Historia

Jesse Owens - szybszy od propagandy

Ostatnia aktualizacja: 12.09.2023 05:35
Igrzyska olimpijskie w stolicy III Rzeszy miały być tryumfem koncepcji wyższości rasy aryjskiej. Rasistowską propagandę nazistów ośmieszył czarnoskóry Amerykanin, czterokrotny zdobywca złotego medalu.
Jesse Owens podczas biegu na Olimpiadzie w Berlinie, źr. Wikimedia Commonsdp
Jesse Owens podczas biegu na Olimpiadzie w Berlinie, źr. Wikimedia Commons/dp

110 lat temu urodził się Jesse Owens, wybitny lekkoatleta, rekordzista świata, złoty medalista olimpiady w Berlinie.

Igrzyska w 1936 roku miały być pokazem siły nazistowskich Niemiec. Spektakl sportu i propagandy przygotowano z najwyższym pietyzmem. Całość uwieczniała w obiektywie kamery Leni Riefenstahl.

- W perfekcyjnym, realizowanym kosztem 30 mln dolarów scenariuszu, zastosowano najnowsze zdobycze techniki, takie jak użycie fotokomórki, transkontynentalne transmisje radiowe, przekazy dalekopisowe, transmisje telewizyjne - mówił prof. Cezary Król w audycji Sławomira Szofa z cyklu "Dźwiękowy przewodnik po historii najnowszej - Niemcy".


Posłuchaj
10:02 olimpiada w berlinie 1936 rok___292_98_iv_tr_0-0_998262840c609a5[00].mp3 O olimpiadzie w Berlinie mówił prof. Cezary Król w audycji Sławomira Szofa z cyklu "Dźwiękowy przewodnik po historii najnowszej - Niemcy". (PR, 29.01.1998)

 

Festiwal propagandy

Hitler i Goebbels chcieli wykorzystać olimpiadę do ukazania światu słuszności swojej rasistowskiej ideologii. Igrzyska miały być tryumfem aryjskiej rasy panów. Udałoby się, gdyby nie genialny występ czarnoskórego lekkoatlety Jessego Owensa. Amerykanin zdobył złoto w czterech konkurencjach: biegu na 100 i 200 metrów, skoku w dal i sztafecie 4 x 100 metrów.

- Zachował się fragment kroniki filmowej, który pokazuje reakcję Hitlera na zwycięstwo Jesse Owensa. Widać wyraźnie, jak Führer żachnął się jakby, po czym rozejrzał się gniewnie naokoło i opuścił trybunę - mówił historyk.

Wódz III Rzeszy nie pogratulował Owensowi zwycięstwa, a ponadto miał w reakcji na zwycięstwo atlety zasugerować, że w przyszłości należałoby wykluczyć czarnoskórych zawodników z rywalizacji z białymi sportowcami.

Najszybszy człowiek świata

W chwili największego tryumfu, Owens miał już na swoim koncie wybitne osiągnięcia sportowe. Rok przed olimpiadą w Berlinie, podczas mistrzostw w Ann Arbor ustanowił 6 rekordów świata. Dokonał tego w godzinę. Przez 25 lat nikt nie był w stanie osiągnąć lepszego wyniku w skoku w dal od ustanowionego przez niego rekordu 8,13 m.

Losy najszybszego człowieka świata nie ułożyły się dobrze po olimpiadzie. Owens imał się różnych zajęć: występował na niemal cyrkowych pokazach, podczas których ścigał się z końmi wyścigowymi, reklamował pralnię chemiczną i pracował przy dystrybutorze paliwa. Ostatecznie odnalazł powołanie jako ambasador wartości olimpijskich i działacz na rzecz równouprawnienia Afroamerykanów.

bm

Pisząc artykuł, korzystałem z książki "Igrzyska w Berlinie. Jak Hilter ukradł olimpijski sen" Guya Waltersa.

Czytaj także

Pierre de Coubertin. Ojciec nowożytnej olimpiady

Ostatnia aktualizacja: 01.01.2024 05:45
"Wznoszę więc kielich za ideę olimpijską, która na kształt promienia przepotężnego słońca przedarła się przez mgły wieków i wraca, by blask radosnej nadziei rzucić na próg dwudziestego wieku" mówił Pierre de Coubertin. Kim był człowiek, który wskrzesił ideę olimpijską?
rozwiń zwiń
Czytaj także

Leni Riefenstahl - reżyserka III Rzeszy

Ostatnia aktualizacja: 01.12.2016 06:07
- Przez lata jej nazwisko było wyklęte, a filmy obłożone anatemą. Wielu twórców kradło z nich motywy, ujęcia, jak i całe sekwencje - mówił na antenie Polskiego Radia prof. Paweł Wieczorkiewicz.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Dietrich Bonhoeffer. Chrześcijanin w Trzeciej Rzeszy

Ostatnia aktualizacja: 04.02.2018 05:40
Od samego początku II wojny światowej był czynnie zaangażowany w spisek, który miał uwolnić Niemcy od Hitlera. Przez parę lat prowadził podwójne życie jako agent Abwehry, organizacji kontrwywiadu, na której czele stał admirał Wilhelm Canaris.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Olimpiada w Amsterdamie 1928 - podwójnie złote igrzyska... w sporcie i poezji

Ostatnia aktualizacja: 28.07.2020 05:20
93 lata temu - 28 lipca 1928 roku - w Amsterdamie (Holandia) uroczyście otwarto IX Letnie Igrzyska Olimpijskie. Pod wieloma względami było to bardzo szczęśliwe igrzyska dla Polski i dla świata.
rozwiń zwiń