18 lipca 586 p.n.e. wojska babilońskie pod wodzą króla Nabuchodonozora II zdobyły i splądrowały Jerozolimę, tłumiąc bunt Żydów, mieszkańców Judy. Pierwsze wysiedlenia Żydów do Babilonu rozpoczęły się 10 lat wcześniej, kiedy ten sam władca wtargnął do Jerozolimy, zrabował świątynny skarbiec i wysiedlił króla Jojakina. Na jego następcę mianował Sedecjasza. Gdy ten się zbuntował, Nabuchodonozor raz jeszcze dokonał spustoszenia Jerozolimy.
W niewoli Babilończyków
O potędze Babilonu, króla Nabuchodonozora i jego następców opowiadał w audycji Elżbiety Kollat "Bohaterowie Starego Testamentu" prof. Piotr Bieliński z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego. W programie nadanym w maju 2003 roku gość odnosił się także do wydarzeń, jakie miały miejsce w Iraku po wkroczeniu doń wojsk amerykańskich.
- Propaganda Saddama Husajna sięgała do babilońskich korzeni, żeby wywołać poczucie dumy narodowej - mówił prof. Biliński - odrębne od dumy, wynikającej z przynależności do narodu arabskiego. Stąd też postacie takie jak Nabuchodonozor czy Hammurabi weszły do kanonu ideologicznego całego państwa irackiego.
Wielkie budowle Babilonu
Autorka i jej gość rozważali, na ile dzisiejsi mieszkańcy Iraku czują się potomkami ludów, które przed tysiącleciami mieszkały w dolinie Eufratu i Tygrysu. W audycji przytaczane są fragmenty z Księgi Daniela, ukazujące nie tylko życie Nabuchodonozora II, ale też innych władców Babilonu: Nabonida i jego syna Baltazara. - Przeciętnemu Irakijczykowi nie są to imiona obce – powiedział prof. Biliński.
Nabuchodonozor II nie tylko zasłynął swymi podbojami. Przeszedł do historii również jako słynny budowniczy, który przekształcił Babilon w potężną twierdzę. Za jego czasów powstały w Babilonie m.in. brama Isztar, świątynia Marduka E-sagila, potrójny mur Babilonu (strategiczna budowla na lewym brzegu rzeki Eufrat, licząca 18 km) czy wreszcie ziggurat E-temenanki. Z jego osobą wiąże się też podanie o jednym z siedmiu cudów świata starożytnego – "wiszących ogrodach" w Babilonie. Wg tradycji greckiej Nabuchodonozor założyć miał je dla swojej żony, medyjskiej księżniczki Amytis, aby nie czuła się samotna na pozbawionej pagórków, płaskiej równinie Mezopotamii.
Spustoszenia wojenne
Dziś śladów dawnej świetności Babilonu pozostało niewiele. Wojna w Iraku też niekorzystnie wpłynęła na ochronę zabytków w tym kraju. Mówił o tym zagrożeniu gość audycji.
- Teren dawnego Babilonu jest płaski jak stół. Na tym płaskim terenie jedyne wzgórza jakie widać to ruiny starożytnych miast – stwierdził prof. Biliński. - Wzgórza kryjące ruiny słynnych, starożytnych miast są pocięte tak, jak ser szwajcarski, takimi dołami, wykopywanymi na dziko przez miejscową ludność w poszukiwaniu kosztowniejszych zabytków.
Wyzwolenie
Czas rządów Nabuchodonozora II był najlepszym w historii Babilonu. Żydzi wiążą ten okres ze zniszczeniem Jerozolimy, ze swą niewolą i przesiedleniami z terenów Judy.
Wyzwolenie przyszło kilkadziesiąt lat później, gdy Babilonia została podbita przez perskiego króla Cyrusa Wielkiego II. To on w 538 roku p.n.e. wydał edykt, na mocy którego nakazał Żydom powrót do Palestyny.
bs
