Czytaj także

Nikt nie widział Mona Lisy

Ostatnia aktualizacja: 21.08.2012 09:16

Odwiedzający Luwr zastanawiają się nad tajemniczym uśmiechem przedstawionej postaci, podziwiają laserunki. Jednak czy widzą prawdziwą damę namalowaną przez Leonarda da Vinci?

Fragment obrazu "Mona Lisa"Foto: C2RMF/Wikipedia

Posłuchaj

20'14 Mona Lisa - skradziona z Luwru

więcej

Dokładnie 111 lat temu obraz został skradziony z Luwru.

Więcej na temat kradzieży Mona Lisy z 1911 roku słuchaj w dźwięku audycji
Przepiękne, wielkie sale Luwru, a w jednej z nich za pancernymi szybami "Mona Lisa" Leonarda da Vinci. Obraz, który niezmiennie od lat skupia przy sobie tłumy zwiedzających. I to właśnie przez te tłumy oglądających tak trudno obejrzeć jest portret. Dostrzec rękę mistrza w niektórych miejscach płótna przeszkadzają również później nałożone laserunki.

Przypuszczeń i bzdur na temat przedstawionej kobiety jest wiele, i pewnie powstanie jeszcze więcej. Najbardziej prawdopodobna i przyjmowaną oficjalnie wersją historii obrazu jest ta, że Leonardo da Vinci dostał zamówienie od kupca florenckiego, Francesco Giocondona, na namalowanie portretu jego żony.

Jak na najbardziej znany obraz na świecie, losy portretu nie są bardzo burzliwe.

Choć ma na swoim koncie jedną kradzież, a został ukradziony na początku XX wieku przez "złodzieja patriotę".

Legenda portretu była budowana przez wieki. Niemałą chwałę przyniósł mu opis Giorgio Vasariego.

(na podst. audycji Jest taki obraz, 7.2.2010, Program Drugi)

Czytaj więcej o Mona Lisie >>>

Zobacz więcej na temat: Leonardo da Vinci malarstwo

Czytaj także

Panny do interpretacji

Ostatnia aktualizacja: 23.02.2010 10:48

"Panny dworskie" Diego Velázqueza to obraz uznany przez historyków sztuki za jedno z najważniejszych dzieł w całej historii sztuki. Został namalowany w 1656 roku, obecnie przechowywany i eksponowany jest w madryckim Muzeum Prado.

Kto i kiedy namalował obraz nie budzi dziś wątpliwości. Wiadomo, że autorem jest wspomniany Diego Velázquez, a Panny dworskie namalował na 4 lata przed swoją śmiercią.

Problemem jest natomiast samo przedstawienie. Już w XVIII wieku wszystkie postaci na uwiecznione na płótnie zostały nazwane i zidentyfikowane, jednak i to nie dało odpowiedzi na pytanie: co przedstawia ten obraz.

Głównym tematem przedstawienia jest portret infantki Małgorzaty Teresy w otoczeniu dworzan. Grażyna Bastek, gość Michała Montowskiego, w audycji "Jest taki obraz". Próbuje odpowiedzieć na pytanie o temat przedstawienia.
Zaznacza, że był to obraz prywatny, wisiał w salach prywatnych króla Filipa IV.

Na płótnie "Las Meninas" Velázquez namalował również obrazy, które wisiały w galerii Cuarto del Principe Starego Alkazaru w Madrycie, miejscu w którym rozgrywa się przedstawienie.

Obraz jest malowany bardzo swobodnie - widać to gdy przyjrzymy się temu płótnu z bliska. Pociągnięcia pędzla oddają ruch dłoni, włosów uwiecznionych postaci. Jest też na nim pewien element domalowany.

Problemy w interpretacji obrazu pojawiły się już w kilka lat po jego powstaniu. Sam tytuł "Las Meninas" został nadany dopiero w 1849 roku.

(pm na podst. Jest taki obraz, Program Drugi Polskiego Radia, 21.02.2010)

Zobacz więcej na temat: malarstwo SZTUKA prada POLSKA Grażyna Bastek Madryt

Czytaj także

W gościnie u Arnolfinich

Ostatnia aktualizacja: 25.01.2010 12:53

W 1434 roku Jan van Eyck namalował obraz zatytułowany "Małżeństwo Arnolfinich". Kto jest na tym obrazie i co dokładnie przedstawia dziś nie wiadomo.

Niezaprzeczane jest dziś autorstwo obrazu, które potwierdza inskrypcja nad namalowanym lustrem: Johannes de eyck fuit hic / 1434 (Jan van Eyck był tutaj / 1434).

W latach 30. XX wieku niemiecki historyk sztuki Erwin Panofsky dokonał ikonograficznej interpretacji obrazu. Z biegiem lat ta interpretacja otrzymała miano klasycznej i publikowana była w licznych podręcznikach i opracowaniach mówiących o malarstwie Jana van Eyck'a.

W ostatnich latach pojawiło się kilka wątpliwości dotyczących namalowanego przez van Eyck'a przedstawienia. Kustosz National Gallery w Londynie, bo tam przechowywane jest dzieło, zadał podstawowe pytania dotyczące zobrazowanej sytuacji. Zapytał o przedstawione postaci.

Jak zauważa gość Michała Montowskiego, pani dr Grażyna Bastek obraz van Eyck'a jest obrazem iluzjonistycznym. Wybitnie świadczy o tym namalowane wypukłe lustro oraz liczne przekazy pisane o skrzydle obrazu (niestety zaginionym).

Ciekawym zjawiskiem, dotyczącym obrazów olejnych, nie tylko tych namalowanych przez van Eyck'a, są zachowane odciski palców artystów. W obrazie "Małżeństwo Arnolfinich" palce artysty odciśnięte sa przede wszystkim w fakturze szat .

(na podst. audycji Jest taki obraz)

Zobacz więcej na temat: malarstwo SZTUKA van Grażyna Bastek Londyn

Czytaj także

Brudna dziewczyna

Ostatnia aktualizacja: 17.05.2010 11:12

"Olimpia" Maneta to obraz, który wywołał jeden z największych skandali wieku XIX. Akt, który dzisiaj może wydawać się zupełnie niewinny, zbulwersował francuską opinię publiczną i krytykę artystyczną. Dlaczego? Kogo przedstawia? Czy efekt zgodny był z intencjami artysty? Na te i podobne pytania w kolejnej audycji Michała Montowskiego "Jest taki obraz" odpowiadała Grażyna Bastek.

"Olimpia" to dość prowokacyjny pseudonim paryskiej kurtyzany, która rzeczywiście nazywała się Victorine Meurent. Wcześniej pojawiła się na innym obrazie Maneta - "Śniadanie na trawie". Na płótnie z 1863 roku pokazana została jako naga kobieta, siedząca na trawie obok dwóch kompletnie ubranych mężczyzn. Na obrazie "Olimpia" przedstawiona jest również nago, ma na sobie jedynie zsuwające się z nóg pantofle i biżuterię.

- Pokazanie kobiety, która nie jest nawet piękna, ale prowokuje, wywołało poruszenie wśród mieszkańców Paryża - mówi Grażyna Bastek. - Publiczność oceniła przedstawioną kobietę jako brzydką, brudną, chorą, nieładną. Manet nie spodziewał się takiej reakcji, nie chciał skandalu, ale go wywołał - dodaje Grażyna Bastek.

Od dawna malarze za modelki obierali sobie różne kobiety, także kurtyzany. Manet nie ukrywa tego, kim rzeczywiście jest Olimpia.

Manet pokazuje Olimpię niezwykle naturalistycznie. Jej ciało jest sine, a ona sama prowokacyjnie patrzy na widza. Jest pewna swojej seksualności.

Obrazem tym Manet nawiązuje do "Wenus z Urbino" Tycjana. Manet zmienił w swoim obrazie kilka istotnych symboli. U Maneta zamiast róż, pojawiają się orchidee. U stóp Olimpii pojawia się kot, u stóp nagiej Wenus Tycjana leży pies.

Obraz ma wymiary 130,5 × 190 cm i znajduje się w Musée d'Orsay w Paryżu.

- Dziś nie patrzymy już na Olimpię jako wyzywającą kobietę - mówi Grażyna Bastek. Może nas obruszać kolejne wcielenie tego tematu, które objawia się np. w zdjęciach i filmach Katarzyny Kozyry. Artystka pokazuje coś, na co nie lubimy patrzeć - zniszczone, sine, poranione kroplówkami ciała - dodaje Grażyna Bastek.

(na podst. audycji "Jest taki obraz", dn. 16.05.2010)

Zobacz więcej na temat: malarstwo SZTUKA Grażyna Bastek Paryż orsay śniadanie modelki

Czytaj także

Marsjasz walczy z Apollem

Ostatnia aktualizacja: 07.08.2011 13:10

Kiedy ktoś wchodzi w konkurencję z bogami, to zawsze źle się to kończy. Doskonale potwierdza to obraz Tycjana "Apollo i Marsjasz".

Posłuchaj

14'57 Marsjasz walczy z Apollem

więcej

Kiedy ktoś wchodzi w konkurencję z bogami, to zawsze źle się to kończy. Doskonale potwierdza to obraz Tycjana "Apollo i Marsjasz".

O płótnie Tycjana w audycji "Jest taki obraz" Michał Montowski rozmawiał z Grażyną Bastek.

"Apollo i Marsjasz" Tycjan (źr. Wikipedia)

Pewnego dnia Marsjasz znalazł w lesie instrument wynaleziony przez Atenę, na którym ona nie chciała grać. Dźwięk piszczałki spodobał się satyrowi do tego stopnia, że postanowił się z instrumentem zmierzyć. Swoją grą wzniósł się na wyżyny. Za świetnego muzyka uchodził także Apollo. Kiedy poczuł zagrożenie ze strony konkurenta, wyzwał go na pojedynek. Zwycięzca miał zrobić z pokonanym to, co tylko zechce. Pojedynek wygrał Apollo. W nagrodę powiesił Marsjasza na sośnie i obdarł ze skóry. Jedna z legend głosi, że z krwi Marsjasza powstała jedna z rzek płynących przez las.

Między rokiem 1575 a 1576 Tycjana namalował obraz "Apollo i Marsjasz" upamiętniający to wydarzenie. Znajdujący się w centrum płótna mężczyzna, powieszony głową do dołu, to Marsjasz. Jego cierpienie pokazane jest tak, jakby był chrześcijańskim męczennikiem.

Różnie interpretuje się postacie, które otaczają Marsjasza. Jedni uważają, że klęczący na pierwszym planie młodzieniec o jasnych włosach to Apollo. Według innych Apollo to młodzieniec o ciemnych włosach, w różowej szacie, grający na lira da braccio.

Zamyślony starzec usytuowany w prawej części obrazu to prawdopodobnie król Midas, zmartwiony sądem, którego dokonał.

Obraz sprawia wrażenie monochromatycznego. Bogactwo kolorów ujawnia się, gdy przyglądamy się mu z bliska.

Obecnie obraz znajduje się w muzeum w Kromieryżu (Czechy).

Zobacz więcej na temat: Ateny Czechy Grażyna Bastek malarstwo

Tajemnica "Burzy"

Najważniejsze interpretacje obrazu, w kolejnej audycji Michała Montowskiego "Jest taki obraz", przedstawiła dr Grażyna Bastek.