonym przez archeologów jako KV 20. Jak dotąd nie wiedzieliśmy jednak, gdzie znajduje się jej mumia. 26 czerwca Zahi Hawass, kierujący Najwyższą Radą Starożytności, która opiekuje się egipskimi zabytkami, ogłosił zidentyfikowanie ciała królowej. „Jesteśmy zupełnie pewni, że to mumia Hatszepsut – powiedział. – To największe odkrycie od czasów odkrycia grobowca Tutenchamona”. Więcej o odkryciu w „Strumieniu danych”.

Eugeniusz Wiśniewski