Ronald Reagan po objęciu urzędu prezydenta w styczniu 1980 r. zmienił dotychczasowy kurs polityki zagranicznej, prowadzonej przez Stany Zjednoczone. Uznał, że próby odprężenia w stosunkach USA – ZSRR prowadzone przez poprzednie ekipy Białego Domu w latach 70. nie przyniosły wystarczających efektów. Doszedł do wniosku, że wobec Moskwy należy przyjąć inną taktykę. Skupił się na walce z komunizmem i swym strategicznym przeciwnikiem.
Doktryna Reagana była realizowana poprzez wspieranie zarówno finansowe, jak i militarne krajów i organizacji walczących z komunizmem, obalanie komunistycznych reżimów przy jednoczesnym narzuceniu konkurentowi technologicznego wyścigu zbrojeń. Jednym z elementów "twardej" polityki wobec ZSRR była zapowiedź programu "Gwiezdnych wojen". Swój plan prezydent Stanów Zjednoczonych ogłosił 23 marca 1983 roku w telewizyjnym orędziu do narodu.
Od Trumana do Reagana
Powojenne stosunki amerykańsko-radzieckie analizował Andrzej Pomian w audycji "Wielkie decyzje polityczne w powojennej historii Stanów Zjednoczonych" wyemitowanej na antenie Rozgłośni Polskiej RWE w czerwcu 1984 r. Autor przedstawił w swym felietonie politykę prowadzoną przez wszystkich prezydentów amerykańskich, począwszy od Trumana, a skończywszy na Reaganie.
- Polityka powstrzymywania ekspansji Związku Sowieckiego i w ogóle świata komunistycznego rozpoczęta w praktyce przez prezydenta Trumana w roku 1946, a sformułowana w roku następnym, nie miała wbrew nazwie charakteru biernego – komentował historyk i pisarz emigracyjny Andrzej Pomian. - Jej celem było wywołanie zmiany w postępowaniu Moskwy, przekonanie jej, że agresja i dominacja dużo kosztują, a nie dają pożądanych wyników. Ale robiła ona wrażenie bierności, reagowania na posunięcia sowieckie. Toteż, gdy w roku 1952 republikanie rozpoczęli w Ameryce wielką kampanię wyborczą, która ich zaprowadziła do Białego Domu, rzucili hasło: "Wyzwolenie" i zapowiadali, w razie wygranej, rolowanie wstecz żelaznej kurtyny, przedzielającej Europę wzdłuż linii Szczecin – Triest.
14:37 prelekcja.mp3 "Wielkie decyzje polityczne w powojennej historii Stanów Zjednoczonych"- felieton historyka, pisarza - Andrzeja Pomiana na temat polityki prezydentów USA wobec ZSRR nadany na antenie Rozgł. Polskiej RWE 17.06.1984 r.
"Star Wars"
Początek lat 80. to okres wdrażania przez Stany Zjednoczone programu zbrojeń strategicznych w oparciu o nowe technologie elektroniczne i informatyczne, wzmocnienie militarnej obecności USA w Europie w odpowiedzi na instalację mobilnych sowieckich rakiet nuklearnych średniego zasięgu SS-20 wymierzonych w Europę Zachodnią.
- Reagan rozumie, że Ameryka musi współistnieć z Rosją na jednej planecie – analizował w audycji Andrzej Pomian. - Pragnie z nią pokoju, ale pokoju prawdziwego. Nie boi się współzawodnictwa, ale chce, aby odbywało się ono pokojowo, a nie przy pomocy taktyki terroru i akcji wywrotowych. Nie kula, lecz kartka wyborcza – oto przepis Reagana na zmiany. A na kule, na wypadek konieczności, musi być własna kula, lepsza.
Tą "lepszą kulą" miał być system Strategicznej Inicjatywy Obronnej (Strategic Defense Initiative - SDI). Dotychczasowa zimnowojenna doktryna zakładała, że odpowiedzią na sowiecki atak nuklearny miał być podobny atak ze strony NATO na cele rosyjskie, co gwarantowało pełnoskalową wojnę jądrową i gwarancję unicestwienia obu stron konfliktu. SDI zakładało utworzenie systemu pozwalającego na przechwycenie i zniszczenie pocisków przeciwnika za pomocą własnych rakiet nawet w przestrzeni kosmicznej. Elementem systemu miały być nowoczesne satelity wykorzystujące broń laserową i pociski balistyczne. Program szybko otrzymał potoczną nazwę "Gwiezdnych wojen" - w odniesieniu do niezwykle popularnej sagi George'a Lucasa. Reagan sam naprowadził opinię publiczną na to skojarzenie - 8 marca 1983 roku Ronald Reagan wygłosił słynne przemówienie na Narodowym Zgromadzeniu Ewangelików w Orlando na Florydzie, w którym nazwał ZSRR "imperium zła".
- Zamiast ograniczenia zbrojeń strategicznych Reagan zaproponował ich znaczną redukcję. Rozmieścił w Europie, za jej zgodą, pociski średniego zasięgu, wyrażając gotowość ich usunięcia, a nawet zniszczenia, jeśli Rosja zniszczy swoje pociski tego typu – dodał współpracownik Rozgłośni Polskiej RWE.
Kolos na glinianych nogach
Amerykanie wspierali opozycję antykomunistyczną w krajach Ameryki Południowej, pomagali powstańcom przeciwstawiającym się inwazji ZSRR w Afganistanie, popierali antyrządowe ruchy dysydenckie w Etiopii, zaangażowali się politycznie i finansowo w pomoc Solidarności.
Wyścigu zbrojeń narzuconego przez administrację Ronalda Reagana zacofany technologicznie i bazujący na przemyśle ciężkim ZSRR nie wytrzymał. Późniejszą konsekwencją przyjętej wówczas polityki w stosunkach amerykańsko-radzieckich był upadek komunizmu w krajach bloku wschodniego i rozpad Związku Radzieckiego.
Więcej dźwięków na temat Ronalda Reagana znajdziesz w serwisie "Radia Wolności">>>
