Archeolodzy zwrócili uwagę na to, że ten podziemny kanał – służący prawdopodobnie do przesyłu wody – nie został odkryty kilkaset lat temu w trakcie prac zleconych przez Markiza de Pombala, premiera Portugalii, który w drugiej połowie XVIII wieku stał na czele zespołu odbudowującego zniszczoną przez kataklizm Lizbonę. Wówczas to natrafiono m.in. na sieć podziemnych rzymskich galerii wypełnionych wodą na stołecznej starówce.
Dzięki "archeologii kwantowej"
Najnowsze badania w tym miejscu przeprowadził międzynarodowy zespół naukowców (m.in. z Francji), we współpracy z archeologami z Politechniki Lizbońskiej oraz naukowcami z Portugalskiego Instytutu Kwantowego (PQI).
Odkrycie tunelu nastąpiło dzięki "archeologii kwantowej, za sprawą której nie były konieczne żadne prace wykopaliskowe", poinformował w portugalskiej telewizji SIC Camille Janvier ze spółki Exail, specjalizującej się w zaawansowanych technologiach.
Przewodniczący PQI Yasser Omar przekazał z kolei, że badania te były pierwszymi na świecie studiami archeologicznymi wykonanymi technologią kwantową.
Sprecyzował, że znaleziony tunel jest zbliżony rozmiarami do kanałów podziemnych galerii rzymskich odkopanych w 1771 roku przy Rua da Prata, na stołecznej starówce, w pobliżu Rua Augusta. Natrafiono na nie w trakcie odbudowy zniszczonej trzęsieniem ziemi Lizbony z 1755 roku.
Nowe perspektywy dla archeologii
Odkrycie kolejnego tunelu na lizbońskiej starówce, jak dodał Yasser Omar, zostało przeprowadzone przy użyciu grawimetru kwantowego i, co podkreślił, "bez wykonania wykopalisk". Wyjaśnił przy tym, że grawimetr kwantowy wykrywa dzięki czujnikom zmiany gęstości gruntu, dzięki temu może wskazać archeologom miejsce położonej pod ziemią budowli lub zasobów mineralnych.
- Ten pierwszy eksperyment jest kamieniem milowym otwierającym wielkie perspektywy dla współczesnej archeologii. Dzięki tej technologii można poszukiwać skutecznie znajdujących się pod ziemią źródeł paliw i cieczy, np. ropy naftowej czy wody. Udaje się też przewidzieć miejsce na drodze, w którym może pojawić się dziura pod asfaltem - dodał Yasser Omar.
***
Czytaj także:
***
Znaleziony na Rua Augusta tunel został zasypany podczas trzęsienia ziemi z 1 listopada 1755 roku, które nawiedziło Półwysep Iberyjski. Jednym z najbardziej zniszczonych podczas tego kataklizmu miast była Lizbona, w której zginęło od 10 do 40 tys. ludzi.
Marcin Zatyka/PAP/jp
