Historia

Volkswagen Garbus. Pomysł narodził się w głowie Hitlera

Ostatnia aktualizacja: 12.01.2023 05:45
W styczniu 1934 roku Ferdynand Porsche zaprezentował rządowi niemieckiemu projekt garbusa, inaugurując historię marki Volkswagen.
Niemiecki samochód dla ludu - fragm. propagandowego plakatu III Rzeszy
Niemiecki samochód dla ludu - fragm. propagandowego plakatu III RzeszyFoto: Wikipedia/domena publiczna/źr. Bundesarchiv

Samochód dla mas

Powstanie garbusa było realizacją planu motoryzacji Niemiec, przedstawionego przez Adolfa Hitlera w niespełna dwa tygodnie po przejęciu władzy. Na wystawie samochodowej w lutym 1933 roku wódz III Rzeszy wezwał konstruktorów do zbudowania samochodu rodzinnego, rozwijającego prędkość 100km/h i dostępnego dla przeciętnego obywatela kraju.

Czytaj także:

Adolf Hitler obejmuje władzę w Rzeszy

Zadanie stworzenia prototypu otrzymał Austriak Ferdynand Porsche. Budową fabryki zajął się Niemiecki Front Pracy - nazistowska organizacja zrzeszająca pracowników i pracodawców. Fundusze pochodziły głównie z majątku odebranego przez władze  hitlerowskie związkom zawodowym.

Dr
Ferdynand Porsche Fot. Wikipedia/domena publiczna/źr. Bundesarchiv

- Samochód miał kosztować 995 marek i być sprzedawany w ten sposób, że każdy robotnik w fabryce i każdy obywatel, który chciał się przyczynić do motoryzacji Niemiec, płacił tygodniową składkę w wysokości 5 marek na specjalną książeczkę oszczędnościową. Za to, po wpłaceniu 995 marek, miał otrzymać własny samochód – mówił w audycji "Samochody popularne w latach międzywojennych" z 1992 roku inż. Witold Rychter.

Przerwana kariera i triumfalny powrót

Wybuch II wojny światowej zatrzymał produkcję, a fabryki przestawiono na przemysł zbrojeniowy.

- Nikt tego własnego samochodu nie otrzymał. Wszystkie pieniądze poszły na zbudowanie wielkiej fabryki Volkswagena w Fallersleben, potem w Wolfsburgu, a następnie na budowę samochodów dla wojska – podkreślił inż. Witold Rychter.


Posłuchaj
09:48 Samochody popularne w latach międzywojennych.mp3 Samochody popularne w latach międzywojennych - opowiada inż. Witold Rychter. (PR, 1992)

 

W trakcie wojny w Wolfsburgu większą część załogi fabryki stanowili robotnicy przymusowi, w tym jeńcy wojenni i więźniowie obozów koncentracyjnych, dla których stworzono specjalny podobóz.

Po klęsce Hitlera w 1945 roku fabryka znalazła się na terenie brytyjskiej strefy okupacyjnej. Już rok później z fabryki wyjechał pierwszy garbus.

Wystawa IPN "Gospodarka III Rzeszy"

W Warszawie przed Domem Polonii otwarta została 12 stycznia br. wystawa plenerowa Instytutu Pamięci Narodowej "Gospodarka III Rzeszy". Wystawa prezentuje źródła dzisiejszej niemieckiej potęgi gospodarczej, której najpotężniejsze firmy najmocniej rozwinęły się w czasie II wojny światowej, i bezwzględnej polityki wyzysku podbitych i zniewolonych narodów.  

Ekspozycję można oglądać do 1 lutego 2023 roku.

Dowiedz się więcej:

Wystawa "Gospodarka III Rzeszy". Niemiecki cud przemysłowy zbudowany niewolniczą pracą

mjm/im/IPN

Czytaj także

Raport Jana Karskiego o Holokauście miał wstrząsnąć politykami

Ostatnia aktualizacja: 10.12.2023 06:00
10 grudnia 1942 roku Edward Raczyński przedstawił aliantom szczegółowy raport o Holokauście, sporządzony na podstawie dokumentów przywiezionych do Londynu przez Jana Karskiego.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Lebensborn. To tu III Rzesza chciała stworzyć z dzieci rasę panów

Ostatnia aktualizacja: 12.12.2023 05:50
88 lat temu, 12 grudnia 1935, Heinrich Himmler, osoba numer dwa w nazistowskich Niemczech, powołał do życia organizację, której nazwę należy tłumaczyć jako "Źródło życia". Jej zadaniem było stworzenie warunków do przyjścia na świat "wartościowych rasowo" Niemców. W czasie wojny stała się miejscem, gdzie zrabowane przez okupantów dzieci przechodziły pranie mózgów.
rozwiń zwiń
Czytaj także

"Nazistowscy miliarderzy": za bogactwem wielu niemieckich firm kryje się często ciemna historia rodzinna

Ostatnia aktualizacja: 12.01.2023 05:40
Fortuny wielu niemieckich przemysłowców powstały na plecach robotników przymusowych i Żydów podczas II wojny światowej, napisał w opublikowanej w ubiegłym roku książce "Nazistowscy miliarderzy. Czarna historia najbogatszych niemieckich dynastii" holenderski dziennikarz David de Jong. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

90 lat temu Adolf Hitler sięgnął po pełnię władzy. Dyktatura "demona zła"

Ostatnia aktualizacja: 02.08.2024 05:45
- To zdumiewające, bo on wyszedł z samego dołu. W kraju, w którym istniały pewne tradycje hierarchii społecznej i sztywne normy, trudny było się przebić, jeśli ktoś nie pochodził z określonego środowiska czy klasy społecznej. A Hitler to zrobił – mówił w radiowej audycji o karierze politycznej wodza III Rzeszy historyk prof. Franciszek Ryszka.
rozwiń zwiń