Wielkie Ślubowanie Młodzieży Akademickiej na Jasnej Górze

Dziś mija 87 lat od ślubowania na Jasnej Górze, w którym uczestniczyło prawie 20 tysięcy studentów. Data 24 maja jest nieprzypadkowa – w 1936 roku obchodzono 280. rocznicę ślubów lwowskich.  

Delegacje stowarzyszeń akademickich na błoniach jasnogórskich, maj 1936 r.

Foto: NAC

24 maja 1936 roku, jak pisał Stefan Gniazdowski (współorganizator ogólnopolskich pielgrzymek akademickich w okresie II Rzeczypospolitej), "do Częstochowy młodzież przybyła przeważnie nad ranem specjalnymi pociągami. I tak: z Warszawy przybyło osiem pociągów, z Krakowa – dwa, z Poznania – trzy, ze Lwowa – dwa, z Wilna, Lublina i Cieszyna – po jednym".

Królewskie ślubowanie

Wielkie Ślubowanie Młodzieży Akademickiej na Jasnej Górze odbyło się w rocznicę innego jasnogórskiego ślubowania, na trwałe zapisanego w historii Polski.

W 1656 roku, 1 kwietnia, podczas mszy w katedrze Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny we Lwowie odprawianej przez nuncjusza papieskiego Pietro Vidoniego król Jan II Kazimierz Waza, przed obrazem Matki Bożej Łaskawej, oddał Rzeczpospolitą pod opiekę Matki Bożej i nazwał Ją Królową Korony Polskiej.

Wypowiedziane wówczas słowa ślubów lwowskich spisane były przez św. Andrzeja Bobolę (to właśnie ów przyszły święty wraz z księciem Albrechtem Stanisławem Radziwiłłem podjęli starania, które doprowadziły do uznania Matki Bożej Królową Polski).

Ważny był również kontekst tych wydarzeń: śluby lwowskie odbyły się w czasie potopu szwedzkiego, Rzeczpospolitą opanowały w dużej mierze siły szwedzkie i rosyjskie. Akt dokonany przez króla na Jasnej Górze w wymierny sposób wpłynął na konsolidację Polaków do walki z najeźdźcami.

Pielgrzymi na Jasnej Górze, okładka przewodnika po Częstochowie z lat 30. XX w. Fot. Polona/domena publiczna

***

Czytaj także:

• Potop szwedzki powstrzymała Jasna Góra
• Jasnogórskie Śluby Narodu Polskiego. Prymas Wyszyński rzuca wyzwanie komunistom

***

"Młodzieży akademicka, godzina dziejowa bije!"

Ślubowanie z 1936 roku również było wydarzeniem znaczącym w skali całego kraju, a jego uroczysty charakter podkreślały działania i słowa hierarchów polskiego Kościoła.

Przystępując do aktu ślubowania, bp Antoni Szlagowski, naukowiec i opiekun warszawskiej młodzieży akademickiej, powiedział: "Młodzieży akademicka, godzina dziejowa bije! Wypowiedz swe ślubowanie". I padły kolejne słowa długiego przyrzeczenia, a wśród nich: "Przyrzekamy i ślubujemy, że wiary naszej bronić i według niej rządzić się będziemy w życiu naszym osobistym, rodzinnym, społecznym, narodowym, państwowym".

Jak mówił w Polskim Radiu prof. Jan Żaryn, dyrektor Instytutu Dziedzictwa Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego i Ignacego Jana Paderewskiego, w 1936 roku czuło się już zbliżanie niepokojów zewnętrznych. Dlatego nauka społeczna Kościoła, szczególnie encyklika Piusa XI, podkreślała konieczność angażowanie się katolików w służbę pokojowi.

– Najlepszym sposobem, by te obowiązki wypełnić, jest oddanie się pod opieką Matki Bożej i taki jest sens tych ślubowań – tłumaczył prof. Jan Żaryn.

PP

Źródła: Stefan Gniazdowski, "Ślubowania akademickie w latach 1936–1944 oczami seniora", w: "Glaukopis. Pismo społeczno-historyczne", 2007 r.