Radiowe Centrum Kultury Ludowej

Upadki Jezusa pod krzyżem w wyobraźni ludowej

Ostatnia aktualizacja: 18.03.2024 09:00
W naszych spotkaniach ze sztuką ludową na czas Wielkiego Postu etnograf i historyk sztuki Łukasz Ciemiński opowiada o bardzo znanym i poruszającym motywie Chrystusa Kalwaryjskiego, czyli Upadającego.
Audio
hrystus upadający pod krzyżem - Kalwaryjski, rzeźba drewniana polichromowana, Józef Mazur, Zawoja, 2010, ze zbiorów Łukasza Ciemińskiego
hrystus upadający pod krzyżem - Kalwaryjski, rzeźba drewniana polichromowana, Józef Mazur, Zawoja, 2010, ze zbiorów Łukasza CiemińskiegoFoto: ŁC

Kalwaria Zebrzydowska jest znanym miejscem pielgrzymek do położonego na Szlaku Papieskim, sanktuarium Ojców Bernardynów. Znajdziemy tu kościółki, kapliczki i figury. Najcenniejszym zabytkiem sakralnym w Kalwarii jest wizerunek Matki Bożej Kalwaryjskiej w Kaplicy Zebrzydowskich. Tutaj też są odbywają imponujące inscenizacje Golgoty w okresie Wielkiego Tygodnia oraz niezwykle barwne misteria pasyjne w sierpniowy odpust Zaśnięcia i Wniebowzięcia NMP. Tam tez można oglądać wizerunek Chrystusa u Słupa, Chrystusa Kalwaryjskiego.

Jego wizerunek stał się popularny rzeźbie ludowej i neoludowej w Małopolsce . -  Spotykamy realizacje bez śladów biczowania, Chrystus obejmuje drewniany słup lub kolumnę, otoczny jest drewnianym płotkiem, który ma przypominac kuta kratę, którą otoczony jest kalwaryjski oryginał - mówił Łukasz Ciemiński.


Chrystus u Słupa, drewno lipowe polichromowane, Anna Padoł, Paszyn, 1990 r., ze zbiorów Łukasza Ciemińskiego Chrystus u Słupa, drewno lipowe polichromowane, Anna Padoł, Paszyn, 1990 r., ze zbiorów Łukasza Ciemińskiego

Drugi motyw ikoniczny dla rzeźby ludowej w Małopolsce  jest motyw zwany Cudownym obrazem Pana Jezusa w Trzecim Upadku.


Chrystus upadający pod krzyżem - Kalwaryjski, rzeźba w piaskowcu polichromowana, Zawoja, przed 1924 r., domena publiczna Chrystus upadający pod krzyżem - Kalwaryjski, rzeźba w piaskowcu polichromowana, Zawoja, przed 1924 r., domena publiczna
Pamiątka z Kalwarii Zebrzydowskiej - Chrystus u słupa, Chrystus Ecce Homo i Chrystus z kaplicy III Upadku, rotograwiura, lata 30. XX w Pamiątka z Kalwarii Zebrzydowskiej - Chrystus u słupa, Chrystus Ecce Homo i Chrystus z kaplicy III Upadku, rotograwiura, lata 30. XX w
Chrystus upadający pod krzyżem - Kalwaryjski, rzeźba drewniana polichromowana, Krzeszów - parafia NMP Nieustającej Pomocy, 1 poł. XX w., fot. Sakralne Dziedzictwo Małopolski Chrystus upadający pod krzyżem - Kalwaryjski, rzeźba drewniana polichromowana, Krzeszów - parafia NMP Nieustającej Pomocy, 1 poł. XX w., fot. Sakralne Dziedzictwo Małopolski

***

Tytuł audycji: Pasja według Łukasza

Opowiadał: Łukasz Ciemiński (etnograf, historyk sztuki)

Data emisji: 16.03.2024

Godzina emisji: 8.50