Historia

Korpus Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Wojsko polskie stworzone do walki z Polakami

Ostatnia aktualizacja: 24.05.2023 05:40
24 maja 1945 roku powołany do życia został Korpus Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Jego zadaniem było zwalczanie podziemia antykomunistycznego.
Żołnierze Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego podczas defilady. Druga rocznica powstania tej formacji, 24.05.1947 rok.
Żołnierze Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego podczas defilady. Druga rocznica powstania tej formacji, 24.05.1947 rok.Foto: Narodowe Archiwum Cyfrowe

Posłuchaj
55:16 Żołnierze wyklęci___v2014002204_tr_0-0_247f1da5[00].mp3 Prof. Piotr Niwiński i dr Tomasz Łabuszewski opowiadają o "Żołnierzach Wyklętych". Audycja "Klub ludzi ciekawych wszystkiego" Hanny Marii Gizy (PR, 01.03.2014)

 

Polskie NKWD

Gdy w 1944 roku walczące z Niemcami wojska sowieckie wkroczyły na terytorium II Rzeczpospolitej, Stalin powołał marionetkowy Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego. Organ ten złożony z podległych Moskwie polskich komunistów miał tworzyć struktury administracyjne w nowej, powojennej Polsce. Niecieszące się powszechnym poparciem władze musiały utrwalić swoje rządy stosując terror. Już jesienią tego roku utworzono pierwsze oddziały wojska wewnętrznego, które podlegały PKWN. Tworzyć je miała wyselekcjonowana kadra, służąca dotychczas w Polskim Samodzielnym Batalionie Specjalnym, który wchodził w skład podległego Sowietom Wojska Polskiego. Wkrótce wojska wewnętrzne zostały rozbudowane o 4 Dywizję Piechoty Wojska Polskiego.

24 maja 1945 roku jednostka przyjęła nazwę Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego, a jej dowódcą został generał armii sowieckiej Bolesław Kieniewicz, dotychczasowy dowódca 4 Dywizji Piechoty. Jej zadaniem była walka z polskim podziemiem niepodległościowym.

KBW tworzony był na wzór sowieckiego NKWD i podlegał Ministerstwu Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Miał być jednostką elitarną, złożoną z osób o odpowiednich poglądach i całkowicie oddanych nowej władzy. Przez lata, wspierana przez NKWD, Wojsko Polskie, Urząd Bezpieczeństwa czy Milicję, prowadził walkę zbrojną przeciw polskim partyzantom, którzy nie pogodzili się z powojenną rzeczywistością. 

Koniec wojny, ciąg dalszy walki

Narzucony przez Stalina, i przyniesiony na bagnetach Armii Czerwonej, system komunistyczny wprowadzany był w zmęczonej wojną Polsce terrorem. Jednym z elementów umacniania nowej władzy było zwalczanie podziemia niepodległościowego, które nie akceptowało nowych rządów i pragnęło pełnej niepodległości Polski. Dla Stalina i oddanych mu polskich komunistów były to jednostki niebezpieczne, których opór utrudniał tworzenie nowych struktur państwowych. Ich niezłomnej walki o wolną Polskę nie przerwało ani zakończenie II wojny światowej, ani rozwiązanie Armii Krajowej rozkazem komendanta Leopolda Okulickiego wydanym w styczniu 1945 roku.

- "Dalszą swą pracę i działalność prowadźcie w duchu odzyskania pełnej niepodległości państwa i ochrony ludności polskiej przed zagładą". To był ten rozkaz. Żołnierze mieli w dalszym ciągu prowadzić swoją działalność. Okulicki rozwiązał Armię Krajową, ale w to miejsce powstały nowe struktury – mówił na antenie Polskiego Radia historyk prof. Piotr Niwiński.

Żołnierze Wyklęci - zobacz serwis historyczny

Bilans

Polacy, którzy podjęli nierówną walkę z nowym okupantem sowieckim i ustanowionymi przez niego komunistycznymi władzami polskimi, wierzyli we wsparcie Zachodu i przeprowadzenie demokratycznych wyborów. Te wydarzenia nie nastąpiły, a zwalczanie poakowskich struktur niepodległościowych przybierało na sile. Na oddziały partyzanckie organizowano liczne obławy, w których uczestniczyły oddziały KBW, NKWD, Milicji i Wojska Polskiego. Ostatnim żołnierzem podziemia antykomunistycznego, który zginął z bronią w ręku był Józef Franczak "Lalek". Miało to miejsce w 1963 roku, 18 lat po zakończeniu II wojny światowej.

- Szacujemy, że ludzi zamordowanych po wojnie w więzieniach czy w trakcie obław było ok. 50 tys. To jest mniej więcej tyle, ile wyniosły straty Armii Krajowej od początku okupacji do marca 1944 roku. Te 50 tys. robi kolosalne wrażenie, gdy weźmiemy pod uwagę aspekt jakościowy. W dużej mierze była to niedobita przez Niemców i Sowietów wcześniej elita polskiego społeczeństwa – zauważył historyk dr Tomasz Łabuszewski w audycji "Klub ludzi ciekawych wszystkiego".

Do najbardziej znanych aresztowanych i zamordowanych przez komunistów członków powojennego podziemia niepodległościowego należą m.in. Emil Fieldorf "Nil", Witold Pilecki, Zygmunt Szendzielarz "Łupaszka" czy Hieronim Dekutowski "Zapora". Wśród ofiar reżimu była też Danuta Siedzikówna "Inka". Ta zaledwie 17-letnia sanitariuszka została zabita strzałem w głowę w 1946 roku. Wyrok wykonał dowódca plutonu egzekucyjnego Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego.

Poznań 1956 - zobacz serwis specjalny

KBW istniał do roku 1965, mimo że Ministerstwo Bezpieczeństwa Wewnętrznego zostało rozwiązane już w 1954 roku. Poza likwidowaniem polskiego ruchu oporu, jednostki wojska wewnętrznego wzięły też m.in. udział w pacyfikacji Poznańskiego Czerwca w 1956 roku. Wtedy to, 28 czerwca, niesprawiedliwe decyzje władz państwowych doprowadziły do pogorszenia sytuacji materialnej poznańskich robotników, którzy rozpoczęli strajk. Szybko przerodził się on w wielotysięczne demonstracje o charakterze patriotycznym i antyradzieckim. Rząd PRL do stłumienia tych wystąpień wysłał wojsko, które otworzyło ogień do obywateli. W ciągu doby strajk został niemal całkowicie spacyfikowany, a pojedyncze walki trwały jeszcze 30 czerwca rano. Śmierć poniosło niemal 60 osób. 

th

***

Źródła:

https://krakow.ipn.gov.pl/pl4/edukacja/przystanek-historia/93804,KBW-Partyjne-wojsko-wedlug-sowieckiego-wzoru.html (dostęp 24.05.2022)

Czytaj także

Hieronim Dekutowski ps. Zapora. Bohater, o którym historia nie zapomni

Ostatnia aktualizacja: 07.03.2024 05:40
Był żołnierzem Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, oficerem Armii Krajowej, członkiem Delegatury Sił Zbrojnych i Zrzeszenia "Wolność i Niezawisłość", cichociemnym, kawalerem orderu Virtuti Militari. Hieronim Dekutowski ps. Zapora został zamordowany w więzieniu mokotowskim 75 lat temu, 7 marca 1949.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Witold Pilecki. 122. rocznica urodzin jednego z największych bohaterów II wojny światowej

Ostatnia aktualizacja: 13.05.2023 06:00
13 maja 1901 roku urodził się Witold Pilecki, bohater, który z własnej woli trafił do Auschwitz, by tam przygotowywać ruch oporu. Po wojnie Witold Pilecki został skazany przez komunistów na karę śmierci. Wyrok wykonano strzałem w tył głowy.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Zygmunt Szendzielarz "Łupaszka". Walczył o wolną Polskę

Ostatnia aktualizacja: 08.02.2024 05:45
73 lata temu, 8 lutego 1951 roku, w warszawskim więzieniu na Mokotowie władze komunistyczne wykonały wyrok śmierci na mjr. Zygmuncie Szendzielarzu "Łupaszce", dowódcy V Wileńskiej Brygady Armii Krajowej, żołnierzu podziemia antykomunistycznego.
rozwiń zwiń