Co ty wiesz o stanie wojennym?

Prawidłową pełną datę wprowadzenia stanu wojennego zna połowa Polaków, ale w grupie najmłodszych tylko co czwarty.

Centrum Badania Opinii Publicznej przeprowadziło sondaż z okazji 30. rocznicy tamtych wydarzeń.Prawidłową pełną datę wprowadzenia stanu wojennego zna połowa Polaków, ale w grupie najmłodszych (18-34 lata) tylko co czwarty (27%).

Dla 38% respondentów, stan wojenny najczęściej kojarzy się z różnymi formami ograniczania wolności i z represjami. Najwięcej osób wymieniło godzinę milicyjną (13%), ograniczenie funkcjonowania demokracji i swobód obywatelskich (8%) oraz represje i ofiary śmiertelne (7%). Respondenci mogli udzielać więcej niż jednej odpowiedzi. Tym, którzy byli wówczas bardzo młodzi, utkwiły w pamięci wojsko na ulicach, czołgi i patrole.

Co siódmy badany mówił o emocjach, a przede wszystkim o strachu (12%). Co piąty badany odniósł się do militaryzacji kraju. Rzadziej badani wspominali puste półki w sklepach i kartki na artykuły żywnościowe (po 5%) oraz kolejki i biedę (po 2%).

Oceny wprowadzenia stanu wojennego zależą nie tylko od wieku, ale też od wykształcenia badanych i ich poglądów politycznych. Większość respondentów z dyplomem uczelni wyższej krytycznie ocenia tamtą decyzję, a co trzeci chciałby zobaczyć przed sądem osoby odpowiedzialne za jej wprowadzenie w życie.

Niemal połowa odpowiadających o poglądach prawicowych uważa, że wprowadzenie stanu wojennego było niesłuszną decyzją i co czwarty jest zdania, że osoby odpowiedzialne za to powinny stanąć przed sądem. Natomiast większość badanych identyfikujących się z poglądami lewicowymi twierdzi, że była to słuszna decyzja i nie widzi powodu, dla którego ówcześni decydenci powinni być sądzeni.

CBOS informuje, że dość często stan wojenny kojarzył się z konkretnymi postaciami, miejscami i zdarzeniami (10%). Najczęściej przywoływana była osoba Wojciecha Jaruzelskiego. Niemal równie często respondenci mówili o postaciach i miejscach związanych z Solidarnością oraz o jej delegalizacji.

Innymi przewijającymi się obrazami były: przemówienie generała Jaruzelskiego, ogłaszającego w telewizji wprowadzenie stanu wojennego, zima, brak audycji radiowych i telewizyjnych oraz często przywoływany brak Teleranka, ferie w szkołach, opowieści rodziców i innych osób, dotyczące tego zdarzenia (po 2% wskazań). Jak czytamy, co szósty badany (17%) nie miał żadnych wspomnień ani wyobrażeń dotyczących ogłoszonego 13 grudnia 1981 roku stanu wojennego. Pięciu na stu respondentów w przedziale wiekowym 18 - 34 lata przyznało, że ich wyobrażenia zbudowane są na opowieściach rodziców i innych osób, które go przeżyły.