Do 28 września br. można oglądać wystawę plenerową "Generał Stanisław Maczek i jego żołnierze", przygotowaną przez Muzeum Historii Polski we współpracy z Muzeum Stanisława Maczka w Bredzie.
– Był jednym z twórców polskich nowoczesnych sił zbrojnych. Przez całą karierę wojskową dążył do stworzenia mobilnej, dysponującej dużą siłą jednostki. Ta wystawa pokazuje go zatem jako wybitnego generała – opowiadał dyrektor Muzeum Historii Polsk Robert Kostro w czasie wenisażu wystawy. – Był jedynym polskim dowódcą tej rangi w czasie II wojny światowej, który nie przegrał żadnej bitwy. Gen. Maczek i jego żołnierze z 1. Dywizji Pancernej to symbol polskich losów w trakcie II wojny światowej.
Jak podkreślił dalej, pamięć o legendarnym pancerniaku i jego żołnierzach była zaniedbana w okresie PRL:
– Wspaniały dowódca, tak jak tysiące Polaków nie mógł wrócić po wojnie do komunistycznej Polski. Pozbawiono go obywatelstwa kraju, groziły mu represje. Przez lata, by przeżyć, musiał w Szkocji zarabiać na chleb ciężką pracą, niedoceniony także przez kraj, w którym zamieszkał. Dopiero po upadku komunizmu doczekał się uznania.
Zapowiedział również, że Muzeum Historii Polski współpracuje w tworzeniu filmu dokumentalnego oraz animacji opowiadających o generale Maczku. Dyrektor Muzeum Historii Polski 2 września był gościem Polskiego Radia, w którym opowiedział o wystawie.
Karolina Maczek-Skillen (wnuczka gen. Stanisława Maczka) i prof. Andrzej Maczek (syn gen. Stanisława Maczka) na wernisażu wystawy
Posłuchaj rozmowy z dyrektorem Muzem Historii Polski.
Sekretarz stanu w Kancelarii Premiera Rady Ministrów Piotr Naimski odczytał list premiera Mateusza Morawieckiego. Przypomniał w nim słowa, którymi kierował się gen. Stanisław Maczek: "Żołnierz polski walczy o wolność wszystkich narodów i krajów, ale umiera tylko za Polskę".
O szacunku, jakim darzy się 1. Dywizję Pancerną w Holandii opowiedział ambasador Chargé d’Affaires Ambasady Królestwa Niderlandów Raphael Varga van Kibed. Przemówił również prof. Andrzej Maczek, syn generała. Podziękował za zaproszenie na uroczystość i wyraził nadzieję na dalsze upamiętnie ojca w Ojczyźnie. Jak podkreślił – historia jego i jego żołnierzy to nasz skarb narodowy.
W otwarciu wystawy udział wzięli najbliżsi krewni generała Stanisława Maczka – syn, prof. chemii Andrzej Maczek i wnuczka – Karolina Maczek-Skillen oraz dyrektor Muzeum Historii Polski Robert Kostro, sekretarz stanu w Kancelarii Premiera Rady Ministrów Piotr Naimski, podsekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego Magdalena Gawin. Obecni byli także ambasadorowie Holandii, Belgii i Kanady w Polsce.
Wystawa "Generał Maczek i jego żołnierze"
Wernisaż oficjalnie otworzył wystawę, którą można oglądać od 3 do 28 września przy ul. Krakowskie Przedmieście 66 w Warszawie. Następnie zostanie przeniesiona do Bredy, którą 1. Dywizja Pancerna gen. Maczka wyzwoliła 29 października 1944 roku. Przypomina losy generała Stanisława Maczka i jego żołnierzy, którzy zwycięsko przeszli cały szlak bojowy II wojny światowej.
Na wystawie można dowiedzieć się wiele nie tylko o zwycięskim szlaku bojowym żołnierzy Maczka, ale również o życiu codziennym w jednostce oraz o trudnych powojennych losach bohaterów, których większość została zmuszona do życia na emigracji.
Wystawa jest przygotowana w trzech językach - polskim, holenderskim i angielskim. Do przedstawienia losów żołnierzy wykorzystano archiwalne zdjęcia i fragmenty kronik wojennych oraz wspomienia weteranów. Polskie Radio jest patronem wystawy.
Polscy żołnierze na frontach II wojny światowej - zobacz serwis historyczny
Szlak bojowy żołnierzy Maczka
Najpierw jako 10. Brygada Kawalerii we wrześniu 1939 roku odnosili sukcesy w powstrzymywaniu niemieckiej napaści na Polskę. Następnie we Francji w 1940 roku stawiali opór Niemcom jako 10. Brygada Kawalerii Pancernej. Od 1942 roku żołnierze Maczka tworzyli 1. Dywizję Pancerną, która walczyła Normandii latem 1944 roku, gdzie szczególnie wsławiła się w czasie bitwy pod Falaise. Dalszy szlak bojowy wiódł wzdłuż wybrzeża Morza Północnego, poprzez Francję, Belgię i Holandię, aż do Wilhelmshaven w Niemczech, gdzie gen. Maczek przyjął kapitulację garnizonu niemieckiej Kriegsmarine.
Żołnierze Stanisława Maczka szczególnie wsławili się wyzwoleniem belgijskiej Gandawy, holenderskiej Bredy i niemieckiego obozu jenieckiego w Oberlangen, w którym przetrzymywano uczestniczki Powstania Warszawskiego.
1. Dywizja Pancerna i generał Stanisław Maczek cieszą się szczególnym szacunkiem w Holandii. Po wyzwoleniu Bredy 29 października 1944 roku zostali entuzjastycznie przywitani przez mieszkańców miasta. Wielu z Polaków pod wrażeniem serdecznego przyjęcia postanowiło osiedlić się w Holandii po zakończeniu wojny. Od 1981 roku w Bredzie działa Muzeum Stanisława Maczka. Na 75. lecie wyzwolenia miasta przygotowywane są uroczystości, które uświetni wystawa plenerowa "Generał Maczek i jego żołnierze".
sa/na podstawie materiałów prasowych z Muzeum Historii Polski
