Historia

26 kwietnia

Ostatnia aktualizacja: 26.04.2011 00:00
Katastrofa w Czarnobylu.
Audio

 121 - Urodził się Marek Aureliusz, cesarz rzymski od 161 roku, pisarz i filozof, czas jego panowania wypełniony był wojnami z Germanami nad Dunajem i z Partami na Wschodzie, był stoikiem, miał głębokie poczucie obowiązku służenia krajowi i obywatelom, jednak za czasów jego panowania dochodziło do licznych prześladowań chrześcijan, przez co zapisał się w pamięci potomnych jako prześladowca, autor "Rozmyślań”. (zm. 17.03.180) 1890 rocznica
1564 - Ochrzczony został William Szekspir (urodził się prawdopodobnie 23.04), angielski poeta, dramatopisarz i aktor czasów Elżbiety I i Jakuba I, autor 40 sztuk, 154 sonetów, a także wielu utworów innych gatunków. Autor komedii: "Stracone zachody miłości”, "Sen nocy letniej”, "Jak wam się podoba” oraz tragedii: "Hamlet”, "Makbet”, "Otello”, "Antoniusz i Kleopatra”, "Juliusz Cezar”. Powszechnie uważany za jednego z najwybitniejszych pisarzy literatury angielskiej oraz reformatorów teatru. Zmarł 23 kwietnia 1616 roku.
1607 - Na Przylądku Henry, obecnie stan Wirginia, wylądowała pierwsza grupa europejskich osadników na kontynencie amerykańskim.
1731 - Zmarł Daniel Defoe, angielski pisarz i publicysta, przedstawiciel epoki oświecenia, uznawany za jednego z głównych twórców powieści realistycznej. Zasłynął jako autor przygodowo-dydaktycznej powieści "Przypadki Robinsona Cruzoe" oraz romansów obyczajowych, jak "Dole i niedole sławnej Moll Flanders". (ur.1660) 280 rocznica
1798 - Urodził się  Eugène Delacroix, francuski malarz, przedstawiciel romantyzmu, autor prac przedstawiających tematy mu współczesne, religijne, portretów: "Wolność wiodąca lud na barykady”, "Rzeź na Chios”, "Portret Chopina”. Zmarł 13 sierpnia 1863 roku.
1812 - Urodził się Alfred Krupp, niemiecki przemysłowiec, syn Fridricha Kruppa, założyciela koncernu Friedrich Krupp AG. W 1841 roku kierowana przez niego firma wyprodukowała pierwsze działo ze stali odlewanej. Zmarł 14 lipca 1887 roku.
1834 - Urodził się Henryk Fryderyk Hoyer, histolog, embriolog i lekarz, profesor w Akademii Medyko-Chirurgicznej w Warszawie. Autor pierwszego polskiego podręcznika histologii - "Histologia ciała ludzkiego” oraz prac: "Krytyczny pogląd na Darwina", "O bezpośrednim połączeniu między tętnicami", "Mózg i myśl". Zmarł 3 lipca 1907 roku.
1877 - We Florencji zmarł Antonio Corazzi, włoski architekt, pracował w Warszawie w latach 1818-1847. Stworzył projekty wielu budowli warszawskich, między innymi gmachu Teatru Wielkiego, Pałacu Staszica  i Pałacu Mostowskich. Urodził się 16 grudnia 1792 roku.
1871 - Urodził się Feliks Perl, działacz socjalistyczny i publicysta pochodzenia żydowskiego, współtwórca Związku Zagranicznego Socjalistów Polskich, po aresztowaniu Józefa Piłsudskiego wrócił do Polski aby redagować "Robotnika”, jeden z głównych twórców niepodległościowej linii PPS, po przewrocie majowym niechętny Piłsudskiemu, którego oskarżał o antydemokratyzm i porzucenie programu PPS. (zm. 15.04.19270) 140 rocznica
1880 - Urodził się Michaił Fokin, rosyjski tancerz, reformator sztuki baletowej, choreograf. Współpracował z Baletami Rosyjskimi Sergieja Diagilewa. Zmarł 22 sierpnia 1942 roku.
1894 - Urodził się Rudolf Hess, jeden z przywódców hitlerowskich Niemiec, osobisty sekretarz Adolfa Hitlera w latach 1925 - 1932. W 1941 roku potajemnie pojechał do Wielkiej Brytanii z misją przeprowadzenia rozmów zmierzających do zawarcia pokoju. Był internowany w Anglii i sądzony przez Międzynarodowy Trybunał Stanu w Norymberdze. Został skazany w 1946 roku na dożywocie. Popełnił samobójstwo 17 sierpnia 1987 roku.
1898 - Urodził się Vicente Aleixandre, hiszpański poeta, jeden z czołowych przedstawicieli tak zwanego "pokolenia 27”, uznanego za przełomowe dla najnowszej poezji hiszpańskiej. Autor zbiorów poezji: "Cień raju", "Historia serca”, "W rozległej krainie”, laureat literackiej Nagrody Nobla w 1977 roku. Zmarł 13 grudnia 1984 roku.  
1900 - Urodził się Charles Francis Richter, amerykański geofizyk, autor prac o sejsmologii i fizyce wnętrza Ziemi, profesor Kalifornijskiego Istytutu Technologicznego w Pasadenie. Stworzył skalę określającą siłę trzęsienia ziemi, tak zwaną "skala Richtera". Skala jest otwarta, nie ma ustalonego górnego pułapu. Najwyższy zanotowany dotąd wskaźnik wynosi 9,5 stopnia. Zmarł 30 września 1985 roku.
1903 - Urodziła się Anna Kowalska, pisarka, nowelistka, autorka powieści: "Uliczka Klasztorna”, "Opowiadania greckie”, "Wielka próba”, "Safona”, wspomnień "Figle pamięci”. Zmarła 7 marca 1969 roku.
1905 - Urodził się Jean Vigo, francuski reżyser i scenarzysta filmowy, przedstawiciel kina awangardowego. Jego najbardziej znany film to "Atalanta”, który montował aż do ostatnich chwil życia (żył 29 lat). Rok po śmierci, w 1935 roku, okrzyknięto go geniuszem, a Francuska Akademia Filmowa ustanowiła nagrodę jego imienia. (zm. 05.10.1934)
1910 - Zmarł Bjørnstjerne Bjørnson, norweski powieściopisarz, dramaturg, poeta, publicysta, polityk, laureat literackiej Nagrody Nobla w 1903 roku, autor dramatów: "Maria Stuart w Szkocji”, "Leonarda”, "Rękawiczka”, "Między bitwami”, powieści "Dziewczę ze słonecznego wzgórza”, przez światowych krytyków, uznany za jednego z czterech najwybitniejszych pisarzy norweskich. (ur. 08.12.1832)
1918 - Urodził się Stefan Rosołowski, pisarz, bibliotekarz, historyk kultury, autor prac "Polskie biblioteki wojskowe 1767 -1967”, "Dziennik Sceptyka 1999 - 2002”. Zmarł 26 maja 2007 roku.
1919 - Zmarł Nikodem Cybulski, lekarz, jeden z twórców endokrynologii, odkrywca adrenaliny, pionier elektroencefalografii, twórca krakowskiej szkoły fizjologicznej, przyczynił się również do rozwoju endokrynologii. Urodził się 13 września 1854 roku.
1921 - Urodził się Zbigniew Dłubak, teoretyk sztuki, malarz i fotograf, współtwórca Grupy 55, przez wiele lat redaktor naczelny miesięcznika "Fotografia”, wykładowca Wyższej Szkoły Filmowej i Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Łodzi. (zm. 21.08.2005) 90 rocznica
1923 - Urodził się Andrzej Szczepkowski, aktor teatralny i filmowy, pedagog. Występował w teatrach Krakowa, Poznania, Katowic i Warszawy, grał w filmach: "Pan Wołodyjowski”, "Noce i dnie”, "Piekło i niebo”, "Wesele”, "Sekret Enigmy”, "Jezioro Bodeńskie”. Zmarł 31 stycznia 1997 roku.
1926 - Rosja Radziecka i Niemcy podpisały układ o neutralności i nieagresji. 85 rocznica
1937 - Niemiecki Legion Condor zbombardował hiszpańskie miasto Guernica, siedzibę baskijskiego rządu autonomicznego. 1500 osób zostało zabitych, a 1000 rannych. Wydarzenie to stało się inspiracją dla Pabla Picassa, który w proteście przeciwko wojnie domowej stworzył słynny obraz "Guernica".
1937 - Urodził się Jan Pietrzak, satyryk, felietonista, autor piosenek, twórca Kabaretu pod Egidą. Wprowadził styl narracji kabaretowej, aluzyjnie komentującej współczesne wydarzenia. Jego piosenka "Żeby Polska była Polską" stała się w 1981 roku jednym z hymnów ruchu Solidarność.
1950 - Urodził się Piotr Szulkin, reżyser spektakli teatralnych i telewizyjnych, aktor, autor tekstów literackich: "O-bi, o-ba i inne prawdziwe nowele filmowe”, "Ga, ga - Szpital”, twórca filmów: "Ga, ga. Chwała bohaterom”, "Ubu Król”, "O-Bi, O-Ba. Koniec cywilizacji”, "Golem”.
1959 - Urodził się Stanisław Sojka, wokalista jazzowy i piosenkarz, skrzypek, pianista i gitarzysta, kompozytor, autor tekstów i poeta. Stworzył własny, charakterystyczny styl kompozycji oraz wykonania, wiele jego utworów weszło na stałe do klasyki polskiej muzyki jazzowej i rozrywkowej.
1972 - Związek Radziecki i Stany Zjednoczone podpisały układ SALT I, w którym zobowiązały się do respektowania limitów w swoich arsenałach jądrowych.
1976 - Zmarł Andriej Greczko, marszałek, minister obrony Związku Radzieckiego, w latach 1960 -1967 naczelny dowódca wojsk Układu Warszawskiego, członek Komitetu Centralnego KPZR, autor wspomnień z okresu wojny "Bitwa o Kaukaz”, "Wyzwolenie Kijowa”, "Przez Karpaty”. (ur. 17.10.1903) 35 rocznica
1980 - Urodziła się Anna Mucha, aktorka i prezenterka telewizyjna, grała między innymi w filmach: "Lista Schindlera”, "Przeklęta Ameryka”, "Panna Nikt”, "Młode wilki ½”, występuje w serialach telewizyjnych "M jak miłość” i "Prosto w serce".
1984 - Zmarł William "Count” Basie, amerykański pianista, kompozytor i aranżer, obok Duke'a Ellingtona lider najsławniejszych grup jazzowych i najlepszy wykonawca tak zwanego stylu Kansas City. Do jego najpopularniejszych kompozycji należą: "One O’Clock”, "Jump”, "Every Tub”. (ur. 21.08.1904)

1986 - W nocy z 25 na 26 kwietnia w elektrowni atomowej w Czarnobylu na Ukrainie eksplodował reaktor. Przez 10 dni wydobywały się z niego radioaktywne obłoki, narażając 5 milionów osób na napromieniowanie. Według oficjalnych danych, bezpośrednio w katastrofie zginęło 31 osób. 25 rocznica

1988 - Zmarł Marian Porwit, pułkownik, uczestnik walk o niepodległość Polski w I wojnie światowej, wojnie polsko-radzieckiej i II wojnie światowej. Pisarz i historyk wojskowy, autor prac "Obrona Warszawy wrzesień 1939”, "Komentarze do historii polskich działań obronnych 1939”. (ur. 25.09.1895)  
1991 - W Warszawie została powołana pierwsza loża masońska podległa Wielkiemu Wschodowi Francji. 20 rocznica
1994 - Prezydent Polski Lech Wałęsa oraz prezydent Litwy Algirdas Brazauskas podpisali traktat o przyjaznych stosunkach i dobrosąsiedzkiej współpracy. 13 października 1994 roku traktat został ratyfikowany przez parlamenty obu państw.
1994 - W Republice Południowej Afryki odbyły się pierwsze w historii kraju wielorasowe wybory parlamentarne, kończące proces przeobrażeń politycznych w tym kraju. Zwyciężył Afrykański Kongres Narodowy.
1995 - Zmarła Hanna Ożogowska, pisarka, autorka utworów dla dzieci i młodzieży, tłumaczka, przez wiele lat redaktor naczelna tygodnika "Płomyk”, autorka między innymi powieści: "Dziewczyna i chłopak, czyli heca na 14 fajerek”, "Ucho od śledzia”, "Za minutę pierwsza miłość”, "Złota kula”, "Tajemnica zielonej pieczęci”, "Głowa na tranzystorach”. (ur. 20.07.1904)
2002 - Zmarła Indra Devi, właściwie Eugenia Peterson, popularyzatorka jogi na świecie, nazywana "damą jogi". Była pierwszą osobą pochodzącą z Zachodu, która uczyła jogi w Indiach. Później prowadziła szkoły w Szanghaju i Los Angeles. Napisała wielu książek na temat jogi. Urodziła się 12 maja 1899 roku.
2005 - Zmarła Maria Schell, szwajcarska aktorka o międzynarodowej sławie, zagrała w filmach: "Bracia Karamazow”, "Kojak”, "Superman”, "Przeklęty rejs”, "Drozdobrody”. (ur. 15.01.1926)

















    
    
    




    




Czytaj także

25 kwietnia

Ostatnia aktualizacja: 25.04.2011 00:00
ZSRR zerwał stosunki dyplomatyczne z Polską. Powodem było dążenie gen. Sikorskiego do wyjaśnienia zbrodni katyńskiej.
rozwiń zwiń
Czytaj także

27 kwietnia

Ostatnia aktualizacja: 27.04.2011 00:00
Konfederacja targowicka.
rozwiń zwiń